Ga naar de inhoud

De belastingsparadijzen, enquête over de verwoestingen aangericht door de neoliberale wereld der financiën

Dat boek komt er aan als een ‘vuistslag’ die onze bewindslui ter verantwoording zou kunnen roepen, of toch op zijn minst het grote publiek passioneren.

3 min leestijd
petitparadis

Origineel bij Attac Vlaanderen

De Amerikaanse journalist Nicholas Shaxson (‘Financial Times’ en ‘The Economist’) publiceert erin de resultaten van zijn opzienbarende enquête over de “verwoestingen aangericht door de neoliberale financiële wereld”. Het werk is voor iedereen toegankelijk en werd toen het op de Angelsaksische markt verscheen in 2011 veelvuldig geprezen in de buitenlandse pers. Men leest het boek als een thriller, in één ruk. De Franse vertaling door Emmanuel Fourmont geeft goed het jachtige ritme weer van het originele werk.

Wat Nicholas Shaxson vaststelt is verpletterend: meer dan de helft van de wereldhandel en het grootste deel van internationale leningen gebeuren via belastingsparadijzen. Maar vergis je niet: hier is niet zozeer sprake van exotische Caraïbische eilanden maar wel van landen zoals Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. De auteur nagelt die landen tegen de wand als kampioenen op alle gebied van de belastingsontwijking die ons in 2008 in de financiële en economische crisis heeft gestort.

Een fragment: “De belastingsparadijzen hebben een rol gespeeld in bijna alle grote economische gebeurtenissen, in elk groot financieel schandaal en sinds de jaren 1970 ook in alle financiële crisissen, ook in de laatste wereldwijde economische crisis. De ondoorzichtigheid rond alles wat er gebeurt in die offshore centra voor financiën vertekent economische analyses en vervalst ook de concurrentieregels tussen de landen. De belastingsparadijzen brengen onze democratieën in gevaar door aan sommigen de mogelijkheid te bieden het belastingssysteem te ontwijken en te ontsnappen aan taksen en andere democratische controles”.

Toch gebruikt de auteur geen gewichtige theorieën over dat onderwerp. Integendeel, hij haalt zijn voorbeelden uit het dagelijkse leven, uit zaken die ons aanspreken en die ons in staat stellen de werking van de wereldeconomie op een andere manier te bekijken. Televisie en haar programma’s, de banaan in uw fruitschaal en zelfs het hout van de deuromlijstingen: vooraleer bij u thuis te geraken hebben ze een omweg gemaakt langs belastingsparadijzen. Andere onthulling: voor elke dollar hulp aan ontwikkelingslanden, passeren er 10 dollars onwettig onder de tafel, voornamelijk in of via belastingsparadijzen. Nicholas Shaxson toont ook aan waarom en op welke manier er meer dan 10 miljard ‘offshore’dollars door de rijksten worden achtergehouden. Corruptie, misbruik, verduistering, bedrog, … van niets daarvan blijven bewindslui gespaard. De auteur geeft namen van schuldigen (gekende politici, Zwitserse bankiers, reclamemiljardairs, …) en houdt zo het schandaal sterk onder de aandacht. Toch komt er een intelligente analyse naar voor en moet het boek absoluut gelezen worden door wie de verborgen oorzaken van de huidige crisis wil begrijpen.

‘Les paradis fiscaux, enquête sur les ravages de la finance néoliberale’’ door Nicholas Shaxson; Franse vertaling door Emmanuel Fourmont, verschenen in april 2012 bij de uitgever André Versaille in de collectie ‘Actualité’, 380 blz., 19.90€.