Wij zijn Het Volk (jullie niet)

Tien journalisten en twee agenten vermoord. Dit is meer dan tien keer de moord op Theo van Gogh, een brute slachting gepleegd door een geradicaliseerde islamitische buurtwerker, die in het Nederland van 2004 hard binnen kwam. De oorlogen waarin Nederland en Frankrijk zijn betrokken in het Midden Oosten zijn ver weg, maar even komt een schokgolf heel dichtbij. In menselijk opzicht een vreselijk drama, in journalistiek opzicht wellicht inderdaad te zien als een aanval op het vrije woord. Maar in politieke zin door belanghebbenden direct opgevoerd tot een symbool van een epische strijd tussen Goed en Kwaad, een exercitie die hier en daar wat sporen van twijfel zaait over goede bedoelingen.

Ons allemaal
Mark Rutte staat schouder aan schouder met de getroffen Fransen, de Britse premier Cameron ziet een aanslag op de vrijheid, Frau Merkel ziet de persvrijheid en de hele democratische cultuur in gevaar komen. Zelfs Koning Alex laat via de RVD weten bedroefd te zijn. ¨Het raakt ons allemaal¨, grient Rutte. Het wachten is tot Obama wordt ingevlogen om in navolging van JF Kennedy na de bouw van de Berlijnse muur iets te roepen als ¨Maintenant nous sommes Parisiens tous¨ (wij zijn nu allemaal Parijzenaars).

Ons allemaal. Dat zijn wij, blanke Europeanen, wij, verlichte geesten van het vrije denken, wij, de vreedzamen, wij, de verdedigers van het vrije woord. Een aanslag op westerse bodem gepleegd door terroristen met een islamitische overtuiging is dan per definitie een aanslag op ¨onze manier van leven¨, eigenlijk op het hele ¨Avondland¨ en zijn traditie van de christelijk joodse wortels tot de waarden van de Amerikaanse en Franse Revolutie aan toe. Groteske woorden van lachwekkende proporties. Angstaanjagend zelf feliciterend en bijziend ook. Maar in een tijdperk van bloedige oorlogen in islamitische landen kennelijk bij het bang gemaakte gros direct een snaar rakend, ondanks dat ¨wij¨ het juist zijn die daar met ¨onze waarden¨ massaslachtingen hebben aangericht of aangewakkerd.

Niemand haalt het in zijn hoofd een bloedige aanslag van een neonazistische kruisvaarder in Noorwegen (77 doden) een barbaars gevaar voor onze manier van leven te noemen. Er was geen regeringsleider die de aanslag van een gefrustreerde aanhanger van de men´s rights movement tegen willekeurige vrouwen (6 doden) een aanval op ons emancipatorisch gelijkheidsbeginsel vond. De Bende van Nijvel maakte heel wat los (23 doden), maar toch niet de geestdrift dat onze vrijheid en eigenlijk de hele westerse morele traditie op het spel stond. Zelfs niet toen bleek dat er mogelijk sprake was van een rabiaat reactionair complot in het kader van de ¨strategie van de spanning¨, onderdeel van een serieuze aanval op de democratie.

Deze terroristen behoren dus niet tot de officiële vijanden aan de andere kant van het beschavingsbreuk – dat wil zeggen, aan de wraakzuchtige, intolerante en ondemocratische kant – hoewel ze duidelijk met wapens op ¨onze waarden¨ en burgers schoten. De islamitische aanslagpleger kennelijk wel. Een politiek gemotiveerde terreuraanslag gepleegd door een moslim is per definitie een aanslag van buiten onze civilisatie gericht tegen ¨ons allemaal¨, dat wil zeggen de rasechte, autochtone, niet-islamitische bevolking. Dat verdient dan kennelijk ook grotere woorden dan een ¨gewone¨ terreuraanslag voortkomend uit de rangen van het ¨eigen volk¨.

De constructie van het ¨wij¨ met impliciete uitsluiting van moslims, het framen binnen de gedachte van een strijd om het naakte bestaan tussen christelijke en islamitische cultuur, tussen beschaving en barbarisme, tussen het licht en de duisternis, tussen goed en kwaad, maakt duidelijk dat er grotere belangen spelen. Hier wordt aan een ¨wij¨ gerefereerd op een wijze die in de Amerikaanse PR machine al jarenlang gestroomlijnd is als ideologische vijanden verketterd dienen te worden.Het soort zorgvuldig gekozen, politiek geladen oneliners die ook nu weer uit het officiële medeleven opborrelen, zijn vooral kenmerkend voor de Clash of Civilizations retoriek die de war-on-terror begeleidt. Op dat vlak staat er kennelijk een lopende rekening open, waarop wel wat verse bijdragen gestort kunnen worden als de situatie daarvoor handig gebruikt kan worden.

De mars der kleinburgers

John Kerry zei het op de dag van de aanslag letterlijk in niet mis te verstane apocalyptische termen: ¨Today’s murders are part of a large confrontation … between civilization itself, and those opposed to the civilized world¨. Zo legitimeert hij met een verschrikkelijke daad weer een beetje zijn verschrikkelijke oorlogen in het Midden Oosten. De eindafrekening is gekomen en op het strijdtoneel zullen de zielen worden gewogen. In een aantal Europese landen is de verdoemenis voor moslims al losgebarsten. Geen moskee is er nog veilig.

In Duitsland zijn de laatste weken al grote groepen demonstranten de straat op gegaan om duidelijk te maken dat moslims wezensvreemd aan het volk zijn. Wir sind das Volk (wij zijn het volk), claimt Pegida, de club van ¨patriottische Europeanen tegen de islamisering van het Avondland¨. Wij. Jullie dus niet. Moslims, ook al zijn er miljoenen die al talloze generaties vreedzaam in Europa leven, zullen nooit Europeanen zijn.

Op dat sentiment kapitaliseren de oorlogszuchtige westerse landen in hun propaganda rond de Clash of Civilisations gedachte dus ook. Of erger, dat sentiment is waarschijnlijk ook gezaaid in het belang van politieke steun van de bevolking aan de agenda van Empire. Men zal het ontkennen, uit beheerszucht. Maar het is inmiddels een publiek geheim dat de oorlogen in het Midden Oosten uitgevoerd worden onder de banier van een heimelijke kruisvaart, een christelijke pacificatie van islamitische landen. ¨May God bless The United States¨ is het presidentiële mantra dat elke nieuwe oorlog in het Midden Oosten begeleidt. Onderhuids racisme en oriëntalisme zijn stilzwijgende ideologische pijlers onder de queeste de regio onder controle te brengen.

De kleinburgers in het rijke West Europa ervaren een steuntje in de rug. Velen voelden waarschijnlijk een klamme vreugde bij Anders Breivik´s massamoord op gehate sociaaldemocraten, toen nog niet door Nederlandse burgemeesters werd opgeroepen de vrijheid te verdedigen. Marine Le Pen vindt dat het tijd wordt te stoppen met ontkenning en hypocrisie. Ze heeft, om verschillende redenen, meer dan gelijk. De westerse politici en media hebben tot nog toe verdonkeremaand waar zij al de hele tijd mee bezig zijn: het voeren van een oorlog tegen de islam.

Onszelf ¨ontoorlogen¨

De schok die wij krijgen van deze daad, kregen de Serven toen de Amerikanen in 1999 Radio Belgrado plat gooiden, omdat het een propaganda-instrument voor anti-Amerikaanse geluiden zou zijn. Niemand riep: Dit is een aanslag op de vrijheid van meningsuiting. De woede die wij voelen, voelen de Jemenieten ook als een Amerikaanse drone weer een aantal dorpelingen met bommen heeft uiteen gereten. Maar niemand staat fier op en zegt: Wij zijn Jemeniet. Met Marine Le Pen zeg ik: hypocriet. Gevaar voor de vrijheid van meningsuiting, en de NSA dan? Aanval op onze waarden en mensenrechten, en die CIA martelpraktijken dan? Aanslagen op burgerdoelen, en die drone attacks dan?

Hoe bang moeten we nu echt zijn? Nou, des te banger naarmate wij ons destructiever bezig houden in islamitische landen en de selffulfilling prophecy van de strijd tussen culturen waargemaakt wordt. De derde wereldoorlog is al geruime tijd aan de gang, alleen brengen moslimterroristen die oorlog nu tot in hartje Parijs, nadat men er in 2001 al in was geslaagd Manhattan te bereiken. We waren al gewaarschuwd: de kans op aanslagen zou toenemen na deelname aan de oorlog in Syrië en Irak. Terrorisme is het wapen van de minst machtigen in een sterk asymmetrisch conflict en de meest gedrevenen zullen het ook gebruiken – liefst op nietsvermoedende Europese bloemenweiden om de rustig grazende kudde eens flink te laten opschrikken. Collateral damage. Dat calculeren onze leiders in.

Men wil kennelijk van beide kanten een grote beschavingsoorlog. In oorlogen gebeuren de vreselijkste dingen, waarbij inlevingsvermogen in de ander en redelijkheid het eerste worden geslachtofferd. Het gaat hard tegen hard en de acties die onze leiders instigeren zijn zeker niet geciviliseerder dan die van de ander. Niemand wordt beter van de permanente oorlogssamenleving.

Om nog maar eens de woorden van Noam Chomsky in het leven te roepen: ¨If you want an end to terrorism, then stop participating in it¨. Het is goed in actie te komen tegen haat, intolerantie en geweld, uiteraard ook van moslims. Maar vergeet daarbij niet – om hem goed te kunnen wegen – diep in de eigen westerse ziel te kijken.

——-

Aanvulling globalinfo:

Scherpe eerste analyse van Juan Cole en interview op real news