Het beste boek van 2025
Ook een bijdrage aan al die lijstjes die voorbij komen. Het beste boek van 2025 is hetzelfde als dat van vorig jaar. En van de vorige tien jaar eigenlijk. Het in 2016 uitgekomen relaas van Rodaan Al Galidi ‘Hoe Ik Talent Voor Het Leven Kreeg’ (Uitgeverij Jurgen Maas).
Eerder al kon u lezen hoe het Al Galidi’s alter ego Semmier Kariem verging nadat hij het AZC waar hij negen jaar moest doorbrengen, eindelijk kon verlaten. Tot ieders verrassing sloeg hij de deur achter zich dicht en stapte op de trein naar Spanje, zonder in te gaan op pogingen om hem een woning en een uitkering in de maag te splitsen. Het leverde het boek ‘Holland’ op (recensie op globalinfo), vol ontluisterende of soms ontroerende inkijkjes in het dagelijks leven voor migranten in Nederland.
‘ Hoe Ik Talent (etc)’ beschrijft de lange periode daarvoor (en kwam ook daarvoor uit). Rodaan/Semmier vertelt, niet altijd in chronologische volgorde hoe hij door stom toeval als vluchteling uit Irak in Nederland belandt (na een gruwelijke jaren durende reis die hem via Jordanië onder andere jarenlang in Maleisië en Thailand deed belanden). Maar toen werd het dus Schiphol, en vervolgens de IND-nachtmerrie.
Iedereen met een mening over vluchtelingen en hun ‘opvang’ in een AZC moet verplicht het boek lezen om te weten waar hij/zij/etc het over heeft. Al je vragen zullen worden beantwoord.
Rodaan Al Galidi schetst weemoedige portretten van de medebewoners en hun gekte (of juist onverslaanbare optimisme). En hij doet dat ook van de Nederlanders en hun drie instanties (sociale dienst, VVN en COA) waar je als vluchteling dagelijks mee te maken hebt. Het beeld is zacht gezegd niet voordelig voor die Nederlanders, en je gunt geen mens het lot om aan hen overgeleverd te worden. Dat geldt eigenlijk ook voor de mensen in de buitenwereld, om het AZC heen. In het boek leer/lees je waarom de bewoners zo weinig mogelijk buiten de deur van het AZC komen. Die wereld daarbuiten is vijandig en racistisch. Ondanks dat de deuren soort van open staan (tot 8 uur des avonds) blijven de bewoners zoveel mogelijk binnen. Bovendien hebben ze nauwelijks geld en mogen ze niet werken, dus wat moet je daarbuiten doen als het koud en nat is?
Rodaan Al Galidi beschrijft via het hoofd van Semmier zowel de wereld daarbinnen als buiten met een grote helderheid en filosofeert er op los over de vele regels (met name de ongeschreven) die de maatschappij en de mensen in toom houden. Hij spaart zijn medebewoners en zichzelf bepaald niet. Het menselijk drama in volle glorie geëtaleerd, prachtig geschreven maar droef stemmend. Nu er een nieuwe golf vluchtelingehaat en anti-AZC-oplopen te zien is, weten we dat het sinds het boek tien jaar geleden uitkwam nog erger is geworden.
Los van alle onrecht die mensen aangedaan wordt, is het eindeloze wachten zonder aantoonbare oorzaak, en zonder dat ze informatie krijgen over het proces waar ze in verzand zijn, nog het meest ontluisterende. Het maakt veel van de bewoners van het AZC letterlijk gek. Semmier erkent dat het hem van binnen uiteindelijk dood heeft gemaakt. De schrijver werd na negen jaar vastgezet te hebben gezeten in dit uitzichtloze labyrint, uiteindelijk ‘ verlost’ door een Generaal Pardon (maar kreeg geen Nederlands paspoort omdat hij, ondanks zijn boeken in spetterend Nederlands, voor het inburgeringsexamen zakte).
Hij heeft sindsdien nog vele romans en dichtbundels gepubliceerd, die stuk voor stuk een overwinning zijn op de weke witte onderbuik van Wilders en al die andere politici die over hun rug een loopbaan willen veiligstellen.
Zie voor het bestellen van de literatuur zijn website: https://www.rodaanalgalidi.com/