Europees parlement stemt voor miljardensteun aan oorlogsindustrie

Die voorstellen liggen vervat in EDIP, het ‘Europees Defensie-industrie programma’ en werden eerder al door de Raad (ministers van de lidstaten) goedgekeurd. Voor alle duidelijkheid: de anderhalf miljard euro waarvan hier sprake is slechts een deel van wat in het kader van de EU aan  militarisering wordt gespendeerd. EDIP gaat specifiek over militaire productie, competitiviteit van de Europese oorlogsindustrie. Het vernoemde bedrag is voor de periode 2026-2027.

In het meerjarenbudget 2028-2034 waarover men nu onderhandelt wordt een bedrag van 115,7 miljard genoemd voor “veiligheid, defensie-industrie en space”. Bovendien wil men ook researchprojecten met militaire inslag (‘dual use’) gebruik laten maken van de researchfondsen (155 miljard!) van het Horizon-programma. Er is ook nog de o-zo-fout genoemde “Peace Facility” die buiten het EU-budget valt (gefinancierd door de meeste lidstaten) en waarmee militaire operaties zoals wapenleveringen aan Oekraïne kunnen gefinancierd worden.

Voorafgaand aan de stemming werden de Europarlementsleden door oorlogscommissaris Kubilius aangespoord om de commissievoorstellen onverwijld goed te keuren. Van de 638 uitgebrachte stemmen (het parlement telt 720 leden) waren er 457 voor, 148 tegen en 33 onthielden zich. Dat het verdrag over de Europese Unie (VEU Art. 41.2) uitdrukkelijk verbiedt om EU-middelen aan te wenden “wanneer het beleidsuitgaven betreft die voortvloeien uit operaties die gevolgen hebben op militair of defensiegebied  speelt voor deze ‘democraten’ en vereerders van de ‘rechtsstaat’ blijkbaar geen enkele rol.

Er was een amendement vanuit de linkse fractie (The Left) om het voorstel te verwerpen, wat natuurlijk niet gebeurde. Maar men moet eens te meer betreuren dat het amendement niet gesteund werd door de eigen Scandinavische fractieleden, noch door de vertegenwoordigers van Mélenchons La France Insoumise. Anderzijds kreeg het wel de steun van BSW, de groep rond Sahra Wagenknecht die uit The Left trad. De door de meerderheid goedgekeurde tekst voor de EDIP verordening (= EU-wet) vindt men in kladvorm hier.

De verordening heeft het niet alleen over financiële middelen, maar ook over allerlei maatregelen die alleen thuishoren in een oorlogseconomie. Zo kan de Raad van ministers beslissen dat er een leveringscrisis dreigt bij de wapenindustrie (‘a security-related supply crisis’). In dat geval moeten de lidstaten nagaan welke uitzonderingen ze toestaan op de wetgeving – “in het bijzonder op het gebied van milieu, gezondheid en veiligheid” zegt de tekst – om de productie van bijvoorbeeld munitie of raketten te verhogen. Ook de (verre van werkersvriendelijke) reglementering over de arbeidstijd kan hierbij voor de bijl gaan. Over deze aspecten van de verordening schreven de linkse Europarlementsleden Özlem Demirel (Die Linke) en Marc Botenga (PVDA/PTB) een verhelderende bijdrage in EUobserver.

Ook het Europees Vakverbond (EVV) en andere internationale vakbondskoepels protesteren tegen de inbreuk op de werkersrechten. Ze hadden de Europarlementsleden opgeroepen om tegen de clausules die arbeidsrechten aantasten te stemmen. Tevergeefs, ook de sociaaldemocraten, waar vakbondslobbys meestal hun hoop op stellen, hebben massaal de EDIP-verordening helpen goedkeuren. Erger nog: de Franse socialist Raphaël Glucksmann was één van de twee ‘rapporteurs’, dit zijn parlementsleden die een prominente rol spelen bij het goedgekeurd krijgen van een wetsvoorstel. Volledig terecht gaf Marc Botenga er de ‘socialist’ duchtig van langs (video). Het zal wel niemand meer verbazen dat in het lijstje (blz. 121)  van de organisaties die door de rapporteurs geraadpleegd werden er geen vakbonden staan, maar alleen wapenfirma’s en … de Amerikaanse Kamer van Koophandel bij de EU.

Bij de vakbondsontgoocheling willen we toch een kanttekening plaatsen. Het protest is uitsluitend gericht tegen de opheffing van de gangbare wetgeving inzake werktijd, gezondheid, milieu omwille van een eventuele toekomstige ‘supply crisis’ in de wapenindustrie. Maar vakbonden zien toch ook dat vandaag reeds de militarisering van de EU en de geplande monsterbudgetten voor defensie een fenomenale aanval betekenen op de wereld van de arbeid? Verdere afbouw van de openbare diensten, bezuinigingen in gezondheidszorg en onderwijs, aanval op lonen en pensioenen, er is zogezegd geen geld meer, maar regeringen hebben beloofd 5% van het BBP aan defensie te gaan besteden! Dit verband tussen militarisering en sociale afbraak vindt men veel te weinig terug in de vakbondsanalyses, om nog niet te spreken over de afbraak van het leven dat oorlogsvoering meebrengt. En we zitten nog maar aan het begin van de Europese oorlogszucht…