Politie op LuxLeaks-proces: ‘Klokkenluider was een antikapitalist!’
In Luxemburg ging dinsdag het LuxLeaks-proces van start. Op de beklaagdenbank niet de regering van Luxemburg of de multinationals die via complexe constructies zo goed als geen belastingen betaalden, maar wel twee klokkenluiders en de journalist die het schandaal aan het licht brachten. Eén van de klokkenluiders werd er meteen al van beschuldigd een ‘antikapitalist’ te zijn.
(Door Christophe callewaert, oorspronkelijk verschenen op Dewereldmorgen.be)
Twee oud-werknemers van PricewaterhouseCoopers – Antoine Deltour en Raphaël Halet – en de journalist Edouard Perrin zitten in Luxemburg in de beklaagdenbank. Zij liggen aan de basis van de zogenaamde LuxLeaks.
Vier jaar geleden kwam aan het licht dat multinationals als Apple, Ikea en Pepsi het belastingtarief tot 2 à 3 procent wisten te drukken via zogenoemde fiscale rulings met de Luxemburgse overheid. Die bedrijven ontweken daardoor miljarden euro belastingen per jaar.
LuxLeaks barstte los in 2012 na een uitzending van het programma Cash Investigation op de Franse zender France 2. Twee jaar later kreeg het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten alle 28.000 gelekte pagina’s in handen. Die wierpen het licht op 548 geheime akkoorden tussen Luxemburg en grote bedrijven.
Antoine Deltour had als werknemer van PricewaterhouseCoopers (PwC) toegang tot die documenten. Moreel had hij er problemen mee dat zijn werkgever bedrijven hielp de belastingen te ontwijken.
Op de tweede dag van het proces nam de Luxemburgse politiecommissaris Roger Hayard het woord. Hij leidde het onderzoek maar wordt er door critici van beschuldigd dat hij nauw samenwerkte met PwC. Hayard moest toegeven dat er geen enkel spoor gevonden werd van een of andere betaling aan de klokkenluider. Hij moest dus andere motieven hebben dan financieel gewin.
Antikapitalist op Facebook
Die meent politiecommissaris Hayard ook gevonden te hebben. “Deltour is een antikapitalist”, zei hij. Bewijs daarvoor is een post van de klokkenluider op Facebook waarin hij verklaart dat hij “niet kan aanvaarden dat gewone mensen niet op dezelfde manier kunnen ontsnappen aan de belastingen als multinationals”.
Hayard had nog meer aanwijzigingen voor de antikapitalistische inborst van de beklaagde. Hij was geabonneerd op een nieuwsbrief van de Groenen en las wel eens een artikel op de nieuwssite Mediapart. “De directeur van Mediapart is een personage dat al artikels publiceerde waarin hij Luxemburg met de vinger wees”, zo zei Hayart.
Deltour heeft nooit weggestopt dat hij de documenten gelekt heeft uit overtuiging. “Ik deed het omwille van mijn ideeën, niet om in de pers te komen”, zo zei hij ooit.
De drie beklaagden kijken aan tegen zware beschuldigingen als ‘diefstal’ en de ‘verspreiding van zakelijke geheimen’ die hen een gevangenisstraf tot 10 jaar en 1,3 miljoen euro boete kunnen opleveren.
Deltour kreeg in 2015 de Europese burgerschapsprijs van het Europees Parlement. De Europese Commissie prees hem als klokkenluider en erkende dat de documenten hielpen bij de aanak van fiscale ontwijking. In oktober veroordeelde de Europese Commissie een akkoord tussen Fiat en Luxemburg.
In ons land leverde het onderzoek naar LuxLeaks een schamele 2,7 miljoen euro, zo maakte sp.a-voorzitter John Crombez vandaag bekend. In hetzelfde Europees Parlement dat Deltour een prijs gaf, werd tien dagen een richtlijn aangenomen die bedrijven beter moet beschermen tegen klokkenluiders (zie Na panama Papers Stemt Meerderheid Europees Parlement Toch voor Meer Geheimhouding Bedrijven).