Fast Track EU: het schrappen van parlementaire beslissingsbevoegdheid rondom ´vrijhandel´
Door de aanhoudende protesten tegen CETA en TTIP kon de Europese Commissie er niet onder uit: de Europese lidstaten en de 40 nationale en regionale parlementen in de EU hebben de bevoegdheid om tijdens handelsbesprekingen hun veto uit te spreken over onderdelen als investeringsbescherming. Erg lastig voor een bestuurslaag die er hoe dan ook van overtuigd is dat alleen transnationale ondernemingen – en niet burgers of parlementen – de drijvende kracht zijn achter economische ontwikkeling.
(door Rob Bleijerveld)
De Commissie kwam eind vorig jaar van een koude kermis thuis toen het parlement van Franstalig België het hele CETA-verdrag dreigde te torpederen als niet het Investment Court System ter goedkeuring wordt voorgelegd aan het Europese Hof van Justitie. [*] En even dreigde het Roemeense parlement CETA te blokkeren toen de Canadezen niet toeschietelijk genoeg waren op gebied van de verstrekking van visa. Niet alleen stond het doorgaan van het verdrag op losse schroeven, ook sloeg de Commissie een modderfiguur en was het even de risée van de neoliberale wereld.
Tijd voor ingrijpende actie dus….. De Commissie van Juncker wil binnenkort een zogenaamd Fast Track-beleid doordouwen voor de besluitvorming over handels- en investeringsverdragen. Daarmee krijgt alleen nog het Europees parlement de mogelijkheid zich uit te spreken over nieuwe handeldeals. Het mag dan kant-en-klare pakketten accepteren danwel afwijzen maar geen onderdelen daarvan aanpassen. Ook zal de opsplitsing van beslissingsbevoegdheden tussen EU lidstaten en Commissie verder worden doorgevoerd waarbij het handelsministerie van de Commissie de exclusieve bevoegdheid krijgt om te onderhandelen.
Ingewijden verwachten dat Juncker tijdens zijn State of the European Union speech van 13 september de start van handelsbesprekingen met Australië en Nieuw-Zeeland EU bekend zal maken. Hij laat dan doorschemeren dat daarbij wordt gedacht aan een aangepast onderhandelingsmodel (Fast Track). Pas na de Duitse parlementsverkiezingen van 24 september is de weg vrij om helemaal te gaan voor de invoering van deze ondemocratische beleidsmaatregel. Op 21 en 22 september zullen de machtige senior ambtenaren van de lidstaten het Fast Track-voorstel voorbespreken. En bij de EU-handelsministers komt het op 10 november ter tafel.
Het is doel van de manoeuvre is duidelijk: het buitenspel zetten van lastige nationale en regionale parlementen en het versnellen van het besluitvormingsproces. Ofwel: de verdere afbraken van de toch al geringe democratische zeggenschap van de Europese burger.
De vraag rest: hoe te reageren?
Noot:
[*] Het is vooralsnog onduidelijk wat de toekomst zal zijn van het investeringstribunaal (ICS) dat door het verzet tegen CETA in de koelkast is gezet. Het is niet opgenomen in het handels- en investeringsverdrag tussen Japan en de EU dat in juli werd afgesloten. Vooruitlopend op de toenemende afwijzing van traditionele Bilaterale Investerings Verdragen en hun tribunalen door een groeiend aantal belangrijke WTO-leden zijn in het JEFTA specifieke WTO Plus-bepalingen en NAFTA-bepalingen opgenomen ter versterking van de ´investeringsbescherming´ [*]. De inzet is niet meer het verlenen van privileges aan grote ondernemingen maar het wegnemen van ´discriminerende´ wettelijke barrières tav. investeringen. In december staat investeringsbescherming weer hoog op de agenda van de WTO tijdens het eerstvolgende topoverleg in Buenos Aires.
Lees meer hierover in ¨Fumbling towards multilateralism? A first read of the investment text in the Japan-EU FTA,¨ International Economic Law and Policy Blog/Bilaterals, 7 juli 2017.
Bron: ¨Juncker proposes fast-tracking EU trade deals,¨ Politico, 1 september 2017 en hier.