Ga naar de inhoud

Na 16 jaar schadevergoeding voor Genua

16 jaar na het staatsbloedbad van Genua krijgen een paar zwaar mishandelde demonstranten schadevergoeding. Of zoals het Duitse weekblad Der Spiegel het kopt: 45.000 euro voor een vernield leven.

4 min leestijd

Voor wie het vergeten was of niet heeft beleefd: in juli 2001 zou de G8-topconferentie in Genua in Berlusconi’s Italië plaatsvinden. Berlusconi regeerde samen met de neofascisten en hun leider Gianfranco Fini (van de uit de fascistische MSI voortgekomen Alleanza Nazeonale) was minister van Binnenlandse Zaken en verantwoordelijk voor de politie-inzet tegen de demonstranten. Het was het hoogtepunt van de globaliseringsbeweging. Tienduizenden mensen hadden kort daarvoor bij andere topconferenties gedemonstreerd en geblokkeerd, zoals van de EU, IMF/Wereldbank en WTO. Naar Genua trokken zo´n 300.000 demonstranten uit heel Europa maar vooral uit Italië zelf. Berlusconi en Fini zouden wel eens korte metten maken met deze opstandige beweging die de mondiale neoliberale agenda danig aan het verstoren was.

Het resultaat was dat er dagenlang op demonstranten gejaagd werd. Honderden mensen werden opgepakt en in de gevangenis gemarteld. Maar het overgrote deel van de gewonden viel ‘gewoon’ op straat waar ze genadeloos in elkaar geslagen werden. Het overgrote deel van de demonstranten was volstrekt geweldloos maar werd evenzeer belaagd door de politie die volgens veel ooggetuigen ‘gedrogeerd leek’. Militante demonstranten – zoals van de toen zeer actieve Witte Overals (Tutti Bianchi, die een ‘ongehoorzame praktijk’ probeerden uit te voeren die minder voorspelbaar zou zijn dan die van de traditionele zwarte blokkers) – konden niet of nauwelijks verweer bieden tegen zo’n – letterlijke – overkill. Een demonstrant – de 23jarige Carlo Giuliani – werd doodgeschoten.

Een specifiek gruwelijke politieactie was de nachtelijke overval op de Diaz-school, die door demonstranten was afgehuurd voor media-werk (indymedia, weet je nog). Tientallen mensen werden zwaar gewond afgevoerd in ambulances en alles wat nog kon lopen werd gearresteerd. Veel van de mensen in de ziekenhuizen werden ook gearresteerd. En omgekeerd: onder de arrestanten in de gevangenis bevonden zich mensen met onbehandelde botbreuken, open hoofdwonden en andere trauma’s.

Er volgden slepende juridische procedures waarbij politieagenten veelal vrij werden gesproken  en sommige demonstranten tot lange gevangenisstraffen veroordeeld van soms zelfs 14 jaar celstraf.

Rechtszaken tegen politieagenten slepen op z’n Italiaans jarenlang voort en eindigen meestal ergens in het bureaucratische labyrint en verjaren. Er volgde een parlementair onderzoek en debat op het bloedbad, waar bepaald werd dat de autoriteiten niets te verwijten viel. Berlusconi verdedigde ‘zijn politie’ openlijk, evenals Fini die ijdens de verschrikkelijke dagen naar de politiekazerne gegaan was om zijn manschappen aan te moedigen.

Der Spiegel bericht over de nu door de Italiaanse staat aangeboden schadevergoeding voor een klein deel van de demonstranten die zwaar toegetakeld werden bij de inval in de Diaz-school. Het bericht citeert slachtoffers die vertellen hoe ze in de politiekazerne verder werden mishandeld terwijl de politie de leus schandeerde “Uno, due, tre – viva Pinochet”.

De schadevergoeding waar het nu om gaat is een poging van de Italiaanse staat om in de zaak die door 65 mensen aanhangig is gemaakt bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens tot een schikking te komen met de klagers. Hen wordt 45.000 euro geboden als vergoeding voor gemaakte juridische kosten en andere geleden schade. Daarnaast wordt aangeboden om een wettelijk verbod op marteling in te stellen, en ‘scholing’ aan personeel van ordediensten om herhaling van dit soort terreur te voorkomen. Maar 6 van de 65 klagers heeft de schikking aanvaard.

Eerder vorig jaar werd al een hogere som schadevergoeding aangeboden aan een vrouw die blijvend invalide is geraakt door het politie-optreden en die twee dagen lang in de gevangenis mishandeld werd. Ook in haar geval bleven de schuldige agenten onbestraft. Dat gebeurt onder andere omdat marteling niet wettelijk verboden is in het Italiaanse stelsel.

Dat de Italiaanse overheid nu over de brug wil komen, is voornamelijk te danken aan het feit dat een zware bestraffing door het Europees Hof internationaal de aandacht zal trekken en een vernedering is voor de overheid. Dat is ook de reden dat de meerderheid van de klagers de schikking niet heeft aangenomen. Sommigen zijn het niet eens met de hoogte van het bedrag, maar velen willen ook eerst zien dat er een echt martelverbod in de wet staat, voor ze willen overwegen om hun zaak op te geven.

Voor een indringende en lange documentaire die vlak na de protesten in Genua uitkwam, zie Berlusconi’s Mousetrap (vimeo)