Ga naar de inhoud

Zal Trump een Coup proberen te plegen op 6 januari?

De staatsgreep zou mislukken, maar niet voordat hij een blijvende smet op de Amerikaanse democratie heeft achtergelaten.

7 min leestijd

Door Bill Blum oorpsronkelijk verschenen bij Independent Media Institute/Alternet, vertaling globalinfo.nl (die dol is op donateurs) foto IoSonoUnaFotoCamera/Flickr CC2.0)

Donald Trump staat niet op het punt om de overwinning bij presidentsverkiezingen van Joe Biden te erkennen. Nu niet, en waarschijnlijk nooit.

Iedereen die Trump op de voet heeft gevolgd weet twee dingen over de man die het relatief gemakkelijk maken om te anticiperen op zijn volgende zet. Het eerste is dat Trump ideologisch gezien een fascist is die geen respect heeft voor de democratie. Het tweede is dat hij psychologisch gezien een kwaadaardige narcist is die lijdt aan een giftige mengeling van narcisme, paranoia, asociale persoonlijkheidsstoornis en sadisme. Als gevolg daarvan is het voor hem vrijwel onmogelijk om zijn falen te erkennen, laat staan te accepteren.

Trump heeft ook het vooruitzicht om bij het verlaten van het ambt vervolgd te worden voor verschillende misdaden op deelstaats- en federaal niveau. En terwijl hij het federale gevaar met een pardon kan vermijden, zou hij ofwel ontslag moeten nemen en Mike Pence, als zijn opvolger voor de duur van de overgangsperiode, toe moeten staan om hem die de eer te verlenen, ofwel de wettelijk twijfelachtige stap moeten zetten om zichzelf een pardon te verlenen. Zelfs dan zou hij blootgesteld blijven aan het lopende juridische onderzoek dat door de officier van justitie Cyrus Vance van Manhattan wordt uitgevoerd met beschuldigingen van belasting-, bedrijfs- en verzekeringsfraude in het kader van de wetten van New York.

Hoe kan een fascist en een kwaadaardige narcist die in de gevangenis dreigt te worden gezet zijn nederlaag afwenden? Na het verlies van zowel de algehele kiezerstemming als, nog belangrijker, de telling in het kiescollege, en na te zijn berispt door talrijke staats- en federale rechtbanken, waaronder het Hooggerechtshof, gaat Trump over tot zijn volgende optie – enscenering van wat zou neerkomen op een staatsgreep, waarbij hij zich beroept op de complexe bepalingen van het 12e Amendement, wanneer het Congres in een gezamenlijke zitting op 6 januari bijeenkomt om de winnaar van de presidentiële wedloop te bevestigen.

Dat er een poging tot staatsgreep zal worden gedaan, is niet langer een kwestie van speculatie. In een optrden in het programma “Fox & Friends” op 14 december, verklaarde Stephen Miller, misschien wel de meest gestoorde en kwaadaardige van de hogere adviseurs van Trump, openlijk het plan van de regering om de verkiezingsuitslag in de komende gezamenlijke zitting teniet te doen.

Een manouvre onder het 12e Amendement is zeker een gok, maar net zo was de eerste gooi van Trump naar het presidentschap toen hij in juni 2015 de roltrap van Trump Tower afdaalde om zijn eerste campagne aan te kondigen en Mexicaanse migranten zonder papieren ging stigmatiseren als “verkrachters” en drugssmokkelaars. We kunnen dus beter Trump en Miller serieus nemen.

In 1804, in de nasleep van de fel betwiste verkiezing van 1800 (waarbij Thomas Jefferson uiteindelijk als derde president van de natie aan de macht kwam), wijzigde het 12e Amendement de procedures die het kiescollege regelen. En terwijl het 12e Amendement zelf werd gewijzigd door het 20e Amendement (dat de presidentiële inauguratie opschoof van maart naar januari), blijven de basisbepalingen ervan intact.

Het 12e Amendement, dat bijzonder relevant is voor de machinaties van Trump, bepaalt dat nadat de kiesmannen van de verschillende staten (vandaag zijn dat er 538) hun stem voor president en vicepresident hebben uitgebracht en gecertificeerd, hun stembiljetten naar de voorzitter van de Senaat worden gestuurd. Volgens de grondwet is de voorzitter van de Senaat de vicepresident, momenteel Pence.

De rol van de voorzitter van de Senaat is daarna ministerieel en verplicht. Onder de voorwaarden van het amendement, zal de voorzitter van de Senaat in de gezamenlijke zitting, “alle certificaten openen en de stemmen worden dan geteld; de persoon die het grootste aantal stemmen voor de President heeft, is de President,” op voorwaarde – en dit is de sleutel tot het waarderen van de dreigende coup – dat deze persoon een meerderheid van de electorale stemmen krijgt.

Maar wat gebeurt er als de uitslag van het kiescollege wordt betwist? Om te begrijpen wat er dan gebeurt, moeten we heen en weer schakelen tussen het 12e Amendement en een statuut dat meer dan 130 jaar geleden door het Congres werd aangenomen – de Electoral Count Act (ECA) van 1887. Onder de ECA wordt bepaald, dat als een enkel lid van zowel het Huis als de Senaat een aanvechting ondertekent en indient over de electorale stemmen van enige staat, dan moet de gezamenlijke zitting onmiddellijk in reces gaan om elke kamer afzonderlijk te laten vergaderen en te debatteren over de verdiensten van de bezwaren. Om de bezwaren te kunnen handhaven, is de steun van een meerderheid van de leden van elke kamer vereist. Bij gebrek aan een meerderheid worden de bezwaren afgewezen.

Het is bijna zeker dat wanneer de gezamenlijke zitting op 6 januari bijeenkomt, er inderdaad bezwaren zullen worden ingediend tegen de verkiezingsuitslagen in de ‘swing states’ Arizona, Nevada, Georgia, Wisconsin, Michigan en Pennsylvania. De Republikeinse vertegenwoordiger Mo Brooks van Alabama, een van de meest eigenaardige elementen uit de opgeblazen stal van rechtse Republikeinse fanatici, heeft aangekondigd dat hij bezwaar zal aantekenen. De nieuw gekozen Republikeinse Senator van Alabama Tommy Tuberville, voormalig coach in het de universiteitsfootbal met en bord voor de kop, heeft al geopperd dat hij zich bij Brooks zal aansluiten.

Een drama dat in dit land sinds de verkiezing van 1876 niet meer is voorgekomen, toen concurrerende lijsten van kiesmannen namens de Democraat Samuel Tilden en de Republikein Rutherford B. Hayes (de uiteindelijke winnaar) naar de Senaat werden gestuurd, zal er dan uit voortkomen.

Herinnerend aan 1876, zijn de concurrerende pro-Trumplijsten van Republikeinse kiesmannen in verscheidene swing states samengekomen, en zijn van plan om hun stemmen naar de Senaat op tijd voor de gezamenlijke zitting te verzenden om de bezwaren te steunen die door Brooks en Tuberville zullen worden ingediend.

Zowel het 12e Amendement als de ECA behandelen een doemscenario waarin geen enkele kandidaat een meerderheid in het kiescollege behaalt, hetzij door de aanwezigheid van plaatsvervangende kiesmannen, hetzij om andere redenen. In dat geval wordt de taak van het benoemen van de volgende voorzitter aan het Huis overgedragen. Het Huis voert dan een “contingente (‘voorwaardelijke’) verkiezing” uit, maar elke staatsdelegatie krijgt één stem in plaats van elke vertegenwoordiger die individuele stemmen uitbrengt. Aangezien de Republikeinen 27 vertegenwoordigers in het Huis in het volgende Congres zullen behouden, zou Trump daar als winnaar uit komen.

Gelukkig is een voorwaardelijke verkiezing in het Huis van Afgevaardigden hoogst onwaarschijnlijk. Omdat de Democraten het Huis controleren, en verscheidene Republikeinse senatoren, met inbegrip van de Meerderheidfractiesleider Mitch McConnell van de Senaat Biden als verkozen president hebben erkend, zijn de bezwaren van de Brooks en van Tuberville, zelfs als zij door concurrerende kiesmannen worden gesteund, voorbestemd om te mislukken, aangezien hun bezwaren aan een gewone meerderheidsstemming in elke kamer zullen worden onderworpen. Bovendien zijn er tot op heden geen stemmen uitgebracht door malafide pro-Trumpkiesmannen die zijn gecertificeerd door deelstaatsgouverneurs of officieel door enige staatswetgever, zoals vereist door de ECA.

Maar zelfs dat zal niet noodzakelijkerwijs een einde maken aan de couppoging van Trump. Volgens mediaberichten overweegt Trump het advies van Michael Flynn te volgen om de staat van beleg uit te roepen en een nieuwe verkiezing af te dwingen in de swing states die voor Trump stemden. Flynn, de te schande gemaakte gepensioneerde luitenant-generaal van het leger en de voormalige nationale veiligheidsadviseur die Trump in november gratie verleende voor het liegen tegen de FBI, heeft het idee van de staat van beleg op Twitter en bij de rechtse media lopen promoten.

In een ander tijdperk, zou Flynn weggelachen worden als een karikatuur recht uit “Dr. Strangelove“. Het probleem is, dat we leven in de steeds verraderlijker wordende nadagen van het Trump-tijdperk, gedomineerd door een fascist en kwaadaardige narcist die wanhopig aan de macht wil blijven.

De staatsgreep van Trump zal mislukken, maar niet voordat hij een blijvende smet op de Amerikaanse democratie heeft achtergelaten.

—————–

Bill Blum is een gepensioneerde rechter en een advocaat in Los Angeles. Hij is docent aan de University of Southern California Annenberg School for Communication. Hij schrijft regelmatig over recht en politiek en is de auteur van drie alom geprezen juridische thrillers: Prejudicial Error, The Last Appeal, en The Face of Justice.