Ga naar de inhoud

TTIP/TAFTA: ‘investeerder versus staat’-terreur

Een dag voordat ‘Prison & Prism’ Obama een paar obligate Duitse woorden ten beste gaf in Berlijn, was er in diezelfde stad een demonstratie. Geen protest tegen de gewraakte afluisterpraktijken van de NSA (en zijn Duitse evenbeen). Maar protest tegen handelsbesprekingen tussen de VS en de EU die half juli beginnen. Besprekingen achter gesloten deuren, ondemocratisch en een regelrechte aanval op de wetgevende macht van overheden.

4 min leestijd

 (Oorspronkelijk verschenen bij konfrontatie.nl)

Het beoogde nieuwe verdrag – TTIP of TAFTA (1) – lijkt namelijk op het eerste gezicht overbodig. De handel tussen EU en VS is al in grote mate geliberaliseerd. Dat levert grote bedrijven uit beide werelddelen al veel winst op. Hoezo de bestaande transatlantische handelsbetrekkingen uitbreiden en versterken? Wiens belang is daarmee gediend? What’s the big deal?

‘Bedrijfsvriendelijke’ regels voor investeringen en ‘investeerder versus staat’ geschillen-beslechting… dáár gaat het om. Een geschillentribunaal mag dan hoge schadevergoedingen toekennen aan bedrijven die beweren dat ze winst mislopen door (nieuwe) wetgeving in een bepaald land. En die uitspraken gaan uit boven uitspraken van welke hooggerechtshof dan ook!

Terug naar de demonstratie in Berlijn. Die was georganiseerd door de coalitie UNFAIRhandelbar (‘onverhandelbaar’). Men vreest voor aantasting van gezondheidszorg, milieu, klimaat, consumenten- en werknemersrechten. “Wij worden door Obama en Merkel opgezadeld met chloor-braadkippen, fracking-gifspuit en Trojaanse paarden, terwijl aandeelhouders en CEO’s zich in de handen kunnen wrijven en vette winsten opstrijken,” aldus de demonstranten (2).

Bilaterale verdragen worden al geruime tijd door Amerikaanse en Europese ondernemingen misbruikt om staten aan te klagen (3). Een paar recente voorbeelden: Vattenfall versus Duitsland (3,7 miljard euro schadeclaim wegens het besluit om de kernenergiecentrales af te bouwen), Philip Morris versus Uruguay en Australië (wegens hun anti-rook wetgeving), Lone Pine Resources Inc. versus Canada (250 miljoen dollar schadeclaim wegens een moratorium op fracking/schaliegaswinning), Achmea/Eureko versus de Slowaakse Republiek (toegewezen: 22 miljoen euro wegens 2006-wetgeving die alleen non-profit zorgverzekeraars toelaat tot de gezondheidssector!). Fyra-bouwer Ansaldo Breda sluit binnenkort aan in dit rijtje….

Met TTIP/TAFTA wordt het nòg gemakkelijker om mega schadevergoedingen toegekend te krijgen. Of om mooie afkoopsommen af te dwingen door te dreigen met zo’n geschillentribunaal. Die nieuwe handelsbesprekingen zijn een Trojaans paard. Want gericht op de sterke inperking van de wetgevende competenties van overheden.

Critici geven een ander voorbeeld: het zwaar bevochten recht tot opheldering over de aanwezigheid van weekmakers en andere gevaarlijke chemicalien in consumentengoederen zal niet overeind blijven met TTIP/TAFTA. Dat zal worden bestempeld als ‘oneigenlijke handelsbarriere’. Of: Amerikaans ‘hormoonvlees’, gentech-voedsel en chloor-kip komen dan toch op het Europese bord te liggen ondanks het brede verzet onder de Europese bevolking. Dat heet dan “verbod op discriminatie van handelspartners’. En: het beruchte ACTA-verdrag zal ons alsnog door de strot worden geduwd.   

Fundamenteel ondemokratisch dus, die handelsbesprekingen. Maatschappelijke belangen worden zo helemaal ondergeschikt gemaakt aan economische belangen. Weg ermee! (Maar… het Europarlement gaf ondertussen wel groen licht en mag straks alleen ‘ja’ of ‘nee’ zeggen en niets meer veranderen aan de uiteindelijke voorstellen)

De activisten zeggen dat met TTIP/TAFTA en zijn tribunaals een regelrechte uitputtingsoorlog zal worden gevoerd tegen regeringen aan beide kanten van de Atlantische Oceaan. De multinationals hopen dat dit ‘investeerder versus staat’- arbitragemodel – hun ‘gouden standaard’ – daarna overal ter wereld ingevoerd zal worden.

De coalitie UNFAIRhandelbar die 21 maatschappelijke organisaties omvat, wil de onderhandelingen daarom kritisch volgen.

‘Luis in de pels’ Equador heeft ondertussen de euvele moed opgevat om al een serie claims van multinationals te trotseren… Wie volgt?

(1) Transatlantic Free Trade Area (TAFTA) of ook Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). De grootste investerings-deal ooit.
(2) foto’s op: http://www.flickr.com/photos/campact/sets/72157634189376671/
(3) Een aanzienlijk aantal claims kwam van bedrijven die opereren vanuit Nederland.
 
Meer:
UNFAIRhandelbar: EU/USA-Freihandelsabkommen als Trojanisches Pferd – Umwelt- und Verbraucherschutz bleibt bei TTIP-Geheimverhandlungen auf der Strecke.

Investor privileges in EU-US trade deal threaten public interest and democracy.

European Parliament votes for fake openness in TTIP/TAFTA.

Oil companies force Ecuador to take another step forward in Audits.

Maak van TAFTA geen ACTA v2.0.

VS-EU Handelsovereenkomst is de basis voor een nieuwe mondiale economische orde.