Het nieuwe separatisme
Soms lees je cijfers waarvan je denkt: kan dit? En als het kan, waarom volgt er dan geen grote uitbarsting van woede? Het nieuwste rapport van het World Inequality Lab, opgericht door Thomas Piketty en medestanders is zo iets.
Met cijfers en grafieken wordt glashelder uitgelegd dat de planeet én onze samenlevingen op deze manier niet lang kunnen overleven.
Ongelijkheid, aldus dit werk waaraan zo’n 200 academici hebben meegewerkt, is niet enkel een kwestie van inkomen en vermogen. Het is ook iets wat geldt voor de verschillen tussen mannen en vrouwen en voor het klimaat.
De ongelijkheid is zo extreem dat ze alle domeinen van het economisch en sociaal leven beïnvloedt.
De top 0,001 % van de volwassen wereldbevolking, zo’n 56.000 mensen, heeft drie keer meer vermogen dan de helft van de totale wereldbevolking.
De top 10 % krijgt 53 % van alle inkomens en heeft 75 % van al het vermogen.
De top 1 % krijgt 20 % van alle inkomens en heeft 37 % van al het vermogen.
De mondiale middenklasse gaat er het minst op vooruit.
De verschillen tussen en binnen de grote wereldregio’s zijn eveneens enorm groot.
Het verschil in maandelijkse inkomens tussen zwart Afrika en Noord-Amerika is 1 tot 13. In Noord-Amerika verdient men maandelijks drie keer meer dan het mondiale gemiddelde.
De 10 % rijksten zijn verantwoordelijk voor 77 % van alle uitstoot. De klimaatverandering, aldus de auteurs, is onlosmakelijk verbonden met de concentratie van rijkdom.
De kloof tussen arm en rijk wordt alleen maar groter want jaarlijks gaat 1 % van het mondiale bruto binnenlands product van arm naar rijk! Dit is drie keer zoveel als de bescheiden ontwikkelingshulp die van rijk naar arm gaat! Het is een blijvend verarmingsproces van landen die zogenaamd werden geholpen om op het niveau van de rijke landen te komen!
De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn schrijnend! Als men rekening houdt met het onbetaalde werk van vrouwen, dan komen ze nauwelijks aan 32 % van wat mannen per uur verdienen. Zonder dat onbetaalde werk komen vrouwen aan 61 %.
Vrouwen werken harder en verdienen minder, ze staan verhoudingsgewijs nog steeds op het niveau van 1990! Het is een blijvende discriminatie.
Uiteraard zijn herverdelingsmechanismen, progressieve belastingsystemen, investeringen in menselijk kapitaal en een versterking van het arbeidsrecht broodnodig, maar momenteel kunnen ze niet op tegen de snel groeiende ongelijkheden. 99 % van de wereldbevolking leeft met een progressief belastingsysteem, de 1 % rijksten genieten van regressieve belastingen. Hoe meer ze verdienen, hoe minder ze betalen.
Dit is gewoon separatisme, aldus de auteurs van het verslag. Dit ondermijnt de democratie en maakt elke sociale cohesie onmogelijk. De ongelijkheden zitten vast in alle geledingen van de maatschappij en beïnvloeden het dagelijks leven.
Vandaag zijn er meer en meer hoog opgeleiden die voor linkse partijen stemmen, maar de rijken stemmen in alsmaar grotere mate voor rechtse en uiterst rechtse partijen. Die twee curves liepen vroeger gelijk, nu zijn ze elkaars tegengestelden. Het is een kleine minderheid die van dit economisch systeem profiteert. Een politieke consensus is nog moeilijk te bereiken.
Nochtans zijn de auteurs optimistisch want ze weten dat de ongelijkheid kán aangepakt worden. Het is een politieke keuze en dus een kwestie van politieke wil.
Om zover te komen zou iedereen dit rapport moeten lezen, want het is eigenlijk weerzinwekkend.
===========
Toevoeging globalinfo.nl
Het rapport is integraal te downloaden op de website
NRC Handelsblad besteedde uitgebreid aandacht aan het rapport (paywall).