Successvolle huurstaking Riekerhaven
Afgelopen woensdag 20 april besloten drie Amsterdamse huurdersverenigingen om een campagne tegen de hoge huren te beginnen door huurders in heel Nederland op te roepen om de jaarlijkse verhoging van de huren te weigeren. Op 28 mei zal daartoe ook een demonstratie gehouden worden, waarbij de centrale eis is om de huren voor de komende vijf jaar te bevriezen. Ondertussen is in Nieuw Sloten een huurstakingsactie tegen woningcorporatie De Key succesvol afgesloten. Bewoonster Nina vertelt hoe dat gelukt is.
(Foto van twitter AT5)
De huurstakingsactie heeft zich afgespeeld in het complex Riekerhaven, een ‘startblok’ https://startblokriekerhaven.nl/ waar een mengeling van jongeren (studenten maar ook werkende jongeren) en statushouders onderdak vonden.
De Key zet daarbij nogal in op ‘zelfbeheer’ en spiegelt voor dat er een heuse ‘community’ is ontstaan waar je deel van uitmaakt. De werkelijkheid was een stuk minder wonderschoon volgens Nina.
“Er broeide al langere tijd wat onder de bewoners omdat er veel problemen waren in het complex, en de kwaliteit van de woningen echt beneden alle peil was. We hebben De Key daar vaak op aangesproken, maar dan gebeurde er niets. Er wonen ruim 500 mensen en voor een groot deel ging dat allemaal onderling wel goed. Er wonen overigens ook hele families met kinderen, dat wordt wel vergeten. Er was een systeem van ‘gangmakers’ die wat betaald kregen om de dagelijkse rompslomp te regelen, 50 euro per maand. Maar dat betekende dat zij alle shit mochten opruimen – soms letterlijk – en De Key mooi buiten beeld bleef. Er waren niet alleen problemen met onderhoud en zo maar ook mensen met sociale problemen, bijvoorbeeld statushouders met een zeer traumatisch verleden, daklozen die in de woonkamers kwamen overnachten en soms onderlinge spanningen tussen bewoners. Daar waren die gangmakers natuurlijk helemaal niet voor opgeleid. En aan gaten in het dak of in de vloer konden ze al helemaal niets doen.”
“Toen kregen we storm Eunice over ons heen, op 18 februari, en het dak, waar we vaak over geklaagd hadden bij De Key, woei letterlijk van een deel van de prefabwoningen af. Bij sommige mensen staken er stukken door het plafond de woonkamer in. Paniek natuurlijk, maar De Key deed niets. Ze kwamen even kijken en vertrokken weer, terwijl de storm nog woedde. We hebben de evacuatie toen maar zelf geregeld, maar hadden natuurlijk geen vervangende woonruimte. De Key vond dat we maar bij de buren moesten gaan slapen, en gaf een telefoonnummer voor het geval dat niet zou lukken. Maar als je dat nummer belde, bleek dat ze je ook niet verder konden helpen. Ik heb zelf tot diep in de nacht in een trappenhuis gezeten op zoek naar onderdak. Het was levensgevaarlijk, mensen waren hun huisdieren ook nog kwijt…”
“De volgende dag kwam meteen de volgende storm over ons heen, dat herinner je je vast nog, en toen werd er een leegstaand hotel geregeld. Ook dat was weer een zootje, maar we zaten tenminste droog. ook hier moesten we weer alles zelf regelen, en vergeet ook niet dat het nog midden in de coronagolf was, veel mensen zijn daar besmet geraakt, hetgeen actievoeren en huurstaking organiseren nogal bemoeilijkt.”
Vraag: maar die huurstaking kwam toen meteen op gang?
“Ja het zong meteen rond op de groeps-chat, en sommige mensen zijn er spontaan mee begonnen door de automatische afschrijving te storneren. Daarmee waren ze feitelijk aan het huurstaken. We zijn toen meteen gaan bedenken hoe we dat collectief zouden kunnen organiseren. We hadden geen flauw idee wat onze formele rechten waren, hoe het juridisch in elkaar zat, en de officiële organisaties die daarvoor bedoeld zijn om huurders te ondersteunen en informeren boden niet veel hulp, die adviseerden eerder om maar niets te doen. Maar contact met BPW en de door hen voorgestelde advocaat hielp wel goed en toen hadden we a snel de benodigde informatie bij elkaar, en konden we de eerste oproepen schrijven en een bijeenkomst beleggen. Op een eerste bijeenkomst zaten we met zo’n 15 mensen en konden we wat afspraken maken en taken verdelen.”
Wat betaalden jullie eigenlijk en wat voor woonomstandigheden hebben we het hier over?
“Het gaat om afgeschreven wooncontainers, aangevuld met wat wrakke prefab woningen waar we 500,- per maand voor betaalden. De containers hadden eerder in de Houthaven gestaan en waren na 10 jaar afgeschreven maar toen kwam de vluchtelingcrisis van 2015 en werd besloten ze nog een tweede leven te geven. Toen werd er door De Key en de gemeente een woonproject van gemaakt in de Riekerhaven waar statushouders en starters elkaar zouden kunnen helpen. Als je de website bekijkt is het een grote vrolijke ‘community’ met heel veel zelfbeheergedoe. In de praktijk is er ook wel wat van gekomen, maar het was vooral veel improviseren met weinig middelen en onder echt barre omstandigheden; lekkende daken, gaten in de vloer, ratten in de gang en onveilige toestanden in sommige gangen, tot en met structureel misbruik aan toe. Allerlei problemen waarvoor de mensen die wat betaald kregen om ‘zelfbeheer’ te doen de hele tijd de bagger over zich heen kregen en De Key lekker buiten schot kon blijven. Er was ook geen bewonerscommissie, aangezien we daar volgens de Key al een communitie met zelfbeheer hadden, was dat volgens hen niet nodig. We hebben vaak aan de bel getrokken om dingen te verbeteren, maar ze waren in het geheel niet geïnteresseerd om er wat aan te doen. Toen het dak er letterlijk afwaaide probeerden ze nog te doen of hun neus bloedde, maar toen we gingen huurstaken was dat snel voorbij!”
Dan begint het onderhandelen…
“We zaten al snel met ze om tafel, en kregen daarbij goede steun van Arcade, de overkoepeling van alle huurdersverenigingen en bewonerscommissies van mensen die bij De Key wonen. De Key probeerde aanvankelijk nog wat flauwe truuks en afleidingen, maar de vertegenwoordigers van Arcade wezen hen erop dat we duidelijke eisen hadden en dat ze het daar over moesten hebben. Ondertussen waren er steeds meer mensen gaan huurstaken, maar we hadden geen goed overzicht van hoeveel dat er waren en wie dat waren. Pas bij de onderhandelingen hoorden we, van de Key notabene, dat er 124 mensen geweigerd hadden huur te betalen. We waren natuurlijk extatisch. Toen ging het eigenlijk heel snel. We hadden een lijst me eisen, over het onderhoud, veiligheid et cetera en die werden al snel allemaal ingewilligd. Daarna hebben we de stakingsactie beëindigd en mensen hebben de ingehouden huur alsnog betaald.”
Een groot succes dus?
“Ja dat zeker. Te gek. Maar het was ook een boel werk, dat voor een groot deel op een paar mensen neerkwam. Dat het veel werk was, kwam ook omdat we het wiel opnieuw moesten uitvinden. Als we het opnieuw zouden moeten doen, zouden we nu veel beter weten hoe we het aan moeten pakken en wat onze rechten zijn en zo. We hebben ook veel geleerd. Zo hadden we bijvoorbeeld geen goede communicatiekanalen opgezet om met iedereen te overleggen. Het was onduidelijk, overal verspreid. Eigenlijk was onze beste troef nog dat we gewoon pamfletten drukten en bij iedereen op de deur plakten. Maar we hadden geen goed overzicht van wie meedeed. En het lukte ook niet om genoeg mensen op te trommelen om het uitvoerende werk te doen, waardoor alles op een paar mensen neerkwam, die het ook naast hun werk of studie moesten doen en nu allemaal uitgeput zijn. Maar desondanks was het geweldig om verzet te bieden, en niet langer vernederd te worden door een arrogante huisbaas. Het middel huurstaking zou veel vaker benut moeten worden.”
(naschrift: met BPW werken we nu aan een brochure om toekomstige huurstakingen te ondersteunen, met lessen van die van de Riekerhaven).
https://www.instagram.com/p/CanKBggAXEs/