Het einde van de wereld – stel je er niet teveel van voor
Afgelopen woensdagavond, terwijl daarbuiten de oranje hysterie woedde die gelukkig door een goedgetimede goal van team wit gesmoord werd, was de perfecte gelegenheid om eens goed te gaan zitten voor de Roemeense arthousefilm Nu astepta prea mult de la sfârsitul lumii (Do Not expect too much from the end of the world).
Maar eerst deze clip, want toeval?!
Voor het einde van de wereld moet je eerst maar eens het einde van de maand zien te halen…De Franse radicale beweging inspireert tot dit soort kunst, kennelijk.
Komend weekend gaat het in Bretagne weer los (zie meer hier)
Maar de Roemeense film, die nu in Nederlandse cinema draait, is toch anders heftig.
In de film over het voortslepen van het einde van de wereld zie je het kapitalisme midden in het gezicht, zoals beleefd door de fenomenale hoofdrolspeelster Ilinca Manolache. Ze werkt als cameravrouw voor een reclamefilmbedrijf dat voor Westerse multinationals clips moet maken. Ze zit de hele dag in haar aftandse auto van hot naar her te rijden door een chaotisch Boekarest en dat doet ze vloekend en tierend. Als hobby maakt ze sociale mediafilmpjes met een parodie op de filmpjes van Andrew Tate, die fascistoide vrouwenhater die kennelijk grote schare mannelijke losers als volgers heeft en in Roemenië opgepakt werd wegens mensenhandel. Ze gaat helemaal uit haar dak als imitatie-Tate en verheft het sexistisch schelden tot een hoge artistieke vorm.
De film is een lange rollercoastride, die dan weer af en toe onderbroken wordt door minutenlange slome sequences die tot denken zetten. In de vorm is de film eigenlijk het antwoord op de kapitalistische nachtmerrie die de hoofdrolspeelster beleeft. Ga eens drie uur zitten om het rustig te bekijken, dan doe je al niet meer mee met dat systeem, lijkt het idee.
Geweldige soundtrack vol Roemeense folk-house ook, en de snedige commentaren van de hoofdrolspeelster op de wereld om haar heen zijn hilarisch. Tegelijkertijd is de inhoud af en toe bloedserieus. De mensen die ze gaat filmen zijn allemaal slachtoffer van arbeidsongelukken, maar worden gebruikt voor een filmpje over veiligheid op het werk waarin ze in feite zelf schuldig gemaakt worden voor hun eigen ellende. Hadden ze maar de (natuurlijk niet bestaande) veiligheidsvoorschriften gevolgd, dan was het hen niet overkomen. Ilinca Manolache gelooft er natuurlijk geen snars van en scheldt haar opdrachtgevers zoveel mogelijk de huid vol. Als kijker zit je met het zweet in de handen te kijken naar haar gescheur want ze valt steeds bijna in slaap van vermoeidheid.
Wie een gelikte film verwacht heeft een slechte zit. Het is hier en daar zelfs tamelijk experimenteel en verwijst naar Godard en Franse films waarin dat ineens mainstream werd. Zoals het voortdurend overspringen naar stukjes uit een Roemeense film uit begin 1980 over een vrouwelijke taxichauffeur die eveneens door Boekarest rijdt. Het verkeer is een stuk vriendelijker, maar verder zijn de problemen verdacht overeenkomstig met die van nu. De film verandert dan ook steeds in ‘ouderwets’ kleur, terwijl het nu grijs en grauw is.
Interview met regisseur Radu Jude in de Filmkrant
Dan zal het einde der tijden toch anders uitbreken in West Europa.
Of wie een positievere versie prefereert: Nous sommes le monde de demain, wij zijn de wereld van morgen…
Het einde van HUN wereld bedoel je…