(VS) Snel toenemende populariteit acties bij fastfood en Wal-Mart
Campagne voor hoger loon van werknemers in fastfoodrestaurants en Wal-Martwinkels in de VS slaat meer steeds aan. Op 5 december werd in meer dan 100 Amerikaanse steden gestaakt door medewerkers van fastfood-restaurants. Een week eerder, op 29 november waren er in de hele VS stakingen door Wal-Mart-personeel. De inzet: een hoger (leefbaar) loon en het recht om vakbonden op te zetten. Hun campagne wordt steeds krachtiger, mede dankzij organizing- en Occupystrategieën en een netwerk van duizenden actieve sympatisanten.
(Oorspronkelijk verschenen op supermacht.nl) (foto: Tim McDonnell/Mother Jones: Organizer Florence Johnson leads protestors outside a Wendy’s in Brooklyn)
Fastfood-stakingen
Op donderdag 5 december werd in meer dan 100 Amerikaanse steden gestaakt door medewerkers van fastfood-restaurants. Een week eerder, op vrijdag 29 november was er in de hele VS een staking van Wal-Mart-personeel. Beide groepen willen een hoger minimumloon, een loon waarvan ze kunnen (over)leven. Nu is dat overal veel te laag; sinds 2010 zijn de lonen zelfs met 36% gedaald. Meer dan de helft van de gezinnen overleeft dankzij voedselbonnen en Medicaid (ziekenfonds)..
Ze worden in dat streven al geruime tijd actief gesteund door vele duizenden studenten, religieuzen, migranten, vakbondsleden en Occupiers. Die vonden elkaar in de strijd tegen woninguitzettingen, de sluiting van scholen en de wegtreiteren van huurders in arme wijken. De strijd voor hogere lonen in de fastfood- en supermarkt-sector is tot speerpunt geworden van de activisten; hun krachtbundeling leidt tot veel druk op de Democratische Partij.
NYCC in actie
De stakende fastfoodwerkers eisen een minimum uurloon van $15 en het recht op het ongehinderd vormen van vakbonden. Hun strijd begon ruim een jaar geleden in Manhattan en verspreide zich sindsdien snel over tal van andere grote en kleine steden, vooral in het noorden, maar ook op sommige plekken in het vakbondsvijandige zuiden. Daarbij is de succesvolle taktiek van de eendaagse staking van Occupy overgenomen. Deze was Occupy Wall Street ingezet in acties tegen de macht en rijkdom van de “1 procent”. Het is een middel om op openlijke, publiekelijke en geweldloze wijze de confrontatie te zoeken.
De invloed van Occupy is ook te zien in het gebruik van het ‘mic-check’-protocol. Daarbij wordt een leuze of aanwijzing van degene die op dat moment het woord heeft, door de massa herhaald. Aan de hand van een mic-check drongen de activisten de afgelopen tijd herhaaldelijk MacDonalds-restaurants in New York binnen.
Initiatief en steun van buurtcoalities
Zo’n anderhalf jaar geleden begonnen activisten van buurtcoalitiegroepen als United New York en New York Communities for Change in Manhattan contacten te leggen met werkers in de fastfood chains. Organizers gingen stuk voor stuk alle fastfoodtenten af en vroegen de werkers daar of ze voldoende verdienden en of ze wilden vechten voor een beter loon.
Vele werkers kunnen absoluut niet rondkomen van wat ze daar verdienen, ook omdat het vaak om parttime werk gaat. Velene van hen leven in bittere armoede vooral als ze ook nog eens kinderen hebben. Een aantal heeft zelfs geen eigen (huur)huis en woont op de achterbank van een auto of in de daklozenoppvang. De benadering van NYCC bleek succesvol en iedereen wilde meedoen aan de campagne.
Wat de buurtorgansaties ook deden was het opzetten van steungroepen voor de werknemers. Zodra werknemers werden geconfronteerd met intimidatie door hun werkgevers, gingen afgevaardigden van de groepen langs bij de werkgevers in kwestie en spraken hen aan op hun gedrag. Ze vertelden hen dat ze geen intimidatie in hun wijk dulden.
Landelijke verspreiding
De contacten tussen de activisten en werknemers resulteerden in een eerste staking in november 2012. Door de Service International Employees Union werden vervolgens overal in de VS contacten gelegd. In april en mei 2013 volgenden stakingen bij fastfoodtenten in zeven steden. In augustus waren er acties in zo’n 60 steden.
Tijdens stakingsakties organiseren werknemers zich ook steeds meer zelf. Zo worden via social media berichten over de acties het hele land doorgestuurd en dat stimuleert anderen dan om ook zelf in actie te komen.
De beweging is sneller gegroeid dan veel van de organizers hadden verwacht, en het leidde in de media en onder politici tot veel debat over het federale minimumloon.
Acties tegen Wal-Mart
NYCC actie tegen Wal-Mart
Wal-Martwerkers zijn ook al een tijd bezig met acties voor beter loon en arbeidsomstandigheden. Ze zijn veelal via andere kanalen georganiseerd (zoals de UFCW-bond, OurWalMart en Making Change at Wal-Mart). Het aantal Wal-Mart-werknemers dat op 29 november deel nam aan de protesten was relatief gering. Dat kwam onder meer door de bedreigingen door de bedrijfsleiding en door de vele ontslagen na de acties van vorig jaar.
Het is een grote steun voor de werkers dat veel buurtactivisten en vakbondsleden aan hun zijde staan, maar ook dat veel werkers in de fastfoodsector nu ook steeds meer in actie komen.
Arrestaties
De afgelopen anderhalve week zijn ruim honderd sympatisanten gearresteerd bij de burgerlijke ongehoorzaamheidsacties om de stakers te steunen..
Een paar voorbeelden: In de stad St. Paul (Minnesota) werden 26 demonstranten gearresteerd toen ze het verkeer blokkeerden onder het schreeuwden van leuzen voor betere lonen voor schoonmakers en winkelpersoneel. In Chicago (Illinois) waren er 10 arrestanten bij acties voor een vestiging van Wal-Mart. Negen anderen overkwam hetzelfde bij een Wal-Mart-winkel in Alexandria (Virginia)., etc.
In Hadley (Massachusetts) trotseerde een groep van zo’n 200 mensen – opgeroepen door Western Massachusetts Jobs with Justice – het barre weer om 2 Wal-Mart-werknemers te steunen die kort daarvoor een aandaagse staking hielden voor betere arbeidsvoorwaarden. Veel klanten en voorbijgangers bleken op de hoogte te zijn van de campagne voor meer loon en toonden hun instemming. Een jaar eerder waren veel klanten nog niet op de hoogte over hoe het er aan toe gaat bij Wal-Marten kwamen de acties uit de “lucht” vallen. Nu is dat anders.
Een vrouw die 8 jaar lang bij Wal-Mart in uit Miami (Florida) werkte, vertelde aan activisten bij een actie in Seacaucus (New Jersey), dat ze hier was om de zwijgende Wal-Mart-werknemers te vertegenwoordigen die te bang zijn om voor hun recht op te komen. “Ik vertegenwoordig hier de natie en wil de Wal-Mart-leiding laten weten dat we niet achterover leunen.” Twee andere Wal-Martwerkers gingen midden op straat zitten en zeiden: “We laten ons arresteren omdat Wal-Mart door gaat met zijn wraakacties tegen werknemers die protesteren.”
Politieke weerslag
De snelgroeiende basisbeweging tegen te lage lonen lijkt enige weerslag te hebben in Washington. Althans, Obama had het op een gegeven moment over de “toenemende ongelijkheid” en over het “verhogen van het federale minimumloon” via het Congress. Volgens politieke waarnemers is dit echter niets meer dan retoriek. De verhoudingen in Washington zitten namelijk muurvast en er is geen enkele ruimte om te komen tot uitvoering van beleidswijzigingen op dit gebied. Obama weet dat en weigerde daarom in te gaan op oproepen uit zijn eigen partij om als president partijoverstijgende beslissingen te nemen in de richting van loonsverhogingen via contracten van federale overheden.
Door de parlementaire stagnatie is het politieke momentum overgegaan van Washington DC. naar de afzonderlijke staten. In een aantal staten zijn inmiddels moties aangenomen die neerkomen op (bescheiden) verhogingen van het minimumloon. Dit kan duiden op een wijziging van het politieke landschap in de VS. Terwijl de Wall Street-hedge funds en hun achterban van rijke conservatieve groepen bezig zijn om de resterende rijkdom van de middelklasse te plunderen (denk aan de pensioenfondsen), verenigen groepen aan de onderkant van de maatschappij zich in hun strijd tegen de verdrukking in de totale armoede.
De strijd van tomatenplukkers
De succesvolle methode van de buurtcoalities in New York is overigens al veel langer in gebruik door tomatenplukkers uit Florida, maar dan in omgekeerde richting. De zelkforganisatie van tomatenplukkers voert al ruim 20 jaar actie voor een kleine premieverhoging en voor beter arbeidsomstandigheden. Vandaar uit hebben zij studenten-, kerkelijke en vakbondsgroepen benaderd om steun te verlenen.
In de lange strijd die ze voeren hebben ze al menig fastfoodbedrijf en supermarktketen zover gekregen dat die de tekers meer betalen zodat de plukkers een leefbaar inkomen krijgen. Een bedrijf dat hardnekkig weigert een redelijke prijs weiert te betalen is Ahold. Er is nog tijd om solidaireitsacties te bedenken zodat Ahold tijdens zijn jaarvergadering van april 2014 wat meer druk gaat voelen…
Meer lezen:
– “SOCIAL media round-up! Twittersphere, Facebook light up with calls for Fair Food…,” CIW, 6 december 2013
– “US fast-food workers stage nationwide strike,” BBC, 5 december 2013.
– “One US town’s battle over the minimum wage,” BBC, 5 november 2013.
– “116 People Arrested Protesting Walmart, Fast Food Workers To Strike Thursday,” Youtube, 4 december 2013.
– ““On Call” Work Schedules Becoming Unfortunate Trend,” UFCW, 4 december 2013.
– “Over 110 Arrested as Record Black Friday Protests Challenge Wal-Mart, Major Retailers on Low Wages,” Democracy Now, 2 december 2013.
– “Black Friday Actions Empower Wal-Mart Workers,” Beyond Chron, 2 december 2013.
-”Happy Cyber Monday: Walmart’s Data Collection Comes to Light,” UFCW, 2 december 2013.
-”Breaking: Black Friday WalMart Strike & Wage Protests Lead to Over 100 Arrests,” Ben Swann, 1 december 2013.
– “Tens of Thousands Protest, Over 100 Arrested in Black Friday Challenge to Wal-Mart,” 30 november 2913.
– “Verloop, strategie en achtergronden bij Walmart-staking van 23 november. Hoe verder?,” Supermacht, 26 november 2012
– “Walmart laat werknemers voedsel doneren voor collega’s,” Retail Detail, 22 november 2013.
– “How Wal-Mart’s Waltons Maintain Their Billionaire Fortune,” Bloomberg, 12 september 2013.
– “US fast-food workers stage nationwide strike in protest at low wages
Workers strike in 60 cities across America, calling for minimum wage to be increased and seeking right to unionise,” Guardian, 29 augustus 2013.
– “Why Are Fast Food Workers Walking Out Again?, ” Mother Jones, 29 augustus 2013.
– “Minimum Wages, Bargaining Power, Poverty, and Work,” Huffington Post, 12 februari 2013.
Bronnen:
– “Confronting power with Occupy tactics as fast-food and Walmart workers protest low pay,” ColonelDespard, 7 december 2013
– “How Those Fast-Food Strikes Got Started – From small protests in New York City to thousands turning out in 60 cities, a movement for better wages plugs ahead,” MOther Jones, 5 december 2013
– “Tomatenplukkers in Florida nemen het op tegen supermarktconcern Aholdciw-dignity_for_workers,” Supermacht, 26 april 2010
– “A Selection of Taco Bell Boycott Press,” CIW, 28 september 2001
(verkorte weblkink: http://www.supermacht.nl/?p=3193)