Sociale media-golf van ‘nieuwe ontkenning’ over klimaat
Ook de Nederlandse digitale, al dan niet sociale, media worden al langere tijd overspoeld met trollenberichten over klimaat. Ze hebben gemeen dat ze maatregelen tegen klimaatverandering belachelijk proberen te maken. In de VS is een diepgravend onderzoek gedaan naar de herkomst van de stroom desinformatie.
In De Nederlandse verkiezingscampagne afgelopen jaar speelde desinformatie over klimaat ook een belangrijke rol. De rechtse populistische partijen grossierden onder andere in het (fake news) bericht dat de klimaatmaatregelen in Nederland maar tot een bespottelijke nauwelijks meetbare reductie van de opwarming zou leiden. Andere gespamde berichten hebben als boodschap – eveneens totaal fake, dat de uitstoot van vulkanen veel meer aan CO2-uitstoot zou bijdragen dan menselijke activiteiten. Interessant is wel dat de golven fakeberichten niet meer gericht zijn op ontkennen dat klimaatverandering een feit is. Ze zijn nu vooral gericht op het ridiculiseren van mogelijke oplossingen. Daarom worden ze ook wel ‘new denial’ (‘nieuwe ontkenning’) genoemd, naast de ‘oude’ die klimaatverandering in zijn geheel probeerde te ontkennen.
De media-onderzoekers van CCDH (het Centre for Countering Digital Hate) hebben onderzoek gedaan naar de herkomst van de golf posts op youtube. Hun samenvatting: 2023 was het warmste jaar ooit. Miljarden mensen over de hele wereld kregen te maken met extreme hitte, droogte, bosbranden en grote overstromingen. Klimaatontkenners kunnen niet langer doen alsof klimaatverandering niet plaatsvindt – dus hebben ze hun strategie veranderd. Het baanbrekende AI-gestuurde onderzoek van CCDH laat zien dat nieuwe klimaatontkenningsverhalen die zijn gericht op het ondermijnen van de klimaatbeweging, wetenschap en oplossingen, nu 70% uitmaken van de klimaatontkennende content op YouTube in 2023.
Ze onderzochten in totaal 96 you-tube-kanalen waar veelvuldig klimaatontkenningscontent verspreid werd. Het betrof de kanalen van personen als Jordan Peterson, media als Blaze TV, en denktanks als het beruchte Heartland Institute (‘Researchers gathered a dataset of text transcripts for 12,058 climate-related YouTube videos posted between 1 January 2018 to 30 September 2023. These transcripts were sourced from 96 YouTube channels that are known to have published climate denialist content. This list of denialist channels contains a mix of individual pundits such as Jordan Peterson, media companies such as Blaze TV and think tanks such as the Heartland Institute. In total, the dataset covers 4,458 hours or nearly 186 days of YouTube content.)
CNN heeft een uitgebreid bericht over het rapport op de website. In het CNN-bericht wordt een van de onderzoekers geciteerd die stelt dat de nieuwe richting van de ontkenners gedeeltelijk komt door het succes van de klimaatbeweging: klimaatverandering kan niet meer worden ontkend, dus wordt de boodschap nu dat de oplossingen niet werken. Het is wel bedreigend omdat het bereik vooral onder jongeren van de boodschappen gigantisch is. Ook zou de nieuwe inhoud een manier zijn om het beleid van youtube om regelrechte klimaatontkenning tegen te gaan, te omzeilen. Ook Google zou zo misbruikt worden. Er wordt onder andere opgeroepen dat de sociale media platformen onmogelijk maken om geld te slaan uit de golf ‘nieuwe ontkenningen’.