“Komt allen naar Brussel op 20 september tegen CETA”

(Vraag) Kun je omschrijven wat het programma is voor de 20e?

Karin Verelst: Het programma dinsdag de 20e begint rond 16:00 uur, als op acht verschillende punten in Brussel Centrum thematische blokken verzamelen, denk aan gezondheidszorg en publieke diensten, landbouw en voedsel, et cetera. Dan komen die allemaal tezamen en gaan met een soort parade door de Wetstraat. Rond 18:00 is een grote flashmob op het Schuman-plein, waar de Europese Commissie kantoor houdt. Vanaf 19:00 is er in het aanpalende Jubelpark een alternatief feest, met eten, optredens en dergelijke. D19/20, een van de ledenorganisaties van de grote anti-CETA/TTIP-coalitie (waar ik in zit), roept vervolgens op om daar ook de nacht Nachtopstaand door te brengen in een ‘Nuit Debout’, om verder te debatteren en ook om de volgende ochtend de ‘pasja’s’ die de handelstop van Bratislava gaan voorbereiden, te laten weten wat we ervan vinden.

(zie meer details en links hier, globalinfo) 

De acties zijn gericht tegen CETA?

Ja, ook tegen TTIP , maar vooral CETA (het vrijhandelsverdrag met Canada) is nu dringend, omdat het eigenlijk een soort TTIP in het klein is, dat ze proberen af te ronden terwijl alle aandacht op TTIP gericht is. TTIP is echter politiek in zwaar weer terecht gekomen, mede door alle protesten, terwijl CETA in feite hetzelfde inhoudt maar bijna afgerond is. Vele multinationals zouden via hun afdelingen in Canada van CETA gebruik kunnen maken om dezelfde privileges af te dwingen als die ze verkrijgen door TTIP.

De coalitie waarmee jullie dit organiseren is opmerkelijk groot en breed. Dat je toch steeds zo strijdbaar voor de dag kunt komen is jaloersmakend vanuit de polder gezien…

Ja misschien is dat zo. We waren eigenlijk geïnspireerd door het Duitse voorbeeld. De grote vakbonden van de belangrijkste levensbeschouwelijke oriëntaties (de Christelijke, Socialistische en Liberale vakbond) en de mutualiteiten (= ziekenfondsen) die bij ons nog niet volledig geprivatiseerd zijn en dus veel te vrezen hebben van dergelijke ‘vrijhandel’. hebben zich achter ons platform geschaard. De vakbonden waren wel niet bereid om op de 20e een algehele mobilisatie af te kondigen, omdat ze een week later al een grote manifestatie gepland hebben tegen de neoliberale bezuinigingen die de regering er door probeert te drukken. Daarom hebben we gekozen voor dit programma dat pas om 16:00 begint en minder gericht is op een grote demonstratieve tocht. Maar desondanks mobiliseren ze allemaal mee en verwachten we dat er heel veel mensen mee zullen doen. Er zijn ook grote NGOs als 11.11.11 en Greenpeace die het platform mee ondersteunen en mobiliseren.

Maar hoe verklaar je het verschil? In Nederland zijn de vakbeweging en andere grote instellingen veel weifelender. Als ze al meedoen dan alleen als er geen harde eisen gesteld worden en er geen echte actie bij gevoerd wordt…

(Karin) Er is een aantal factoren die anders zijn en misschien het verschil verklaren. De Belgische vakbonden zijn weliswaar verzwakt uit de financiële crisis en het besparingsbeleid gekomen, maar ze genieten nog vertrouwen en hebben een actieve achterban die vaak eist dat er wat ondernomen wordt. En die ook nog verzuild is, dat zie je ook bij andere maatschappelijke instellingen zoals de mutualiteiten, de binding onder de leden is daardoor misschien nog groter dan bij jullie. Daarnaast zijn er veel verschillen tussen regio’s en speelt de lokale politiek vaak nog een grote rol, daardoor blijven politici in zekere mate bereikbaar en hebben mensen misschien het idee dat ze over die politiek nog wat te zeggen hebben, ook als het om ‘grotere’ thema’s gaat. En ten derde zijn natuurlijk al die Europese politieke instellingen bij ons, er is dus echt iets waar je je tegen kunt richten, dat werkt natuurlijk mobiliserend. Door zaken als de meedogenloze behandeling van Griekenland zijn mensen ook kritischer geworden, dat zal ook meespelen, vooral ter linkerzijde. Voeg daar nog aan toe dat we bij ons een echte parade-traditie hebben, zoals bijvoorbeeld in Brussel de Zinneke-parade. In allerlei buurten zijn mensen zich een jaar aan het voorbereiden om dan allemaal samen te komen in een parade (film van 2016). Ik denk dat politieke activiteiten en organisaties op lokaal niveau vaak heel belangrijk zijn, wat vaak over het hoofd gezien wordt. Veel NGO’s willen het liefst zo snel mogelijk nationale of internationale campagnes organiseren. Die zijn natuurlijk ook belangrijk, maar zonder lokale verankering ben je echt nergens, dan fiets je in het luchtledige.

Maar de coalitie is ook geleidelijk aan opgebouwd, we hebben eerste met verschillende groepen een ontwerp-manifest gemaakt, duidelijk tegen TTIP en CETA, maar niet perse tegen ‘elk handelsakkoord’ zodat meer gematigde groepen mee konden doen. Toen dat manifest af was en we er een aantal belangrijke organisaties achter hadden, zijn we de campagne gaan organiseren in de lijn van dat manifest, waarbij het afwijzen van TTIP en CETA natuurlijk voorop bleef staan. Maar je moet het allemaal ook niet romantiseren. De grote boerenorganisaties in Vlaanderen staan bijvoorbeeld nog steeds zowel achter het EU-beleid als de vrijhandelsverdragen. Wat onbegrijpelijk is, want ze weten dat ook hun leden er zwaar door geraakt gaan worden.

Kan CETA nog tegengehouden worden?

Ja natuurlijk. Daar gaat het ons ook om, we eisen dat ze stoppen met vergaderen over TTIP en stoppen met alle werkzaamheden ter afronding van CETA. Twee dagen na de 20e is er een doorslaggevende handelstop van de raad van ministers van de EU in Bratislava. Daar kunnen ze in principe besluiten om de stekker er uit te trekken, en in ieder geval bepalen dat CETA niet – in afwachting van de ratificatie door nationale parlementen – al ‘voorlopig in werking’ mag treden. Oorspronkelijk was het plan van de Commissie geweest om CETA er door te drukken door te besluiten dat het om een zogenaamd ‘non-mixed’ verdrag zou gaan, waar niet meer over besloten zou mogen worden door de nationale parlementen van de lidstaten. Maar dat is uiteindelijk mislukt, wat hun eerste nederlaag was en mogelijk het begin van het einde. Eigenlijk is de kans heel groot dat de ratificatie-procedure nu zal mislukken, omdat afzonderlijke landen gaan dwarsliggen. Daarom natuurlijk dat de EU-Commissie een “voorlopige inwerkingtreding” wil — een politiek van voldongen feiten, dus. In ieder geval kan protest tot uitstel leiden (zodanig dat er dus geen ondertekening komt op de EU-Canada top in oktober) en daarna natuurlijk afstel! Maar dat gebeurt alleen als we ons er massaal tegen keren. Komt dus allemaal de 20e naar Brussel. De dagen ervoor, op 17 september, zullen er al massale protesten in onder andere Duitsland zijn. We kunnen dit dus zeker tegenhouden!.