Ga naar de inhoud

Kruitvat Oekraïne: Russische propaganda is in eigen land (nog) effectief

“Rusland is met de oorlog tegen de Oekraïne begonnen zichzelf te vernietigen. Het is de vraag of ze in haar ondergang de hele wereld zal meeslepen…” De aftrap van een serie lezingen in Den Haag over de oorlog in de Oekraïne was in veel opzichten nogal somber stemmend. Die aftrap werd gedaan door Sergey Golubok, een Russische mensenrechtenadvocaat, op 19 april 2022 in Grand Café Utopia. Hij opende met een hecht doortimmerd verhaal over het effect van de oorlogspropaganda in Rusland. Later volgen in Utopia meerdere lezingen over ‘Kruitvat Oekraïne’.

3 min leestijd

(Door Rob Lubbersen, Konfrontatie)

Bevolking is ‘bevroren’

Sergey begon te vertellen dat velen, waaronder hijzelf, het effect van de Russische propaganda op de staatsmedia hebben onderschat. Tot voor kort kon je in Rusland weliswaar ook naar onafhankelijke media kijken en luisteren, zoals BBC-Russia, maar heel veel Russen vonden de staatstelevisie toch aantrekkelijker. Die gaf simpele boodschappen, zonder enige twijfel, waarin alles werd verklaard. Alle ellende in de wereld werd toegeschreven aan één enkele vijand: Amerika. Amerika heeft met haar gewroet de Oekraïne gemaakt tot een decadent nest van druggebruikers en nazies. Voortdurend werd geappelleerd aan primitieve vormen van vreemdelingenangst. Haat werd opgevoerd als remedie. En dat 10 jaar lang, dag in dag uit.

Geen wonder dat veel mensen daarin gingen ‘geloven’. Vooral degenen die over weinig mogelijkheden beschikken om zélf informatie te vergaren en verwerken, mensen met weinig macht om hun eigen leven vorm te geven. Met die propaganda is náást censuur en pure repressie de Russische bevolking in zekere zin ‘bevroren’. Daarom kon het verzet tegen de oorlog betrekkelijk snel gesmoord worden. Waar het toch de kop opstak werd dit de kop ingedrukt, o.a. met lang voorbereide wetgeving.

Sergey verwacht nog scherpere repressie tegen elke vorm van kritiek. Hij spreekt zelfs van pogroms, vooral in St-Petersburg en Moskou, steden die door veel Russen worden gezien als perverse steunpunten van het verloederde Westen. Van een georganiseerde oppositie in Rusland valt weinig te verwachten.

Is er dan geen hoop?

Sergey meent dat op den duur de leugens en de onderdrukking geen stand kunnen houden. Die gaan immers in deze oorlog gepaard aan het sneuvelen van familieleden en vergaande verarming. Poetin zal ooit vallen. In zijn opvolging is absoluut niet voorzien. En het is de vraag of het daarna beter wordt. Het kán zijn dat Rusland uiteen valt óf een prooi wordt van nog gevaarlijker lieden. En die veronderstelling bracht Sergey tot de uitspraak waarmee dit artikel begon. Is er dan echt geen sprankje hoop?

Toch wel. De jeugd in Rusland is veel minder dan de rest van de bevolking beïnvloed door de staatspropaganda. Jongeren daar kijken net als jongeren hier steeds minder tv en zijn zodoende minder gehersenspoeld dan ouderen. Solidariteit met hen, áls ze in beweging komen en met hen die Rusland zijn ontvlucht, maar hun thuisland met eerlijke informatie bedienen, dat is iets wat we kunnen en moeten doen.

Meer lezingen

In de serie ‘Kruitvat Oekraïne’ vinden nog meer lezingen plaats:

Op 20 april spreekt Wendela de Vries van Stop Wapenhandel over “Op zoek naar de-escalatie”

Op 28 april spreek Frans van der Steen van Lokaal Voedsel over “Wereldwijde voedselonzekerheid”

Op 3 mei spreekt Mari Beks van Onkruit over “Pacifisme in tijden van hete oorlog”

Op 10 mei spreekt Sergi Shevchenko over “De onverwachte oorlog in mijn land”

Op 11 mei spreekt Chris Keulemans van Steunpunt Vluchtelingen over “Solidariteit met vluchtelingen”

Alle lezingen beginnen om 20 uur en zijn georganiseerd door www.haagsemug.nl.

En, oh ja, Grand Café Utopia bevindt zich in Den Haag aan de Waldeck Pyrmontkade 116, hoek Elandstraat.