Ga naar de inhoud

WIkileaks onthult dat IMF & troika meer bezuinigingen in Griekenland willen

IMF en de Troika willen nog meer bezuinigingen van Griekenland – De Wikileaks Openbaarmaking door Jack Rasmus.

9 min leestijd

(Dit artikel werd gepubliceerd door de auteur in Telesur Media Engelse Editie, 17 april 2016, vertaling H. van Maasakker, foto Foto: CC/flickr)

Het management van de Griekse crisis door de Troika (= IMF, ECB en Europese Commissie, GI) gaat in 2016 een nieuwe fase in. Er is een veel onzekerdere Europese en mondiale economisch situatie en dit neoliberale management heeft de Griekse crisis in de loop der tijd alleen maar verscherpt waardoor deze crisis in 2016 opnieuw op de Europese agenda staat. Griekenland is failliet en kan onmogelijk haar uitstaande schulden voldoen. Een kwijtschelding van deel van haar schulden lijkt op termijn onvermijdelijk maar stuit op grote politieke weerstand en een nieuwe acute Griekse schuldencrisis lijkt daarom in 2016 onvermijdelijk aldus Jack Rasmus (*1)

Afgelopen augustus 2015 na acht maanden van intensieve onderhandelingen met de Europese financiële Troika-instellingen – het IMF, de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie – capituleerde de Griekse regering voor de eisen van de Troika om meer bezuinigingen op te leggen aan Griekenland en zijn bevolking in ruil voor nog eens 98 miljard dollar aan aanvullende leningen.

De 98 miljard dollar was geen economische bijstand voor Griekenland om de economie te stimuleren maar was bijna uitsluitend bestemd voor het terugbetalen van rente aan de Troika, Europese banken, en Europese investeerders voor de leningen die aan Griekenland in 2012, 2010 en daarvoor verstrekt waren. Maar terwijl het Griekse volk weinig echt voordeel zou zien zou ze wel de prijs betalen. In ruil voor de 98 miljard dollar aan nieuw kredieten, verplichtte de augustus 2015 gesloten schuldsanering Griekenland om nog verder te snijden in de pensioenen, de bijl te zetten in de banen bij de overheid, te snijden in de lonen, de belastingen te verhogen en de verkoop van openbare werken te versnellen (havens, luchthavens, nutsbedrijven, etc.) aan particuliere investeerders en in feite de Griekse banken te overhandigen aan de Troika en de Noord-Europese, transnationale banken en investeerdervrienden.

Om ervoor te zorgen dat Griekenland niet zou afstappen van de augustus 2015 deal zou het zich nu ook aan veto’s moeten onderwerpen door vertegenwoordigers van de Troika die naar Griekenland waren gestuurd om vrijwel alle beleidsbeslissingen van Griekenland de democratisch gekozen parlement of lokale overheden te overzien. De Troika heeft vorig jaar haar grip op Griekenland aangescherpt zowel politiek als economisch om ervoor te zorgen dat het aan haar schuldbetalingen zou voldoen hoe hard het bezuinigingsbeleid in Griekenland ook zou uitpakken.

De Griekse regering kan gedacht hebben dat het had een schuldregeling, zij het een slechte, vorig jaar augustus 2015 had gesloten; maar recente ontwikkelingen beginnen nu te onthullen het slechts tijdelijk was. Erger nog, de Troika staat op het punt haar grip op Griekenland nog verder aan te scherpen zoals openbaringen in de afgelopen weken laten zien is de Troika van plan terug te komen op de vorig jaar afgesloten schuldenregeling en vraagt ze nog meer draconische bezuinigingsmaatregelen. De aanval op Griekenland wordt opnieuw geleid door het IMF, een van de drie institutionele partners van de Troika.

De geheime plannen van het IMF om verdere bezuinigingen op te leggen aan Griekenland

De afgelopen 2 april 2016, gaf Wikileaks de transcripties vrij van een geheime teleconferentie tussen IMF ambtenaren die plaatsvond op 19 maart. In het, uitten IMF bestuurders hun bezorgdheid dat de besprekingen tussen Griekenland en de IMF Troika partner, de Europese Commissie, op het gebied van de uitvoering van de laatste augustus deal te langzaam gaan. De Eurozone en de Griekse economie zijn verslechterd sinds augustus van vorig jaar. Nog meer bezuinigingen zouden nodig zijn zo blijkt uit de discussies tussen de IMF deelnemers aan de teleconferentie. En om Griekenland te laten instemmen zou misschien een nieuwe crisis moeten worden uitgelokt (*2).

De oorspronkelijke augustus 2015 deal riep Griekenland op tot bezuinigingsmaatregelen die zouden resulteren in een 3,5% jaarlijkse BBP begrotingsoverschot verkregen uit bezuinigingen, belastingverhogingen en de verkoop van openbare werken die nodig zijn om de schulden af te betalen aan de Troika. Maar de meest recente prognose van het IMF voor 2016 is dat Griekenland in 2016 een BBP begrotingstekort van -1,5% en niet 3,5% overschot op de begroting zal hebben. En 2015 voor welke cijfers nog niet beschikbaar zijn, is waarschijnlijk nog erger. Het krijgen van een tekort van -1,5% of nog erger een overschot tot 3,5% was dus vrijwel onmogelijk volgens het IMF discussianten op 19 maart daarom waren aanvullende bezuinigingsmaatregelen noodzakelijk.

Volgens het IMF zouden de extra bezuinigingen moeten plaatsvinden in de vorm van ‘verbreding van de belastinggrondslag’-een zin die doorgaans geassocieerd wordt met dat de huishou- dens met de lagere inkomens meer belasting moeten betalen in plaats van alleen het verhogen van de belastingtarieven voor de hoogste inkomens. Het IMF verworpen het verder belasten van de rijken en in plaats daarvan meer de midden- en werkende klassen te belasten. Daar- naast zouden ook nog meer bezuinigingen op pensioenen noodzakelijk zijn evenals andere maatregelen.

De geheime IMF teleconferentie openbaarde verder dat het IMF in toenemende mate bezorgd was dat de Europese Commissie, in het midden van de besprekingen met Griekenland over de details van de uitvoering van de augustus deal uit 2015 voortijdig akkoord zou gaan met een soort van ‘schuldverlichting’ toe te kennen aan Griekenland. Het IMF is sterk gekant tegen een schuldverlichting. Alle gepraat over schuldverlichting moet nog minstens twee jaar worden uitgesteld volgens de geheime IMF besprekingen.

Uit de private teleconferentie bleek ook dat het IMF steeds meer bezorgd is dat Griekenland de belangrijkste betaling van de schuld aan de Troika aankomende juli 2016 niet zou kunnen betalen. Het niet kunnen voldoen aan haar betalingsverplichtingen zou binnen enkele weken van een mogelijk exit van het Verenigd Koninkrijk (Brexit) uit de Europese Unie plaatsvinden een referendum hierover dat in het Verenigd Koninkrijk gepland op 23 juni 2016.Als het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat en Griekenland niet kan betalen zou het zo vreest het IMF dit de belangstelling voor een Griekse exit (Grexit) evenals in een Britse ‘Brexit’ op-nieuw doen toenemen. In de 19 maart IMF teleconferentie werd zodoende het idee geopperd dat verdergaande bezuinigingen in Griekenland versneld moesten worden ingevoerd en wel voor 23 juni a.s. voor het Britse Brexit referendum.

Het IMF op de Persconferentie van 15 april

De ‘vuurstorm’ over het uitlekken van de plannen van het IMF voor nieuwe en meer bezuinigingen voor Griekenland, heeft publieke reacties uit Griekenland evenals een verduidelijkende persconferentie van de Europese bestuurders van het IMF op 15 april 2016, ingegeven.

De Griekse premier Alexis Tsipras antwoordde publiekelijk en merkte op dat Griekenland al bezig was met “een ambitieuze hervorming van de inkomstenbelasting en een grondige herziening van het Griekse pensioenstelsel”, de verhoging van de belastingen levert een 1% van het BBP als begrotingsoverschot op en de hervorming van het pensioenstelsel zal een nog groter begrotingsoverschot van 1,5% in 2018 opleveren. Met de gepensioneerden die de grootste last van de bezuinigingen dragen waarom zouden de zeer rijken worden vrijgesteld van het betalen van meer belasting dan de midden- of de arbeidende klassen door de door – de ‘verbreding’ van de heffingsgrondslag- waardoor het minder progressief wordt? zo informeerde Tsipras

Wolfgang Schäuble, de hardline Duitse minister van Financiën en aanvoerder van de krachten die aan Griekenland nog meer bezuinigingen wilde opleggen in de augustus 2015 antwoordde dat schuldverlichting “niet nodig” was en uitgesloten, een eventuele schuldverlichting hoe dan voor Griekenland in 2018 of op elk moment is uitgesloten. Schäuble voegde eraan toe dat de IMF weigering om deel te nemen aan de augustus 2015 Griekse schuldenregeling tenzij de voorwaarden van de regeling aan de IMF eisen werden aangepast (die niet de regeling nog niet hebben ondertekend) zorgt ervoor dat de schuldenregeling van 2015 instort.

In de IMF persconferentie van 15 april 2016 reageerde Poul Thomsen hoofd van de Europese afdeling van het IMF dat het IMF niet kon deelnemen aan de bailout zonder schuldverlichting in een of andere vorm maar liet de deur open om wat met schuldverlichting eigenlijk bedoeld wordt. Thomsen herhaalde zijn voorstel om ‘voor verbreding van de belastinggrondslag’ en de belastingen niet verder te verhogen voor de rijken.

Achter de ogenschijnlijke Schauble vs. IMF onenigheid schuilt de implicatie dat ‘schuldverlichting’ een soort van ‘kwijtschelding’ en de vermindering van de rente voor zou vereisen voor die beleggers (*3) die in door de Troika uitgegeven obligaties ter beheersing van de Griekse schulden hebben geïnvesteerd. Dat is wat Schäuble en de Europese bankiers niet willen. Het IMF verzekert dus dat schuldverlichting geen ‘kwijtschelding’ inhoudt.

Betekenis van de nieuwe aanval van het IMF op Griekenland

Wat de nieuwe ontwikkelingen laten zien is dat er breuklijnen aan het ontstaan zijn tussen de Troika en de Euro elites over de Griekse schuldregeling van vorig jaar augustus, bij een verscherping van de problemen in Europa’s economie. Nieuwe crises zijn ontstaan in Europa, met inbegrip van de kosten van de afwikkeling van vluchtelingencrisis en de grote economische onzekerheid in verband met de mogelijke Britse Brexit in juni van dit jaar. Het monetaire beleid van de Europese centrale bank (ECB) faalt duidelijk in het gezicht van een zich gestaag vertragende wereldeconomie.

Op hetzelfde moment wordt het IMF zelf geconfronteerd met nieuwe uitdagingen zoals het ondersteunen van een nog ernstigere, economische crisis in de Oekraïne waarbij het IMF zich verplicht heeft om de Oekraïne van het faillissement te redden dat sneller aan het instorten is dan voorspeld. Ondertussen doemen aan de horizon groeiende spanningen in de opkomende markteconomieën waar zich 50 miljard dollar in bijkomende schulden hebben opgehoopt sedert 2009 die dreigen vorderingen op het IMF in de niet al te verre toekomst te leggen. Het IMF kijkt zonder twijfel over haar schouder naar een nog groter potentieel aan uitdagingen dan Griekenland.

Kortom, de verslechterende omstandigheden in de wereldeconomie beginnen naar elkaar toe te bewegen en de Troika, Europa en het IMF zij allemaal voelen de hitte omdat de economische temperatuur aan het stijgen is. Een volgende schuldencrisis is in Griekenland is onvermijdelijk. Maar het kan gebeuren op een moment waarop zij de minste lijkt van de economische problemen waarmee de wereldwijde economie wordt geconfronteerd.

Noten:

*1) Jack Rasmus is professor in economie en politiek aan het Saint Marys College in California, hij schreef als journalist over sociale en economische vraagstukken en was in diverse functies waaronder vakbondspresident actief in de Amerikaanse vakbonden. Rasmus is auteur van het recente boek, Systemische kwetsbaarheid in de mondiale Economie, 2016 en de komende ‘Plundering van Griekenland: Het ontstaan van een nieuw financieël imperialisme, juni 2016. Hij blogt op www.jackrasmus.com

*2) Het uitlokken van crises met als doel een neoliberaal crisismanagement op te leggen bestaande uit deregulering, privatisering, flexibilisering en devaluering (bezuinigingen op lonen en sociale zekerheid) is het centrale thema van Naomi Klein in De shockdoctrine, de opkomst van het rampenkapitalisme, 2007 (De vertaler).

*3) . Het betreft hier de ECB, de nationale centrale banken in de Noord-Europese landen vooral de Franse centrale bank en vele Noord-Europese transnationale banken en institutionele beleggers (De vertaler).