Het Kapitalisme, Dat Is Het Echte Schandaal
Op de Franse site Le Grand Soir stortte Mohamed Belaali in een artikel getiteld ‘Le véritable scandale, c’est le capitalisme’ (Het kapitalisme, dat is het echte schandaal), zijn hart uit over wat de wereld te stellen heeft met het bestaande kapitalistische stelsel – zeg het hydra kapitalisme. Dat veroorzaakt crisis na crisis en kweekt schandalen zoals een tuinder plantjes kweekt. En in Nederland kabbelt en kibbelt een neoliberaal kabinet van VVD en PvdA voort.
(Mohamed Belaali, vertaling en bewerking Thom Holterman, vertaling oorspronkelijk verschenen op libertaire orde)
Ligt het aan beide partijen, dan blijft dit stelsel een lang leven beschoren. De kaste die deze partijen beheert (en ik reken daar politiek gezien ook het CDA en D66 onder), verdient er zijn brood mee. Die kaste is namelijk verweven met de instituties van het kapitalistische stelsel. De ondernemer en politicus Jos van Rey (ex VVD) heeft dat in zijn strafproces uit de doeken gedaan. Het onderstaande artikel (vertaling uit het Frans door thh.) gaat ondermeer over dit type verwevenheid – alleen dan niet op lokale, maar op nationale en wereldschaal. Van Rey is tenslotte maar een kleine speler…
De Franse president François Hollande en de Franse minister van Economie Emmanuel Macron in een vertrouwelijk gesprek…
‘Manuel…herinner je je nog dat we links waren?’. ‘Neen’.
[Mohamed Belaali]: Het schandaal van de ‘Panama Papers’ dat de wereld in beroering bracht, is alleen maar een boom die de kapitalistische jungle verbergt. Belastingontduiking, witwassen van zwart geld, dekmantelbedrijven, verduistering, belastingparadijzen, wijdverspreide corruptie enz., vertonen tegelijk de graad van verrotting van het systeem en het morele verval van de kapitalistische maatschappij. De bijna organische samenspanning van de politiek met het bedrijfsleven is een fundamenteel kenmerk van het kapitalisme. Hun relatie is zo intiem dat het moeilijk is beide te onderscheiden. Politici en het bedrijfsleven zijn soms zo sterk met elkaar verbonden, dat ze elkaar voeden. Politici besturen. Al doende dekken zij de affaires van het bedrijfsleven af. In de herhaalde schandalen, vindt men naast de grote bedrijven, de banken, sportinstanties, beroemdheden, miljardairs, koningen, staatshoofden, premiers, ministers en vele andere politiek verantwoordelijken. Deze hele kaste van fraudeurs is een zuiver product van het systeem. Zij eigenen zich met alle middelen de rijkdom toe, geproduceerd door de arbeiders, in wie zij alleen verachtelijke wezens zien om te beroven.
Het mondiale kapitalisme heeft corruptie en schandalen gegeneraliseerd en geüniversaliseerd. Het heeft zich vermenigvuldigd in frauduleuze financiële structuren, belastingparadijzen, trusts, stichtingen etc. Geen enkel economische, politieke, sportieve of artistieke omgeving ontsnapt aan corruptie en frauduleuze manipulatie van welke aard ook. De astronomische bedragen die erbij betrokken zijn, gaan de voorstelling van burgers te boven (1). Corruptie, schandalen, belastingontduiking en verduistering van publieke middelen zijn een intrinsiek verschijnselen van het kapitalisme, dat deze verschijnselen dan ook onophoudelijk reproduceert.
De politieke macht moedigt het systeem aan. Het biedt er kansen aan door middel van deregulering, privatisering en het volledig ontbreken van sancties. Het moedigt aan om door te gaan op het pad van frauduleuze praktijken, fraude en financiële criminaliteit. De bestaande overheden zijn er alleen om de belangen te dienen van deze kaste of beter gezegd van deze laag van parasieten, die geen rijkdom produceert en leeft van dividend, rente, commissies, speculatie, kortom van geld dat geld produceert. [Volgt een citaat van Lenin (2)]
‘Ik ben gemandateerd door mijn investeringsfonds om deze onderneming te redden…’. ‘Ik geloof hem wel…’.
Het is in deze context dat we de acties van de politieke macht moeten begrijpen als volledig onderworpen aan de financiële oligarchie. De Franse regering bijvoorbeeld heeft in 2012 Panama van de zwarte lijst van belastingparadijzen geschrapt. De Société Génerale, Crédit Agricole, BNP Paribas en Crédit mutuel behoren tot de grootste klanten van het Panamese Mossack Fonseca. Alle zijn betrokken via honderden filialen bij het witwassen van geld en belastingontduiking (3). Als reactie op deze schandalen heeft de minister van Financiën zich tevreden gesteld met het formuleren van een dooddoener, dat ‘het niet aanvaardbaar zou mogen zijn dat banken zich bezighouden met fraudeactiviteiten, belastingontduiking of witwassen’ (4). Toch is de Franse regering al lang bekend met het feit dat (a) grote Franse banken honderden offshore constructies gebruiken die gespecialiseerd zijn in financiële criminaliteit en (b) dat het management van deze banken zich daarover nooit bezorgd heeft gemaakt.
Met elke nieuwe schandaal veinzen politici verontwaardiging en doen beloftes om belastingontduiking te stoppen en verantwoordelijke fraudeurs streng te straffen. In 2009 verklaarde Nicolas Sarkozy die toen aan de macht was: ‘Er zullen geen belastingparadijzen meer zijn. Het is klaar met de belastingparadijzen, het bankgeheim’. De Senaatscommissie Financiën die op 11 mei 2016 Frédéric Oudea ondervroeg, hoofd van Société Générale, vond geen geldige reden om deze bankdirecteur te (laten) vervolgen! [In de affaire Kerviel, waarin grof speculeren aan de orde was door een medewerker van de bank, onder mede weten van het bankmanagement, is die bank onderwijl in een arbeidsproces tot schadevergoeding veroordeeld.]
De Britse regering, toen nog onder leiding van David Cameron, hield op 12 mei 2016 in Londen een internationale top over de strijd tegen de corruptie! Laten we daarbij in herinnering brengen dat van de 214.488 offshore bedrijven die beheerd worden door de Panamese firma Mossack Fonseca, meer dan de helft zijn gevestigd op de Britse eilanden. David Cameron zelf en zijn familie zijn betrokken bij het schandaal van belastingfraude bekend door de Panama Papers. De Britse premier probeerde eerste het voor de hand liggende te ontkennen door te zeggen dat hij ‘geen aandelen had, geen offshore trust of offshore-fonds had, niets van dat al’ (5), waarna hij alles toch bekende…
In april 2009, in Londen, ontmoetten de regeringen van de twintig rijkste landen van de wereld (G20) elkaar. Daarna zagen ze elkaar weer in St. Petersburg in september 2013. Zij zijn goed voor het grootste deel van de rijkdom geproduceerd in de wereld; vastbesloten spraken zij af de belastingparadijzen en het bankgeheim te bestrijden. Het is duidelijk dat de financiële criminaliteit in al zijn vormen nooit zo bloeiend was als in de afgelopen tijd.
De Verenigde Staten stellen de financiële criminaliteit en de exorbitante privileges wereldwijd toegekend aan de multinationals, aan de kaak. Onderwijl verlenen zij zelf op hun eigen grondgebied onderdak aan belastingparadijzen die beschouwd worden als de meest ondoorzichtige (6) en aan de grootste bedrijven en miljardairs uit de hele wereld. South Dakota, Nevada, Wyoming maar vooral Delawar zijn echte belasting ‘Edens’ op aarde. Ook Donald Trump en Hillary Clinton, de primaire favorieten voor het komende presidentschap van de VS, hebben er bedrijven naast Apple, American Airlines, Coca-Cola en andere multinationals (7). De fusie hier tussen economische macht en politieke macht is totaal.
Om in het kader van het kapitalisme op de inwerking van de moraal, ethiek, goede wil of ‘goed bestuur’ te rekenen is een echte hersenschim. Het mobiliseren van nationale en internationale economische en politieke instanties tegen financiële schandalen is hypocrisie, om niet te zeggen absurd. Die instanties zijn zelf de organisatoren en de begunstigden van het stelsel. Het jammeren over de financiële schandalen leidt tot niets, zolang de wortels die deze schandalen produceren, in het duister worden gelaten. Deze klaagzangen bestendigen het systeem dat zich voedt met en zich ontwikkelt uit deze schandalen.
[De vraag of de problematiek van de schandalen, zoals ook door de Panama Papers aan het licht gebracht, op regeringsniveau bekend was, hoeft eigenlijk niet gesteld te worden. In het kader van die problematiek wordt in het Franse parlement gedebatteerd over de fiscale transparantie van de multinationals. Dit geschiedt in het kader van de wet Sapin 2 (Michel Sapin, huidige Franse minister van Financiën). Betekent dit niet dat er ook al gedebatteerd is over de wet Sapin 1? Ja, drieëntwintig jaar geleden…! (Le Monde van 10 juni 2016); thh.]
Men kan zoveel wetten aannemen als men wil, tegen corruptie, tegen het onfris handelen en de privileges, tegen het bankgeheim en belastingontduiking, men kan alle mogelijke onderzoeken plegen, men kan zelfs wagen die verschijnselen te verminderen en beperken, maar die wetten zullen deze verschijnselen niet kunnen doen verdwijnen. Hun bestaan en dat van het kapitalisme zijn zo verweven met elkaar, dat het een niet kan worden verwijderd zonder het andere te elimineren.
De ingevoerde wetten en de genomen maatregelen tegen de schandalen van alle soorten, zijn slechts als schermen gaan werken waarachter de bourgeoisie in al zijn vormen zijn misdaden verbergt. Het probleem is niet het bestaan van financiële schandalen, het onfrisse handelen en de verleende privileges, maar dat van het kapitalisme. Dat genereert die verschijnselen. Er zijn schandalen in het verleden geweest, heden ten dage kennen we schandalen en in de toekomst zullen er andere schandalen opduiken, vanwege het bestaande kapitalistische systeem. Het echte schandaal, dat is het kapitalisme zelf.
——————————
Mohamed Belaali (Vertaling en bewerking Thom Holterman)
[Beeldmateriaal: de twee eerste cartoons komen uit het Franse weekblad Marianne; de laatste van de site Le Grand Soir.]
De noten bij dit artikel vindt men onderaan het artikel van Mohamed Belaali; klik HIER.