Ga naar de inhoud

Aus der Zwischenwelt: Een autonoom bericht uit het hiernamaals

Bernd Heidbreder was een autonome activist uit Berlijn die 25 jaar op de vlucht was na een mislukte aanslag op een uitzettingsbajes in aan/ombouw. Hij overleed in 2021 in Venezuela op 60-jarige leeftijd. Nu heeft is er een boek van hem verschenen.

4 min leestijd

Bernd Heidbreder moest in 1995 halsoverkop onderduiken toen door stomme pech een actie waar hij bij betrokken was, werd onderbroken door een toevallige politiecontrole. Hij is sindsdien met twee vrienden op de vlucht geweest. In 2021 overleed hij aan een agressieve vorm van kanker. Maar tot grote verrassing van de linkse uitgeverij Unrast, verscheen er postuum een boek van hem. Daarin staan niet alleen zijn memoires, maar ook berichten uit de tussenwereld (tussen leven en dood) waar je kennelijk na overlijden terecht komt. Ook voor ons goed om te weten dat als je je obool, een Griekse pasmunt, niet bij je hebt, de veerman (Charon, knorrig tiep) je niet overzet. Dan blijf je dus hangen in de tussenwereld. Het goede nieuws is dat daar nog allerlei mensen rondzwerven, die alle ‘tijd’ van de wereld hebben om met je te kletsen.

Bern Heidbreder doet dat dan ook, onderwijl naar mogelijkheden zoekend om alsnog een munt of bijbehorend bedrag te bemachtigen om eindelijk rust te krijgen. Hij doet er verslag van in zijn boek, dat voor de andere helft gevuld is met het relaas over zijn voorbije leven. Zo lees je uitvoerig hoe hij na de middelbare school een poging doet om – om zijn ouders ter wille te zijn – de politie-academie af te ronden. Na twee jaar geeft hij dat op, om een goth-kroeg in Keulen te beginnen die over de kop gaat, waarna hij naar Berlijn vertrekt en daar in een soort woongroep terecht komt maar (nog) niets met de kraakbeweging van doen heeft. De hoogtijdagen van de Berlijnse kraakbeweging zijn dan ook al voorbij. Hij is eigenlijk niet zo geïnteresseerd in actie en beweging, tot een vriendin het huis instormt omdat de autonome kinderboerderij in Kreuzberg ontruimd wordt, en verdedigd moet worden tegen de vernielzuchtige politie die het gemeentebestuur er op af had gestuurd. (zie hier). Daar krijgt hij de smaak van het actievoeren te pakken en leert hij meteen dat je zelf wel uitmaakt of je dan binnen de lijntjes moet blijven kleuren of niet.

Met zijn huisgenoten en geholpen door kennissen van buiten met meer ervaring, beginnen ze dan een antifa-actiegroep en al snel zijn ze in staat om ingewikkelde inbraken uit te voeren bij toonaangevende neonazi’s. Bij een van hen vinden ze in de kelder een waar wapenarsenaal, dat ze ook maar meenemen. Zelf zijn ze niet van het schieten, maar de rookbommen uit legervoorraad die de nazi’ s hadden, komen goed van pas.

De spannende verhalen over autonoom Kreuzberg worden afgewisseld met Bernd’s wederwaardigheden in de tussenwereld. Hij gebruikt zijn tijd daar om allerlei politieke en sociale vragen die hij altijd al had te stellen aan hippies, ouwe revolutionairen en hier en daar een beroemdheid (Alexandra Kollontai, Murray Bookchin). Of het nu wel of niet goed is om uit de bron der wijsheid te drinken aldaar, komen we niet te weten. Het boek eindigt ermee dat Bernd een slok neemt…

Maar misschien komt er nog een vervolg. Het autobiografische deel van het boek eindigt ook met de mislukte aanslag van 1995. Het plan was om een oude Oostduitse gevangenis te vernielen zodat die niet omgebouwd zou kunnen worden tot uitzetbajes. Omdat de politie niet alleen hun auto vol zelfgebouwde explosieven vond, maar ook hun vluchtauto met papieren, moesten ze onderduiken. Ze wisten immers dat ze niet alleen vervolgd zouden worden vanwege de beoogde aanslag, maar ook, omdat ze onder dezelfde naam als er op de waarschuwingsborden stond die in de auto lagen, eerder een kazerne van het leger in de hens hadden gestoken en dus lange jaren gevangenisstraf konde verwachten. Hoe ze precies ondergedoken zijn en meer dan twintig jaar uit handen van de Duitse staat zijn gebleven, komen we dus niet te weten. Bernd heeft in Venezuela twee jaar in de gevangenis gezeten op verzoek van de Duitse justitie, maar werd, samen met zijn twee collega’s uiteindelijk niet uitgeleverd en weer vrijgelaten. Zie steunwebsite Er is eerder een film over de drie gemaakt. En nu dus ook een autobiografisch boek.

(Bernd Heidbreder: Aus der Zwischenwelt. 248 PP 18 Euro ISBN: 978-3-89771-188-4 Unrast Verlag)