Ga naar de inhoud

WTO-conflict over gentech afgewend …. of niet ?

In ruil voor een soort labeling heeft de EU een begin gemaakt met de opheffing van een de facto moratorium op gentechnologisch geproduceerde producten.

3 min leestijd
Placeholder image

(Artikel is afkomstig uit WTO-Zip nr. 21)

Op 9 december gingen de milieuministers van de EU akkoord met het begin van de opheffing van het de-facto moratorium op gentechnologisch geproduceerde produkten. Daarmee zou het – als het Europese Parlement begin 2003 akkoord gaat – mogelijk moeten worden om gentechprodukten op de Europese markt te introduceren. Volgens de Duitse minister van landbouw Künast is dit een belangrijke overwinning voor de keuzevrijheid van de consument.

Die overwinning zou nog wel eens betrekkelijk van aard kunnen zijn want de EU wil wel strenge eisen aan labeling en veiligheid gaan stellen. Zo wordt er de vermelding van een cijfercode op het etiket verplicht zodat duidelijk wordt welke producten GM bevatten. Ze zijn dan gemakkelijk traceerbaar indien de toelating van het product wordt teruggetrokken.
De Europese consumenten zitten echter niet op deze produkten te wachten. Frankrijk heeft al aangekondigd tot eind 2003 geen nieuwe gewassen en produkten toe te laten.

Er zijn ook andere problemen in het verschiet. De afzonderlijke lidstaten moeten nog een veiligheidsbeoordeling van de produkten verzinnen en een regeling over productaansprakelijkheid mochten gentech produkten onverhoopt in het milieu terechtkomen. Ook wordt labelling verplicht gesteld voor alle produkten die meer dan 0,5% door middel van GM-technologie geproduceerd voedsel bevatten. Zelfs als er geen spoor van de GM-eiwitten in het produkt zelf zitten, zoals in het geval van geraffineerde suiker. Dit betekent dat de EU nog steeds op het standpunt staat dat het uitmaakt op welke manier voedsel wordt geproduceerd.

Dit is in stijd met het WTO-verbod op handelsmaatregelen gebaseerd op de manier
waarop een produkt wordt geproduceerd (zie WTO.ZIP nr 19 van 1 november 2002). Dus lijkt de dreiging van de Verengde Staten om de EU voor de geschillencommissie van de WTO te dagen nog niet echt afgewend. Dit tot ontevredenheid van de Europese handelscommissaris Pascal Lamy. Volgens hem is het de bedoeling van de Commissie dat het draagvlak voor gentech produkten zoveel mogelijk verbeterd wordt. En een handelsoorlog tussen de VS en de EU op dit punt kan dat draagvlak alleen maar verkleinen.

Dat dit draagvlak ook nog wel eens verkleind zou kunnen worden door het opduiken van steeds meer problemen met resistentie tegen bestrijdingsmiddelen, nieuwe gezondheidsrisico’s en het uitkruisen van gemanipuleerde gewassen in de VS is blijbaar nog niet in hem opgekomen.

Voor bedrijven als Monsanto die vele miljarden dollars hebben geïnvesteerd in de technologie begint de tijd in ieder geval te dringen. Monsanto krijgt steeds meer moeite om het benodigde kapitaal bij elkaar te krijgen en heeft in december de topman van het bedrijf vervangen. Ook Bayer/Aventis heeft nog weinig teruggezien van de gedane investeringen. Men wil bovendien genetisch gemanipuleerde gewassen over de hele wereld geteeld en geaccepteerd zien voordat de lange termijneffecten van de gewassen duidelijk worden. Eenmaal plaatsgevonden besmetting met genetisch gemanipuleerde gewassen is immers lastig of zelfs onmogelijk terug te draaien. De lobby van deze bedrijven voor toelating op korte termijn van genetische gemanipuleerde gewassen en produkten is dan ook zó sterk dat er op handelsgebied het komend jaar nog wel wat vuurwerk is te verwachten.

(De meest actuele informatie over GM en handel is te vinden op het nieuwsarchief van het Norfolk Genetic Information Network: )

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Pieter Cornelisse.)