Zwarte designspandoeken en 301 x 1 mei in Frankrijk
Frankrijk maakt zich op voor een bewogen 1-mei-viering. In alle departementen en honderden steden is er dit jaar een demonstratie aangekondigd. Voor het eerst sinds 2009 roepen alle vakbonden samen op om een gezamenlijke demonstratie te houden.
(Foto Black Lines van street artwork)
De inzet is dan ook hoog dit jaar. Want het gaat om het keren van de pensioenplannen van Macron waar al maanden tegen geageerd wordt. De afgelopen twee weken zijn er geen grote protesten geweest en maandag 1 mei zal door voor en tegenstanders van Macron’s neoliberale bewind gezien worden als een bewijs van de kracht van de beweging tegen verslechtering van de arbeidsomstandigheden en pensioenen.
Er zijn tenminste 301 demonstraties aangemeld in Frankrijk op 1 mei.
Je kunt de gebeurtenissen oa. ‘live en direct’ bij Le Monde volgen.
Een deel van de demonstranten is militant aanwezig in de demonstraties en er is een heuse ‘black bloc-cultuur’ontstaan die ook een flink deel van de vakbondsleden meegevoerd heeft. We hebben over die ontwikkeling vaker geschreven op globalinfo.nl
Ook in de ecologische en klimaat-beweging komen de militante tactieken nu steeds vaker voor en er woedt in veel Franse media een discussie over nut en noodzaak van militanten en vaak bepaald niet geweldloze manieren van actievoeren.
In dagblad le Monde van vandaag (hier online, deels alleen voor abonnees) staat een paginagroot artikel over de ‘vormgevers van de black bloc’ die verantwoordelijk zijn voor de prachtige spandoeken en affiches die het militante deel van de demonstraties opsieren. Ze zijn veelal het werk van een groep streetartists/graffiti-makers onder de naam ‘black lines’. Er is al vaker over hen geschreven, maar dan veelal in de vakpers van de graffiti-scene. Nu prominent in serieus dagblad. Enkele prominente blackliners komen aan het woord over het ontstaan en de werkwijze van de groep, en de rol die de toenemende repressie speelt.
Op hun facebook-pagina (van de designgroep) kun je het artikel zien als illustratie. Sommige leden van het collectief, dat in 2018 ontstond en zo’n 300 deelnemers telt, zijn inmiddels zelf bekende kunstenaars geworden, met een eigen galerie. Desondanks blijven ze de tactiek van het Franse autonome militante blok steunen en propageren.
De demonstratiedoeken en muurschilderingen zijn populair. Ze hebben zo ‘n 80 grote doeken voor demonstraties gemaakt, waarvan er minstens 50 door de politie in beslag zijn genomen of vernield. Tegenwoordig richten de politie-acties zich ook speciaal op de spandoeken, die als trofeeën in beslag genomen worden. Er zijn hele series van dat politie-eenheden trots achter een Black Lines spandoek staat te poseren.
De makers leggen uit dat zo’n spandoek op een demonstratie niet hun eigen kunstwerk is, maar onderdeel wordt van het gebeuren. Soms wordt de kopgroep aangevallen door de politie en moet een spandoek achterlaten, maar anderen pakken dat weer op en gaan verder. Zonder de demonstranten die er mee gaan lopen, heb je er niets aan. Maar de repressie maakt het nu steeds moeilijker: mensen lopen zware letsels op, verliezen tanden, of een oog, door politieknuppels en – granaten. Dan is het steeds moeilijker om de spandoeken verder te laten gaan.
Hoe dan ook, het collectief maakt ze als ‘cadeautjes’ voor de beweging, letterlijk. Ze worden mooi ingepakt in feestpapier en aan de demonstranten gegeven, die in eerste instantie niet weten wat ze in handen krijgen. Daarna gaan ze dus een eigen leven leiden.
De eerste keer in 2018 was het spandoek (een citaat uit Henry IV van Shakespeare, met een grimmige demonstrant-met bivakmuts er naast) zo geslaagd dat de demonstranten vonden dat het beter getoond moest worden, namelijk aan de kop van de demonstratie. De hele groep van ruim 1000 militanten liep vervolgens met het spandoek naar voren…
De andere kant van het strijdtoneel, de Franse relbestrijdingspolitie, klaagt ondertussen over de gezondheidsgevolgen van het eigen traangas.