Ahold en de graaiflatie-show
Het zal zeker het lelijkste woord van dit jaar zijn, ‘graaiflatie’. Vast een manke vertaling van een term die in het buitenland wel bekte. Ahold topman Frans Muller werd er dan ook nijdig van. Maar dan vooral omdat ‘zijn’ bedrijf er van werd beschuldigd. Hij zette een tegenoffensief in.
(Foto: Stevepb Pixabay, oorspronkelijk geschreven voor Konfrontatie, aangevuld met een paar nieuwe links)
Ahold, en andere supermarktketens ook, maar vooral Ahold, want Albert Heijn en dus trendleider in Nederland, zag de ontevredenheid onder klanten hard toenemen omdat de prijzen het afgelopen jaar de pan uit waren gerezen. De winkeliers verschuilden zich achter het feit dat er nu eenmaal hoge inflatie was en dat hun inkoopprijzen, vastgoedlasten en energietarieven ook waren toegenomen en dat ze die simpelweg moesten doorberekenen. Maar toen werd duidelijk dat hun winsten torenhoog waren gebleven. En dat deed de kritiek verder oplaaien.
Voor Ahold kwam daar een vervelende staking bij, van het personeel in hun distributiecentra. Die had namelijk een schandalig laag loonaanbod gekregen bij de CAO-onderhandelingen, en legde het werk neer. D at was lang geleden dat die het werk neerlegden en nu nog wel zo succesvol dat de schappen leeg raakten bij de Appie. Naar verluidt zijn ze daardoor heel wat klanten verloren, omdat die noodgedwongen naar de concurrent gingen en ontdekten dat de prijzen daar veel lager lagen, terwijl de bediening er vergelijkbaar was (ook geen bemensde kassa’s meer en wel evenveel vakkenvullers die de gangpaden blokkeerden).
Maar die staking zal de topmannen aan het denken hebben gezet. Want de stakers stelden looneisen, mede gebaseerd op de kritiek/analyse dat het bedrijf genoeg had verdiend, ook in tijden van inflatie, om hen te compenseren voor hun verlies aan koopkracht. En ze hielden voet bij stuk. Ondertussen was ook duidelijk geworden dat de top van het bedrijf en de aandeelhouders enorme belongingen/uitkeringen had gekregen.
Frans Muller begon te briesen dat ze oneerlijk bekritiseerd werden, en deed “een ‘oproep aan analisten en journalisten’ om de financiële resultaten goed aan het publiek uit te leggen”. Volgens zijn uitleg was er weliswaar goede winst behaald door het concern maar dat was dan vooral door de tak in de Verenigde Staten. In Europa en Nederland zou veel minder winst binnengeharkt zijn en zou de winstvoet zelfs ‘tot een gevaarlijk laag niveau gedaald zijn’. Vermakelijk was nu de spagaat waarin de topmanager terecht was gekomen; naar de aandeelhouders toe was het vermelden van exorbitante winsten in zijn belang, maar naar onderen toe moest dat beeld dan weer gecorrigeerd worden door een huilverhaal op te gaan zetten. En nu.nl leek de boodschap begrepen te hebben: het zou bestaan, die graaiflatie, maar wordt ook misbruikt om ten onrechte bedrijven te betichten.
Wat op de achtergrond ook nog meespeelde, naast die stakingen, was een debat over inflatie en de rol van zijn bedrijf en andere bedrijven in het parlement. Het was ook de politici ingedaald dat inflatie ergens vandaan komt en misschien wel aangewakkerd was door de retailketens. Trouwe lezers van globalinfo.nl wisten dat natuurlijk allang. We hebben uitvoerig bericht over de aanzwellende inflatie en onderzoeken door vakbonden in Engeland (Unite) en de VS (AFL-CIO) . In April publiceerde de FNV een onderzoek naar de winsten van 49 grote bedrijven in Nederland. En ook de Rabobank constateert ‘graaiflatie’
Bij het debat (‘rondetafelgesprek’) in het parlement was Muller afwezig. De vice-HR-manager Casper Assinck mocht daar voor hem de kolen uit het vuur halen, en werd door SP-leidster Lilian Marijnissen gevraagd naar de stand van zijn moraal.
Dat debat is best belangrijk. Bij inflatie gaan mensen er, als ze niet gecompenseerd worden, immers enorm op achteruit. Het is vervolgens van levensbelang, letterlijk, om de schade voor de onderkant zo veel mogelijk te beperken, en te zorgen dat de ‘rijken de crisis betalen’. De duiding van de economische ontwikkeling is daarbij cruciaal. Wat veroorzaakt de inflatie bijvoorbeeld?
Volgens de neoklassieke conservatieve systeembevestigende economen en journalisten ligt de oorzaak altijd buiten de eigen economie: de oorlog in Oekraïne bijvoorbeeld of de ontregeling van de wereldmarkt door corona. Maar vooral wordt daar graag in stelling gebracht dat eigenlijk de arbeiders en hun vakbonden schuldig zijn, als die compensatie eisen, omdat daardoor de inflatie juist structureel zou worden. Vanuit dat kamp kwam Ahold met een loonbond van 6% loonsverhoging, terwijl de inflatie toch echt ver boven de 13% zat.
Uiteindelijk werd na de staking het compromis van 10% beklonken. Maar wie ver daarboven zat, was Muller zelf. Die heeft afgelopen jaar 6,5 miljoen binnengeharkt, een loonsverhoging van zo’n 20 procent.
Dus het is allemaal grote flauwekul, die oproep van Muller om ‘de financiële resultaten goed uit te leggen’. Daarvoor hebben we bovendien de middelen niet omdat Ahold helemaal geen informatie geeft om dat te doen. Het is allemaal volstrekt ontransparant en de meest basale informatie over inkoopprijzen en dergelijke is niet beschikbaar en ze grossieren in de voor multinationals zo gangbare wazige structuren om belastingen te omzeilen. Het geeft te denken dat kennelijk in de Verenigde Staten nog uitbundiger winsten worden behaald dan in Europa. Daar gaat de uitbuiting kennelijk gesmeerd en dat zal vast te maken hebben met de wetten die vakbondsvijandig zijn in de gebieden waar ze actief zijn.
Verder zou het goed uitleggen beginnen bij de winsten die in coronatijd zijn gemaakt, toen hele periodes de middenstand gesloten was maar de supermarkten als enige open mochten blijven. Als ze wat leuks voor de mensen hadden willen doen, hadden ze daarvan wat terug kunnen geven, aan hun personeel en klanten. Niks van gezien. Met name Ahold heeft toen fors gecashed, want ook nog eigenaar van bol.com (en Etos, en Gall & Gall…).
Verder hoort bij de goede uitleg om te wijzen op de situatie in België, waar Ahold Delhaize over heeft genomen, en nu het personeel de wacht heeft aangezegd omdat het bedrijf van plan is alle vestigingen te franchisen. In België is de oproep nu om de keten te boycotten want het personeel zal er alleen maar op achteruit gaan.
We gaan, kortom, met plezier in op Mullers oproep om ‘de financiële resultaten goed aan het publiek uit te leggen’. Als grootste supermarktketen van Nederland, is je koopkracht enorm. Jullie mangelen boeren en toeleveranciers om tegen bodemprijzen te leveren, en verkopen dat vervolgens tegen zo hoog mogelijke prijzen, terwijl je je personeel zo laag mogelijke lonen betaalt. In de inflatieperiode zijn de prijzen waarschijnlijk nog extra gestegen, omdat dan niemand meer kan controleren wat een reële prijs zou zijn. De middenstand in het hele land zou er op vooruit gaan als jullie niet meer zouden bestaan, en boeren en andere toeleveranciers zouden dan beter betaald worden.
Geen dank.