Ga naar de inhoud

Wetgever Timmermans baant weg voor multinationals

Een vers uitgelekt wetsvoorstel toont aan dat de bende van Frans Timmermans de demokratie en publieke belangen verder wil aantasten. Het wetsvoorstel Betere Regulering moet multinationals vrij baan geven om elk nieuw wetsvoorstel aan te passen of af te keuren nog voor het bij politici op tafel ligt. Dit loopt vooruit op de Regulerings Raad, een gewraakt onderdeel uit de TTIP-onderhandelingen. Onderwijl moet een ander wetsvoorstel Bescherming Bedrijfsgheimen er voor zorgen dat journalisten, klokkenluiders, academici en publiek die multinationals niet meer lastig vallen.

6 min leestijd

(Oorspronkelijk verschenen op konfrontatie.nl)

Heel toevallig speelt dit alles (rol bedrijven in (de)regulering en afscherming van bedrijfsgeheimen) ook binnen de TPP-onderhandelingen tussen de VS en de landen rond de Pacific. Een perfecte politieke coup? In een recent interview adviseert Frans Timmermans iedereen om maar lekker te gaan slapen, want hij zorgt echt wel voor onze basisrechten…

Hieronder een samenvatting van het artikel dat Corporate Europe Observatory schreef over het wetsvoorstel Better Regulation For Better Results – An EU Agenda van de Europese Commissie dat waarschijnlijk op 19 mei wordt gepresenteerd, zie: Recipe for disaster: a pro-business Scrutiny Board to prevent laws that hurt corporate profit die niet zijn gekozen en daarom niet kunnen worden aangesproken door de politiek. Ze kunnen dus ongestraft aan de haal gaan op basis van dit ene, gevaarlijke zinnetje uit het Commissie-voorstel: “Impact assessments will require a positive opinion from the Board before the associated policy proposal is considered by the Commission“. Hun mandaat is veel ruimer dan dat van de al bestaande Impact Assessment Board.

Noodrem

Via een ander voorgesteld mechanisme, de “noodrem”, krijgt de Commissie (lees: de Regulatory Scrutiny Board) het mandaat om het proces van amenderingen van wetsvoorstellen stop te zetten indien dat zou leiden tot aanzienlijke verandering of verstoring van de berekeningen van de effectrapportage. In het gelekte document heet dit: “Each institution has the right to call for an independent panel to carry out an assessment of these factors following any substantive amendment to the Commission proposal”. Een mogelijk voorbeeld: de Europese Raad en Parlement zijn het eens om een voorstel voor een verbod op hormoonverstorende stoffen uit te breiden (met meer stoffen die gevaarlijk zijn voor kinderen). Dan kan de Commissie roepen om een “onafhankelijk onderzoek” door, jawel, vertegenwoordigers van de industrie zelf. Gevolg: een sterk vertraagde procedure of terugverwijzing naar het originele zwakke wetsvoorstel.

Valse consultatieclaim

Het gelekte document geeft onterecht de indruk dat bedrijven en burgers nog van alles kunnen voorstellen, dat er inspraak is alvorens de Commissie met zijn definitieve wetsvoorstel komt. Maar dit geldt alleen voor bedrijven. Maatschappelijke organisaties en burgers zijn daarvan vanaf 2014 uitgesloten. Hierbij komt dat de Commissie wetgeving over Bescherming van Bedrijfsgeheimen doordrukt die voorkomt dat maatschappelijke organisaties en burgers informatie kunnen vergaren gerelateerd aan de bedrijfsvoering van particuliere ondernemingen (ofwel het gros van de ondernemingen). Voor deze wetgeving wordt al heel lang gelobbied door multinationals uit de EU en de VS. De door de Commissie gehanteerde slogan “Verlicht je last, doe je zegje” heeft dan ook alleen maar betrekking op bedrijven, niet op de burger.

TTIP-link

Europese en Amerikaanse ondernemersgroepen eisen al een tijdje meer zogenaamde “transparantie en stakeholder-deelname” in het voortraject van de Europese beleidsvorming. Het Betere Regulerings-voorstel van Timmermans cs. biedt daartoe een geschikt platform. En het past niet geheel toevallig ook goed bij het voorstel voor Regelgevings -samenwerking (Regulatory Cooperation) binnen de TTIP waarover nog wordt onderhandeld tussen de EU en de VS. Bedrijven aan beide zijden van de Atlantische Oceaan krijgen zo een centrale rol toebedeeld bij het beoordelen van wetsvoorstelen en om “verkeerde beslissingen” door de wetgevers te voorkomen, beslissingen die “schadelijk zijn voor transatlantische handel en investeringen”. 

Al zo’n jaar of tien is de Europese Commission in gesprek met de Amerikaanse regering over rol en ontwerp van (preventieve) effectrapportage en over afstemming van een gemeenschappelijke benadering waarbij de economische belangen van de tegenpartij een essentieel onderdeel vormen van de beoogde effectrapportage. Die discussie wordt nu afgerond in het kader van de TTIP-onderhandelingen. Het TTIP zal de inzet van (bedrijfsgerichte) effectrapportages stimuleren en het zal toetsen of nieuwe wetgeving bepaalde gevolgen heeft voor Amerikaanse bedrijven, of het synchroon loopt met de Amerikaanse wetgeving en of het uitgaat boven (!) bestaande internationale standaarden.

Beleidsvorming in de toekomst

Hoe werkt die effectrapportage eigenlijk? Volgens de Europese richtlijnen daarvoor moet de EU tijdens zo’n evaluatieproces informatie ter beschikking stellen over planning en timing van het wetsvoorstel. De overeengekomen transparantieregels geven de Amerikaanse bedrijven en regering de kans om te lobbyen voor aanpassing of afkeuring van het voorstel voordat het bij Raad en Parlement wordt ingediend. Zo’n effectrapportage is niet een stapel papier, maar een proces dat is gericht op het uitzoeken van eventuele gevolgen van een wetsvoorstel door ondernemingen en andere stakeholders.

Een voorbeeld: tijdens de voorbereiding van nieuwe regels voor toelating van chemische stoffen in de EU (REACH) gebruikte de Amerikaanse regering het middel van de effectrapportage om het wetgevingsproces tot stilstand te brengen. Daarna werd lange tijd strijd geleverd door de chemische industrie (EU en VS) en de Amerikaanse regering om het resultaat te beinvloeden. Dat lukte niet goed. Maar met de nu voorgestelde regelgeving zullen ze in vergelijkbare gevallen wel helemaal hun zin krijgen. Ofwel doordat ze voorstellen in het begin al kunnen vetoen, ofwel doordat de Commissie het wel uit het hoofd zal laten om met voorstellen te komen die mogelijk tegen bedrijfsbelangen in gaan.

In beroep gaan

Zelfs als de Raad voor Regulerings Controle een wetsvoorstel accepteert, dan nog kunnen Amerikaanse bedrijven daartegen beroep aantekenen door hun regering te vragen een Regulerings Dialoog (Regulatory Exchange) aan te gaan met de Europese Commissie. De Commissie is dan verplicht een “oplossing” te vinden. Dat kan door het eigen voorstel te vervangen door een voorstel dat uitgaat van harmonisering met de overeenkomstige Amerikaanse regelgeving. Of door de overeenkomstige Amerikaanse regelgeving te accepteren als gelijkwaardig (wederzijdse erkenning) zodat de betreffende Amerikaanse bedrijven niet vallen onder de Europese wet- en regelgeving. Of door de voorgestelde regelgeving te “vereenvoudigen”, een onduidelijk begrip dat is bedoeld om regelgevingslast voor bedrijven te voorkomen. Uit het verleden weten we dat het daarbij kan gaan over verbetering van arbeidsomstandigheden of van milieubescherming.

Ook als een uiteindelijk bij Europese Raad of Parlement ingediend wetsvoorstel verdacht veel lijkt op een compromis tussen Amerikaans en Europese economische belangen en de politiek wijzigingen wil doorvoeren, heeft de Commissie een mandaat om het aanpassingsproces te stoppen en om de gedane voorstellen te laten doorrekenen door de Raad voor Regulerings Controle. Hoewel het voorstel van Timmermans cs. er zeer ingewikkeld uitziet, is het eigenlijk vrij simpel: Betere Regulering en TTIP passen heel goed samen. Beide zorgen voor een meer omvangrijke en ingewikkelde bureaucratie, voor het strak aan de teugel houden van het reguleringsproces en voor de beste plaats voor grote ondernemingen. Ondernemingen krijgen hiermee uiteindelijk de positie die ze altijd al ambieerden en die alle overige belangen -politiek, maatschappelijk- aan de kant schuift, ongeacht alle eerdere mooie beloften van politici tijdens verkiezingsrondes.

Betere Regulering en TTIP zijn gevaarlijk, ze zullen rampzalig zijn!