links

De Zweedse auteur, academisch onderzoeker en klimaatactivist Andreas Malm schreef een uitdagend boek mét de provocerende titel 'How to Blow Up a Pipeline'. Geen gebruiksaanwijzing, maar een boek dat tot nadenken stemt. Hoe moet de klimaatbeweging er na de pandemie uitzien, wat zijn de mogelijke actievormen van de komende jaren? Pacifisme versus geweld, democratie versus oliekapitalisme, stof voor discussie. (met als toevoeging, onderaan, video)

Goed zijn voor de natuur en opkomen voor een duurzame agenda wordt vaak geassocieerd met “een linkse agenda” die pleit voor zowel mensenrechten als rechten van dieren en rivieren; een waardig bestaan voor iedereen. Vaak wordt vergeten dat ecologie en conservatie een racistische en koloniale oorsprong heeft en zich in de twintigste eeuw heeft mogen doorontwikkelen in een groene vleugel van de nazi-partij met Hitler, Himmler en Hess als meest bekende kopstukken.* Nog pijnlijker is dat eco-fascistische terreur en communicatie in de 21e eeuw vaak niet herkend wordt als zodanig. Maar wat is eco-fascisme precies en waarom is het relevant in 2021?

Liberalisme binnen de beweging gaat over samenwerken met liberale activisten en over de impliciete liberale gewoontes en neigingen die we met de paplepel ingelepeld hebben gekregen.

Bernard Duterme, directeur van het Belgische Cetri (Centre Tricontinental) volgt al jaren van nabij de  activiteiten van de Zapatisten in het Mexicaanse Chiapas. Deze zomer brengen zij een uitgebreid bezoek aan Europa. Daarover werd hij op 23 juni 2021 geïnterviewd door het Mexicaanse Pie de Página. Het artikel van de journalist Iván Cadin bevat een interview met Bernard Duterme dat eerst naar het Frans werd vertaald en nadien door Walter Lotens omgezet naar het Nederlands.

Amerikaanse solidariteitsactivisten 1979-1990. De recente golf van arrestaties in Nicaragua, gericht tegen vijf presidentskandidaten van de oppositie, verscheidene voormalige Sandinistische leiders op hoog niveau, feministen, journalisten en anderen, is een verraad aan elke droom die wij hadden die in de jaren tachtig in het Sandinistische Nicaragua leefden en werkten.

Een van de politiek filosofen en maatschappijcritici bij wie je altijd wel iets tegenkomt, dat tot denken dwingt, is Cornelius Castoriadis. Daarvoor hoef je het niet altijd met hem eens te zijn. Hij heeft een enigszins wonderlijke levensloop. In Turkije geboren, maar opgegroeid in Griekenland, waarna hij zich vestigde in Frankrijk. Hij vormde zich als marxist, tendens trotskisme. Daaraan ontgroeide hij en richtte samen met de Franse filosoof Claude Lefort het sociaal-politico en anti-totalitaire tijdschrift Socialisme of barbarij op (en een politieke groep onder dezelfde naam). In zijn verdere ontwikkeling naderde hij het anarchisme. Er zijn dan ook tot op deze dag anarchisten die hem weten te waarderen. En terecht.

Na meer dan een maand van algemene staking en opstand in het hele land, met honderden verdwenen demonstranten en duizenden arrestanten en gewonden, roept de eenheidsvakbond CUT op tot nieuwe strategieën.

Bijna verontschuldigend, in dit commentaar geen woord over de actuele, veelvoudige crisis en de bijtende gevolgen daarvan in de komende jaren. Ook niet over een rits stakingen en andere bondsacties in de afgelopen maand mei - onder meer een botsing met de graaiende supermarkten. En zelfs niet over de eis om de cao nietig te verklaren die de florerende uitzendkoepels los van FNV, CNV en Unie sloten - 'union busting' uitbesteed aan vakbond LBV. Wel aandacht, niet swingend, voor de FNV werkorganisatie - oncontroleerbaar en te zelfstandig - die 'toekomstvast' aangepakt wordt. Oh ja, het nieuwe sociaal akkoord moet eerst maar even bezinken.

Politiek filosoof Ewald Engelen heeft als auteur het voordeel van de stelligheid. Strijdbaar wil hij de zaken op scherp stellen: de economische elites geraken met teveel weg (belastingparadijs, flexibilisering van de arbeid, …) en de Nederlandse burger is zich daar veel te weinig bewust van en stemt dan toch weer voor grote middenpartijen. Ontwaak! Maar in zijn betoog, dat hij schreef naar aanleiding van de aanstaande verkiezingen in Nederland, schiet hij als linkse kameraad wel meermaals in eigen voet. Drie voorbeelden.

In de media vindt men voor en na verkiezingen uitgebreide commentaar en analyse, en dat is bij de voorbije Nederlandse parlementsverkiezingen niet anders. Ook wie de Nederlandse politiek niet van nabij meemaakt kan daar een ander van opsteken.

De titel van een boek van Rudolf Rocker, van vijf jaar geleden, luidde ‘Het anarchistische geheugen’. Het ging over het werk van Max Nettlau (1865-1944), de Oostenrijkse taalwetenschapper en tegelijk libertair denker naast historicus van het ‘moderne’ anarchisme. Hij plaatste het anarchisme als deel van de arbeidersbeweging en volgde dat in allerlei sociale bewegingen die zich rond de anarchie ontwikkelden. Nettlau heeft bijna alle grote, bekende en minder bekende anarchisten die maar in zijn levensperiode te ontmoeten waren, gekend.

18 maart 1871. Het is 3 uur in de ochtend. Twee brigades van het Franse leger – 6.000 man sterk – vallen Parijs binnen. Hun opdracht? Korte metten maken met die rebelse hoofdstad! De 250 kanonnen die Parijs verdedigen (en die betaald waren door de inwoners) in beslag nemen én de nationale garde ontwapenen. Dat bevel kwam van Adolphe Thiers die hoofd was van de uitvoerende macht van de toenmalige machteloze Franse republiek.

Het is maar de vraag of op 18 maart aanstaande de grote herdenking van de Commune van Parijs kan plaatsvinden. Het is dan precies anderhalve eeuw geleden dat een groot deel van de bevolking van Parijs in opstand kwam tegen het centrale Franse gezag. Ieder jaar wordt de Commune op 18 maart en op 1 mei herdacht op de begraafplaats Père Lachaise in Parijs, maar juist dit jaar is het een bijzonder herdenkingsjaar. De Commune duurde slechts twee maanden en tien dagen en werd door de regeringstroepen bloedig neergeslagen. Wat was dat ook al weer, de Commune van Parijs? Is er in het Parijs van vandaag de dag nog iets terug te vinden van deze historische periode uit de Franse geschiedenis? Martin Smit doet dit uit de doeken. [ThH]

Op 13 maart overleed op 85-jarige leeftijd oud-journalist en schrijver Igor Cornelissen. Voor de AS schreef hij tussen 2013 en 2021 drieëntwintig afleveringen van zijn rubriek Bijvangst. In het afscheidsnummer van de AS, nummer 208, verscheen zijn laatste bijdrage. Martin Smit liep langs het schrijvende leven van Igor en noteerde onderwijl een aantal hoogtepunten. Een teken van herinnering!

150 jaar geleden barstte de Commune van Parijs los, om een onvergetelijke indruk achter te laten. En vijftig jaar later was het de beurt aan Kronstadt. Beide worden dit jaar uitvoerig herdacht, want er zijn belangrijke lessen te leren.

Donderdag 18 maart is het 150 jaar geleden dat de parijse Commune 'uitbrak'. De vertaling van het laatste hoofdstuk, getiteld Samenvatting en Perspectief van het boek van Detlef Hartmann en Christopher Wimmer: “Die Kommunen vor der Kommune 1871. Lyon-Le Creusot-Marseille- Paris”, vorige maand verschenen bij Assoziation A, pp. 132-139. De auteurs maken een vergelijking tussen de Commune van 1871 en haar voorlopers, en het fenomeen van de Franse gele hesjes. Het boek is ook een bijdrage om ons deze geschiedenis toe te eigenen en haar dus aan de orthodox marxisten te ontfutselen. De gebeurtenissen van 150 jaar geleden hebben relevantie voor ons nu, en de nabije toekomst.

Komend weekend, zaterdag 20 en zondag 21 maart, wordt er een uitgebreide conferentie georganiseerd ter herdenking van (het neerslaan van) de Commune van Kronstadt van 1921.

Noam Chomsky en Marv Waterstone schreven hun lezingen aan de University of Arizona neer in 'Consequences of Capitalism - Manufacturing Discontent and Resistance'. Zij vatten het wereldsysteem samen en geven aan hoe het verzet ertegen vorm kan krijgen. Twee zaken zijn primordiaal: maatschappelijk verzet van derdewereldorganisaties over klimaatactivisten tot vakbonden (en alles daar tussenin) moet zich verenigen en dat verzet moet preventief inschatten hoe het systeem op hun verzet zal reageren.

We kunnen niet aanleren om met het virus te leven - we hebben een volledige koerswijziging en een solidaire 'shutdown van onderop' nodig...

Raoul Vaneigem is een onophoudelijke stroom diepe gedachtes en provocerende ideeën over leven en verzet. Er is nu een nieuwe tekst van hem vertaal in het Nederlands en online beschikbaar.