(Door Hans Boot, oorspronkelijk verschenen op solidariteit)
Op 16 september 2019 maakte de FNV de cao-eisen bekend voor het jaar 2020. Waarschijnlijk geïnspireerd door de beweging in de Verenigde Staten voor een uurloon van minimaal vijftien dollar, stelt de FNV de eis van binnen drie jaar voor iedereen een minimumloon van veertien euro per uur. Een campagne voor deze eis is al eerder van start gegaan met plaatselijke bijeenkomsten om tot een landelijke beweging te komen.(*1) De Amsterdamse Bijstandsbond is één van de deelnemers.
Piet van der Lende van de Bijstandsbond vat in een drietal punten de huidige stand van zaken samen van het minimumloon in Nederland. 1) Bij een 38-urige werkweek is een half miljoen werknemers aangewezen op een minimum uurloon van 9,82 euro dat in de afgelopen decennia sterk achtergebleven is bij de reële stijging van de gemiddelde lonen. 2). Bijna twee miljoen mensen heeft een inkomen dat lager is dan 130 procent van het minimumloon. 3) De al jarenlange, minieme stijging van het minimumloon heeft tot gevolg dat ook de AOW en de bijstandsuitkeringen achterblijven. Die uitkeringen zijn immers gekoppeld aan dat minimumloon. (*2) Tegen de achtergrond van de juichende commentaren dat de concurrentiekracht van Neerlands economie de beste van Europa is en de wereldranglijst fier aanvoert, zijn deze gegevens een grievende aanklacht. Een tragisch, maar vooral structureel kenmerk van de door het World Economic Forum hoog geprezen Nederlandse ondernemerscultuur.
Verslag Amsterdam
De campagne is voor een aantal jaren gepland en de veertien euro als minimum zal volgens de FNV centraal moeten staan tijdens de verkiezingen van de Tweede Kamer in 2021. Lokaal ging de campagne al op 14 april jongstleden van start met een actiebijeenkomst op het Afrikaanderplein in Rotterdam. Bij een bouwplaats, waar het duurste appartement van Nederland komt, geplande kosten: 15-20 miljoen euro, werd ‘voor de 14’ een monument onthuld en daarmee tegen de groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk.(*3)
Foto Doorbraak – Desiree Egberts
Woensdagavond 9 oktober jongstleden vond, in aanwezigheid van twee vertegenwoordigers uit Haarlem, in Amsterdam de eerste actiebijenkomst plaats van de beweging samenvoor14. Uit het verslag op de site van de Bijstandsbond hier enkele passages.
De beweging ‘samenvoor14’ wil meer zijn dan alleen een campagne voor verhoging van het wettelijk minimumloon. De campagne gaat erover dat iedereen mee moet kunnen doen in de samenleving. In wat voor Nederland willen wij leven? Hoe gaan de mensen met elkaar om? Een belangrijk begrip daarbij is solidariteit.
In de loop van de inleiding door één van de FNV organizers bleek dat de campagne vooral gericht zou zijn op de politiek: politieke partijen ervan overtuigen dat het wettelijk minimumloon veertien euro moet worden. Later kwam de doelstelling naar voren dat in verband met de verkiezingen op 1 januari 2021 vijfduizend activisten klaar moeten staan om met de kiezers te gaan praten om te stemmen op een politieke partij die de veertien euro eis in haar programma heeft staan. In Amsterdam zouden we ons kunnen richten op de gemeenteraad, om die zover te krijgen dat ze onze eisen steunt.
Sommige aanwezigen hekelden echter deze doelstelling die ze als parlementaristisch betitelden. We moeten niet alleen lobbyen, maar ook actie voeren. We kunnen de mensen die beslissen op vele manieren onder druk zetten. Het initiatief van de beweging kan bijvoorbeeld aanleiding zijn actie te voeren bij bedrijven, waar mensen worden uitgebuit. We moeten kaderleden erbij betrekken die in bedrijven rondlopen en die ook druk kunnen uitoefenen. We moeten een actieperspectief ontwikkelen, waarin mensen elkaar treffen in de bedrijven en buurten en bij de voedselbank. Lobbyen is daar maar een afgeleide van. Het moet niet alleen gaan om de verkiezingen.
De uiteindelijke conclusie luidde dat de slogan ‘samenvoor14’ eenvoudig en krachtig is en veel mensen kan verenigen. We moeten het initiatief van de FNV omarmen, omdat het kansen biedt om samen met de organizers en anderen van de vakbond een coalitie te smeden die veel kracht kan ontwikkelen en een beweging opbouwen. Als sommigen zich willen richten op een parlementaristische benadering, ze doen maar. Het unieke van het initiatief is juist dat vanuit ons, hier in de zaal, voorstellen voor actie gedaan kunnen worden en dat er in de beweging veel ruimte is voor onze initiatieven. Laten we daar gebruik van maken. Misschien komt er dan een dynamiek op gang die de beweging die meer is dan alleen de 14 euro eis en het streven naar een andere samenleving tot een succes maakt. En die ook na 2021 van betekenis is.
Actievoorstellen
Uit een inventarisatie kwamen onder meer de volgende actievoorstellen naar voren:
* In Amsterdam Noord in de Van der Pek buurt gaan activisten op zaterdag 19 oktober de straat op om handtekeningen te verzamelen en mensen te informeren over de campagne.
* Een postbezorger gaat op 25 oktober aanstaande een ‘postcafé’ organiseren, waar postbodes elkaar kunnen ontmoeten.
* De jongerenorganisatie Dwars van GroenLinks gaat in gesprek met jongerenorganisaties van andere politieke partijen om te praten over de eis van 14 euro.
* In Nieuw West wordt een Platform tegen Armoede opgericht, waarbij diverse organisaties die nu nog op kleine eilandjes opereren samen actie gaan voeren in ‘samenvoor14’.
* Een van de aanwezigen gaat bij de wijkorganisaties in de stad inventariseren wat ze voor de beweging kunnen doen.
* De Bijstandsbond organiseert in november diverse bijeenkomsten over minimabeleid, kwijtschelding van belastingen en een bijeenkomst ‘oudere migranten en armoede’ waar plaats wordt ingeruimd voor de campagne ‘samenvoor14’.
Vervolgens werd vastgesteld dat de verschillende initiatieven niet erg samenhangen. Moeten we in december een gezamenlijke actie doen? We kwamen uit bij de ”miljonair fair” van 13 tot 18 december in de RAI om daar een ‘walk of shame’ te organiseren die de grote kloof tussen arm en rijk aan de kaak te stelt en meer bekendheid geeft aan de actie ‘samenvoor14’. We hebben al een grote 14 die we daar kunnen neerzetten. Het mooiste zou zijn als we daar met enkele honderden langs de rode loper staan om de miljonairs te begroeten.
noten:
(*1) Zie: https://www.voor14.nl/over en https://www.doorbraak.eu/16-oktober-nijmegen-brede-actiebijeenkomst-voor-minimumloon-van-14-euro/
(*2) Zie: https://bijstandsbond.blogspot.com/2019/04/samenvoor14.html
(*3) Zie: https://www.doorbraak.eu/samenvoor14-campagne-van-start-gegaan-voor-verhoging-van-het-minimumloon