[Bijeenkomst] Europa in oorlog: militarisme, herbewapening en transnationale organisatie

Website van de organisatoren

Dit is een uitnodiging om deel te nemen aan de bijeenkomst in Keulen om samen onze transnationale organisatie tegen Europa in oorlog op te bouwen. De afgelopen maanden zijn collectieven uit verschillende landen die deelnemen aan het Transnational Social Strike Platform bijeengekomen in Duitsland, Polen en Italië om te bespreken hoe we ons samen kunnen verzetten tegen de oorlog en de sociale en politieke gevolgen daarvan. Voor ons zijn de strijd tegen de oorlog en de strijd tegen uitbuiting en onderdrukking niet los van elkaar te zien, maar de vraag hoe we deze twee met elkaar kunnen verbinden, is niet eenvoudig te beantwoorden. Het probleem van hoe we verzet tegen de oorlog kunnen opbouwen, uitgaande van de gevolgen ervan voor de sociale en levensomstandigheden van arbeiders, migranten, studenten, vrouwen en lgbtq+-mensen, heeft te maken met de transnationale dimensie van kapitaalwaardering, van ideologische voorbereiding op oorlog, van onze strijd en van plannen voor herbewapening.

Zeker in tijden van toenemend militarisme is het overschrijden van landsgrenzen een politieke anti-oorlogsdaad. We moeten opnieuw samen gaan nadenken en een gemeenschappelijk begrip ontwikkelen van wat er gaande is, van wat we hebben en wat we missen. Voor ons gaan het opbouwen van organisatorische capaciteit en het ontwikkelen van een gemeenschappelijk discours hand in hand. Sociale bewegingen in Europa zijn verdeeld over veel kwesties, maar vooral over de oorlog. De bijeenkomst in Duitsland is de eerste in een reeks bijeenkomsten: het is nu belangrijker dan ooit om momenten van publieke discussie te creëren, de strijd in de productie en in de sociale reproductie bijeen te houden, te begrijpen hoe we kunnen ingrijpen tegen het militarisme en autoritarisme dat de sociale sfeer binnendringt, en meer kracht te geven aan de lopende stakingen en strijd tegen uitbuiting, institutioneel racisme, patriarchaal geweld en voor klimaatrechtvaardigheid.

We willen een plek creëren waar we strategisch kunnen analyseren wat ons omringt. We willen vragen en twijfels collectief aanpakken, maar ook angsten en onzekerheden. We willen een plek creëren waar we de puzzelstukjes van “Europa in oorlog” in elkaar kunnen passen, waarbij we strategische en organisatorische overwegingen en hun concrete uitingen in perspectief plaatsen. We willen bondgenoten vinden, we willen nieuwe en sterkere banden smeden, we willen samen opkomen tegen “Europa in oorlog”.

Stakingen tegen de oorlog

Het idee van een staking tegen de oorlog was tot voor kort ondenkbaar, maar daar komt verandering in. Enkele maanden geleden werd Italië lamgelegd door een golf van stakingen en demonstraties, waaruit bleek dat er een wijdverbreid gevoel van urgentie en verzet bestaat tegen de genocide in Palestina en de hele logica van opoffering die de oorlog met zich meebrengt, in de fabrieken, in de huizen en op de scholen. Hoewel deze link nergens anders zo direct is geweest, is Italië geen geïsoleerd geval: in andere landen, zoals Frankrijk en Griekenland, hebben we algemene stakingen gezien tegen bezuinigingsmaatregelen en toenemende uitbuiting, die ook het gevolg zijn van een toename van de militaire uitgaven en toenemend militarisme. Eerder dit jaar gingen in Polen werknemers van een Duitse fabriek waar veel Oekraïners werken in staking om hogere lonen te eisen, waarmee ze de angst voor oorlog, die door de werkgevers als chantage werd gebruikt, trotseerden. In Duitsland hebben initiatieven van jonge studenten, samen met gevestigde antimilitaristische verenigingen van gewetensbezwaarden, een golf van groeiend verzet op gang gebracht tegen de plannen van de Duitse regering om de dienstplicht opnieuw in te voeren. Andere landen in Europa, zoals Bulgarije en Slowakije, zijn overspoeld door ongekende massale protesten die gepolariseerd zijn door geopolitieke allianties en begrotingskeuzes.

Dit zijn tekenen dat er een groeiende ontevredenheid over de oorlog aan het broeien is. Toch is dit niet genoeg. De mogelijkheid om deze sombere toekomst van oorlog en geweld te veranderen, hangt af van ons vermogen om duurzame verbindingen over de grenzen heen te creëren, zelfs als dit onmogelijk lijkt. Dit vormt een organisatorisch probleem.

Overal worden de strijd tegen uitbuiting en tegen racistische en patriarchale onderdrukking op de een of andere manier beïnvloed door de oorlog, hoewel niet elke strijd op dezelfde manier wordt beïnvloed. Er zijn mensen die onder de inslaande bommen leven of onder een voortdurende bezetting leven, in Palestina, Oekraïne en elders, die de hoogste tol betalen en wier eisen voor vrede moeten worden ingewilligd. Er zijn arbeiders, binnen en buiten de slagvelden, die te maken hebben met economische tegenspoed, ontslagen, bezuinigingen op sociale voorzieningen en toenemende uitbuiting, omdat de oorlog de economische prioriteiten van regeringen en kapitaal dicteert. Er zijn vrouwen en LGBTQ+-mensen wier vrijheid van (afwezigheid van) geweld en uitbuiting steeds meer onder vuur ligt omdat de militaristische ideologie gehoorzaamheid aan patriarchale autoriteit en opoffering voor de natiestaat eist – thuis, op het werk, op school en op straat – en de brute handhaving van dit idee bevordert. Er zijn migranten die door regeringen worden aangemerkt als de ‘interne vijand’ die moet worden geneutraliseerd door hun bewegingsvrijheid te beperken, terwijl hun goedkope arbeidskrachten tegelijkertijd worden gewaardeerd als essentieel voor de noodlijdende economie. Studenten aan universiteiten en scholen worden gecensureerd en hun onderwijs wordt steeds meer afgestemd op de behoeften van de oorlogsinspanningen.

De oorlog legitimeert het recht van de sterkste en het willekeurige geweld tussen staten en binnen staten in een poging om elke tegenstrijdigheid op te lossen en elke oppositie tegen de transnationale valorisatie van het kapitaal te verpletteren. Terwijl de roep om een einde te maken aan het moorden en de vernietiging luid klinkt vanuit de plaatsen waar gevochten wordt, hebben sociale bewegingen het meestal vermeden om over vrede te praten, vaak verdeeld door geopolitieke logica en een oorlogszuchtige mentaliteit. Op de een of andere manier zijn de versnippering en verdeeldheid die de oorlog aanwakkert ook doorgedrongen in onze politieke verbeelding.

Organiseren binnen Europa in oorlog

Tegen deze achtergrond zijn wij als TSS van mening dat we, om een transnationale vredespolitiek op te bouwen, samen moeten bespreken hoe we ons kunnen scharen achter degenen die dagelijks strijden tegen de oorlog en alle gevolgen daarvan. Dit proces bouwt voort op de ervaringen van de Permanente Vergadering tegen de Oorlog (*), maar kijkt verder dan dat. Op dit moment vereist het organiseren van onze vredespolitiek dat we onder ogen zien dat Europa in oorlog is.

Europa is in oorlog omdat zijn kapitalistische project en zijn militaire expansie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn geraakt. Europa is in oorlog omdat de Russische invasie van Oekraïne heeft geleid tot een grootschalige militaire confrontatie die het economische, politieke en militaire landschap heeft hertekend. Europa is in oorlog vanwege de herbewapeningsplannen van de Europese Commissie, omdat sommige landen debatteren over de herinvoering van de dienstplicht en omdat Europese regeringen wapens blijven sturen naar Israël, Oekraïne en Soedan. Europa is in oorlog, ondanks de overeenkomst die mogelijk in Oekraïne wordt bereikt. Europa is in oorlog, en dit is een van de gezichten van de Derde Wereldoorlog, namelijk de gewelddadige poging om de transnationale bewegingen van arbeidskrachten te reguleren.

Het oorlogsregime gaat in feite verder dan militaire uitgaven en de capaciteiten van legers, aangezien het overal de sociale en levensomstandigheden aantast. Europa is in oorlog omdat nieuwe industriële plannen de arbeidsomstandigheden van miljoenen werknemers veranderen; omdat scholen, universiteiten en ziekenhuizen gevraagd wordt mensen op te leiden voor militaire scenario’s; omdat patriarchale beleidsmaatregelen vrouwen proberen te dwingen hun ‘natuurlijke rol’ te vervullen; omdat racistisch geweld het leven van migranten binnen en buiten de grenzen bemoeilijkt.

Verzet tegen de oorlog is mogelijk, en de staking kan de angst doorbreken. Maar we moeten begrijpen hoe de oorlog onze lokale realiteit beïnvloedt en manieren vinden om het collectieve verzet dat zich in de samenleving ontwikkelt, te kanaliseren in een gezamenlijke strijd tegen de omstandigheden die door een Europa in oorlog worden opgelegd. Als TSS starten we een proces van collectieve discussie en organisatie in verschillende landen over Europa in oorlog, de uitdagingen die dit voor ons met zich meebrengt en de mogelijkheden die we nog hebben. Dit is een open uitnodiging aan collectieven, vakbonden, politieke groeperingen en individuen die denken dat de tijd rijp is om onze verschillen te overbruggen en ons collectief te organiseren tegen de oorlog.

Tot ziens in Keulen, Duitsland, op 28 februari 2026! Een gedetailleerd programma van het evenement wordt in januari bekendgemaakt. Neem voor meer informatie contact met ons op via info@transnational-strike.info.

*) Permanent Assembly Against the War, een campagne van het TSS, zie hier