Oproep tot onderhandelen (herhaling)

De week van 6 – 13 maart Het was 4 januari van dit jaar dat ik, een beetje onvoorbereid, de Oproep tot Onderhandelen op mijn Facebook-pagina zette. Ik had hem niet ondertekend, maar het leek me een goede wig in het gelijkgeschakelde meningenmoeras van Nederland. De Oproep kwam van de Golfgroep en stond al een tijdje onbekend te wezen op hun blogspot.In de dagen erna barstte de bom en de scheldpartijen over de Golfgroep waren niet van de lucht. ‘Onderhandelen? Brrr! Oorlog voeren! Wapens!’Inmiddels zijn we zo’n twee maanden verder. En afgelopen vrijdag schreef de alom in de media aanwezige Rob de Wijk dat ‘een groeiende groep experts denkt dat op enig moment onderhandelingen onvermijdelijk zijn, bijvoorbeeld als beide partijen inzien hoe hopeloos de situatie is.’Dat moment zou heel goed nú kunnen zijn, zoals het dat ook in januari was of in november toen de Golfgroep de verklaring uitbracht. Dat betekent dat het inzicht groeit dat deze oorlog niet eindeloos kan doorgaan en dat de kans vermindert dat hij met militaire middelen gewonnen kan worden.

Dat brengt me op de volgende punten van de afgelopen week

Slag om Bakhmoet – ontwikkelingen in de Amerikaans- Oekraïense betrekkingen
Russische bombardementen
Geluk van Zaporizha en ons allemaal
Niveau oorlogseconomie
De ontploffingen in de Oostzee
8 maart – Ontsla Victoria Nuland
Corruptie

1. Slag om Bakhmoet en meningsverschillen
Over de slag om Bakhmoet is duidelijk dat ie verschrikkelijk is en dat door diverse generaals in het Westen wordt afgeraden daar mensen en materieel aan te verspillen. Vanochtend meldde dagblad Trouw dat aan beide kanten honderden doden zijn gevallen.

De Russen verloren 221 soldaten in 24 uur – volgens Oekraïne; en Oekraïne 210 in de hele provincie Donetsk – volgens de Russen.
Ook in de Oekraïense pers verschijnen artikelen over militairen die de situatie kennen en hardop twijfelen aan het vasthouden aan de stad.
Het is nu duidelijk geworden dat de Oekraïense legerleiding de troepen had willen terugtrekken uit Bakhmoet.

Nu blijkt dat president Zelensky sinds vorige week maandag de legerleiding dwingt de stad te blijven verdedigen.
Opvallend is dat deze interne politieke strijd in Oekraïne op straat ligt.

Het is niet alleen een discussie in leidende Oekraïense kringen. Ook in de VS wordt hardop getwijfeld of deze politieke hardnekkigheid militair verstandig is. Dit weekend meent het blad Politico scheurtjes te zien in de Oekraïens-Amerikaanse betrekkingen.
Daarbij was de discussie over de slag bij Bakmoeth een aanleiding tot aarzeling in diverse beleidsbepalende kringen van de Amerikaanse staat. Maar er waren ook andere redenen waar ik zo op terugkom.

2. Russische bombardementen
Vorige donderdag was er een nieuwe aanvalsgolf op Oekraïense steden en de civiele infrastructuur. Daarbij werden minstens 81 raketten afgevuurd en acht drones. De Oekraïense luchtafweer raakte een 34-tal raketten voordat ze doel troffen.
De officiële Russische verklaring voor deze zeker 14e aanvalsgolf sinds oktober was een gewapende actie van een groep gewapende lieden in Bryansk, een Russische stad. Dat werd door Rusland als een aanval van Oekraïne op haar grondgebied gezien en deze raketaanval was de wraak.

3. Het geluk van Zaporizha en ons allemaal
Tijdens de Russische aanvallen werd er ook bij, naast en over de zes kerncentrales van Zaporizha geschoten. Dat leidde ertoe dat voor de zesde keer in een jaar de centrales werden afgeschakeld en de koeling van de reactoren via een noodprocedure met 18 dieselgeneratoren op gang werd gehouden. Als dat laatste niet meer gebeurt, branden de reactoren door en ontstaat de gevreesde ‘melt down’.

De baas van het Internationaal Atoom Energie Agentschap Rafael Grossi, wees op het geluk dat we tot nu toe hebben gehad bij het sparen van de reactoren en waarschuwde dat dat geluk binnenkort wellicht opraakt. De centrales moeten een gedemilitariseerde zone worden, aldus het IAEA.

4. Niveau oorlogseconomie
Deze weken is er veel koortsachtig overleg over Europese munitieproductie ten bate van de Oekraïense oorlogvoering. Er zijn plannen om tot het ‘niveau van een oorlogseconomie’ te komen. Dat stelt Eurocommissaris Thierry Breton voor. Daarvoor wil hij geld van de Europese begroting gebruiken en dat is eigenlijk in strijd met de Europese grondwet (art 41.2).

Afgelopen donderdag kwam minister Ollongren in de Tweede Kamer vertellen wat het beleid is van Nederland om de munitieproductie op te voeren en Oekraïne te bewapenen. Het is een drietrapsbeleid.

Meer munitie aan Oekraïne leveren uit eigen voorraad. Daarvoor is 1 miljard extra voorzien om te storten in de Europese Vredesfaciliteit. De EU-lidstaten kunnen een deel van hun gift aan Oekraïne uit dit fonds declareren.
Bundelen van de vraag van de EU-landen of van zoveel mogelijk landen. Zodat op korte termijn een grote en voordelige bestelling bij de wapenindustrie kan worden gedaan. Ook hiervoor moet de begroting van de Europese Vredesfaciliteit met nog eens 1 miljard euro worden verhoogd.
Ten slotte moet er een plan komen om ‘flessenhalzen in de industrie’ weg te halen. Dan gaat het om een krappe arbeidsmarkt, gebrekkig aantal grondstoffen en het verzekeren van andere benodigdheden. In dat geval kom je op ‘niveau oorlogseconomie’ en zouden de grondwettelijke bepalingen van de EU moeten worden gewijzigd.

Volgende week maandag moet duidelijk worden wat precies wordt besloten. Of artikel 41.2 van het verdrag van Lissabon zal worden geamendeerd is op dit moment de vraag. Maar dat artikel staat nu een gezamenlijke EU-munitieproductie in de weg.

5. Ontploffingen in de Oostzee
Precies een maand geleden sprak ik over berichtgeving over de ontploffingen in de Oostzee, in september 2022. De week ervoor had de Amerikaanse journalist, Seymour Hersh, een uitvoerig artikel gepubliceerd. Daarin stelde hij dat de Nordstream 1 en 2 pijpleidingen waren opgeblazen door de VS in samenwerking met Noorwegen. Het artikel trok wat aandacht, maar kreeg geen politiek vervolg.

Wat Seymour Hersh niet lukte met zijn artikel lukt nu een aantal Duitse
en Amerikaanse journalisten
wel: het veroorzaken van politieke golfslag.
https://www.npostart.nl/nieuwsuur/08-03-2023/VPWON_1343559
Volgens de kranten was het ‘een pro-Oekraïens commando bestaande uit zes personen’ dat op 26 september de leidingen heeft opgeblazen. Opvallende details zijn dat waarschijnlijk meer dan 1000 pond explosief materiaal van militaire kwaliteit is gebruikt en dat ongeveer 45 ‘spookschepen’ door het gebied in de Oostzee voeren. Dat zijn schepen waarvan de transponders uitgeschakeld of defect zijn.

Vier weken geleden meldde ik op gezag van The Times dat drie landen ieder afzonderlijk een onderzoek hebben gedaan en een rapport daarover klaar zouden hebben. Nieuwsuur meldde woensdag dat die onderzoeken nog niet klaar zijn, maar dat de Nederlandse MIVD (Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst) bij het onderzoek betrokken is. Inmiddels zijn daarover Kamervragen gesteld.
Duidelijk is dat de onmiddellijke verdenking die eerst over Rusland werd uitgesproken nu wat vervaagd is. Maar het kan nog steeds een operatie onder valse vlag zijn. De informatie die er is wordt nu wel aan kritische vragen onderworpen.
Daar komt bij dat in de VS nu ook de discussie over de aanslagen gevoerd wordt. De centrale vraag daarbij is; hebben de VS de Oekraïense operaties achter de linies wel onder controle?

Tevens zijn er berichten dat Oekraïne de cadeau gekregen wapens aan het opvoeren zijn. De beroemden HIMARS is door Oekraïense ingenieurs aangepast en heeft daarbij een groter bereik gekregen.

6. Ontsla Victoria Nuland
Naar aanleiding van internationale vrouwendag, afgelopen woensdag 8 maart, kan ik hier slechts één (opvallende) actie vermelden. Dat is de petitie van de Amerikaanse vrouwenvredesorganisatie Code Pink aan president Biden waarin aangedrongen wordt op het ontslag van Victoria Nuland.
Zij is de onderminister van buitenlandse zaken. De petitie stelt dat zij geen diplomate is maar een stokebrand die overal oorlog bepleit. Niet alleen in Afghanistan en Irak maar ook nu in Oekraïne. Nuland heeft bepleit om de Krim aan te vallen. Dat is een recept voor de Derde Wereldoorlog, aldus Code Pink.

Graag tot volgende week.

Guido van Leemput is mede-initiatiefnemer van Stop de Oorlog Amsterdam. Hij was eerder mede-oprichter van het Amsterdams Vredesinitiatief