Trump stuurt aan op staat van beleg
Gisteren midden in de nacht (in Neeederland dan) was er live op CNN een vertoon van macht – of was het onmacht? – te aanschouwen dat zijn weerga niet kent. Trump maakte zich op voor een persconferentie buiten voor het Witte Huis in de Rose Garden. Honderd meter verder waren de eerste demonstranten te zien, afgeschermd door rijen relpolitie. Toen reed er een colonne militaire voertuigen met soldaten het terrein van het Witte Huis op.
CNN had ook camera’s midden tussen de demonstranten, die na enige tijd verjaagd werden door charges en schoten traangas en later rubber kogels. Daar kwamen nog politie te paard bij. Desgevraagd vertelde de reporter binnen de hekken dat de knallen van de granaten daar duidelijk te horen waren en dat ook het traangas daar heen dreigde te waaien.
Trump las een meer dan dreigende tekst voor. Hij deed denken aan Mussolini, en heeft waarschijnlijk net zo staan oefenen met zijn onderlip voor de spiegel. De boodschap van Trump was dictatoriaal en gericht op de witte rechterkant van het land die vreest dat de protesten ook hen treffen: Ik ben de president van Law en order, en ik ga het leger inzetten. De Orde moet hersteld worden, ten koste van alles en er komen desnoods avondklokken die ingaan om 19:00.
Heel in het begin had hij het even over de aanleiding van dit alles: George Floyd zijn familie kan gerust zijn, het recht zal zijn loop krijgen en: “he wil not have died in vain”. Dat was het dan, geen woord over onderliggend probleem en racisme bij politie. Wel veel woorden over de verbeelde vijand: ‘professional anarchists and antifa’ die keihard bestreden zullen worden. Trump sloot zijn verhaal af met de mededeling dat hij vervolgens naar een belangrijke plek zou gaan.
We zagen tientallen mannen in pak, geheime dienst duidelijk, en daar omheen zwaarbewapende politie de weg vrijmaken zodat Trump met zijn roedel een paar honderd meter door de tuin van het Witte Huis kon lopen en toen naar de aanpalende St Johns Episcopal Church.
De kerk was een van de vele objecten in Washington waar demonstranten langs waren gekomen en er was de nacht daarvoor een brandje in een kelder geweest. Het gebouw was dichtgetimmerd en Trump ging er zwijgend voor staan met een bijbel in zijn hand. Hij keek nog even of hij die niet op zijn kop hield, en hield hem toen minuten in de lucht. Het was een duidelijk foto-momentje ten dienste van de verkiezingscampagne. Dit was Trumps antwoord op al het gelach omdat hij eerder in een bunker onder het Witte Huis was gaan zitten toen er demonstranten in de buurt waren. CNN noemde het ook zo, en had als oordeel dat we nu half in de dictatuur zaten, en militair bestuur dreigde.
Trump wil het leger binnenlands inzetten tegen de eigen burgers. Dat kan officieel volgens een of ander wetje uit 1807 over dreiging van opstand, maar op CNN kwamen meteen verschillende gouverneurs aan het woord die verklaarden dat hij dat niet mag doen als zij er niet nadrukkelijk om vragen. In Newsweek wordt de achtergrond uitgelegd.
De maatregelen die Trump aankondigde, zijn dan ook een halve oorlogsverklaring aan democratische gouverneurs en burgemeesters, die er nu van beticht worden ‘er een zootje van te maken’ en niet hard genoeg op te treden. De gouverneur van Minnesota, en de burgemeester van Minneapolis zijn bevoorbeeld beide democraten.
Eerder deed Trump al – soms bedekte – oproepen aan particuliere fans om demonstranten aan te vallen (when the looting starts, the shooting starts) en hij heeft eerder een beroep gedaan op rechtse knokkers om hem te hulp te komen, wat ze kennelijk tot nu toe niet aandurfden. Maar het ligt op de loer, en natuurlijk is de grootste knokploeg de politie en het leger zelf, die nu de vrije hand krijgen.
Er zijn inmiddels al meerdere doden gevallen, zoals de 53-jarige David McAtee in Louisville, Kentucky.
Elders zagen we beelden van een dolgedraaide ‘patriot’ die met een pijl en boog op demonstranten aan het richten was, en gelukkig overmeesterd kon worden voordat hij toesloeg.
Dat demonstraties onder deze omstandigheden doorgaan is bijna een heldendaad.
Er circuleren inmiddels de meest wilde verhalen over dat ze (en met name de meest militante acties) het werk zouden zijn van politieprovocateurs en georganiseerde fascisten. Daar is weinig bewijs voor en deze inwoner van Minneapolis vraagt om ermee te stoppen ze te verspreiden. Dergelijke verhalen worden altijd door autoriteiten en gezagminnende media verspreid om het publiek wijs te maken dat het geen woedende bewoners zijn die actief zijn geworden, maar altijd een of andere duistere kracht ‘van buiten’ die in het belang van rust en orde met harde hand bestreden moet worden. Natuurlijk infiltreert de politie de demonstraties wel, maar dan om hardliners te kunnen observeren en arresteren.
De komende dagen zullen bepalend zijn, en voor veel mensen in de VS die de straat op komen levensbedreigend. Als het Trump lukt om zo de protesten de kop in te duwen, zou het wel eens voordelig kunnen uitpakken voor zijn verkiezingscampagne en kan hij zich – zoals eerder Berlusconi deed in Italië, presenteren als de sterke man die voor uw rust en orde zorgt.
Solidariteit is daarom noodzakelijk, zonder uit het oog te verliezen dat het onderliggende probleem allesbehalve ‘typisch Amerikaans’ is maar ook bij uw politie-agent om de hoek de kop op kan steken.
Anti-militaristen in de VS, waaronder Veteranen, proberen ondertussen kritiek te verspreiden over en binnen het militaire apparaat, opdat daar mensen weigeren om op bevel van Trump tegen ongewapende burgers op te treden.
Het leger inzetten tegen burgerbevolking is om meerdere redenen gfeschift, maar vooral omdat die nog veel gevaarlijker zijn dan de (militaire) politie die nu al actief is. Ze hebben veel zwaardere wapens en zijn niet getraind om met burgers om te gaan.
Ook zijn sommige vakbonden van buspersoneel goed bezig en hebben ze op verschillende plekken voor elkaar gekregen dat ze nu publiekelijk weigeren om arrestanten te vervoeren. Ook dat zou goed zijn als dat school zou maken in Nederland, waar bij massa-arrestatie vaak bussen (en chauffeurs) van het OV gevorderd worden om arrestanten af te voeren.