Oproep voor acties tegen GATS bij WTO-top oktober
Petitie en oproep voor internationale akties tegen dienstenakkoord GATS en tegen de privatisering van basisvoorzieningen (19 oktober en 14 december)[1]
“Diensten uit de WTO – de WTO uit de dienstensectoren!”
“Geen GATS! Geen New Deal in Hong Kong!”
In de aanloop naar de Ministeriële Conferentie van de Wereldhandelsorganisatie in december 2005 (Hong Kong) staan de handelsdelegaties onder grote druk van hun regeringen om een goede resultaten te boeken. De huidige besprekingen in het kader van de Doha Ontwikkelings Ronde omvatten ook onderhandelingen over uitbreiding van het Algemeen Akkoord inzake Handel en Diensten (GATS). Met name de machtigste WTO-lidstaten zetten in op het versnellen van de dienstenliberalisering en het verder flexibiliseren van het nationale beleid van elke WTO-lidstaat. Ze willen dat nog meer dienstenmarkten worden opengebroken ten behoeve van internationale handel.
In werkelijkheid gaat het om veel meer dan het versnellen van de dienstenliberalisering. GATS is geen neutraal handelsakkoord zoals wordt voorgesteld, maar een eenzijdig investeringsgereedschap voor wereldwijd opererende ondernemingen. Bedrijven verkrijgen op basis van het GATS namelijk in toenemende mate ongehinderde toegang tot markten en tot basisvoorzieningen. Publieke diensten zijn in feite al veel toegankelijker voor bedrijven dan voor veel burgers. De WTO-leiding en de Europese Commissie gaan er prat op dat het GATS wat hen betreft het eerste multilaterale investeringsakkoord is.
Bijna alle vormen van dienstverlening, ook drinkwatervoorziening, openbaar vervoer, gezondheidszorg en onderwijs, worden beschouwd als diensten onder GATS. Elke hindernis voor instroom van buitenlands kapitaal in deze sectoren, bijvoorbeeld door nationale waarborgen tegen onmenselijke werkomstandigheden of tegen aantasting van het milieu, zal grondig uit de weg geruimd worden. In feite heeft het souvereine recht van naties om de belangen van hun burgers te verdedigen en om hun welzijn te handhaven of te verbeteren geen enkel bestaansrecht in het GATS.
Andere voorvechters van een wereldwijde overheersing door ondernemingen – zoals de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds – hebben lange tijd de zuidelijke landen beleidseisen opgelegd op gebied van liberalisering, deregulering en privatisering. Dit had rampzalige en fatale gevolgen voor de betreffende bevolkingen en economieën. Zuidelijke regeringen werden gedwongen om publieke diensten als zorg, water- en energievoorziening te dereguleren en te privatiseren, waardoor miljoenen mensen verstoken raakten van de voorzieningen die nodig zijn om redelijk te kunnen leven. Arme boeren, arbeiders, vrouwen en kinderen lijden nog dagelijks zwaar onder de negatieve gevolgen van de overdracht van het beheer over publieke diensten aan particuliere ondernemingen.
Met het GATS van de WTO worden nu de mogelijkheden op ontwikkeling en overleving van ontwikkelingslanden verder ingeperkt. Vooral waterbronnen en basisvoorzieningen – algemeen erkend als zijnde cruciaal voor ontwikkeling – worden bedreigd door commodificate en privatisering. Grote Europese leveranciers van drinkwater hebben al enorme investeringen gedaan in veel landen in Azië, Afrika en Latijnsamerika. De belangen van bedrijven als Suez, Vivendi en Thames Water spelen zonder twijfel een rol bij de druk die de Europese Unie in de WTO uitoefent om waterdiensten in het GATS-raamwerk onder te brengen.
Ervaringen in de zuidelijke landen tonen aan dat de basisrechten van de mensen, vooral die van de armen en gemarginaliseerden, in toenemende mate aangetast worden doordat regeringen basisvoorzieningen als zorg, water, energie, huisvesting en onderwijs overleveren aan ‘big business’. In veel van die landen braken al epidemieën van cholera en andere spijsverteringsziekten uit omdat er steeds minder mensen zijn die kunnen betalen voor veilig drinkwater en basisgezondheidszorg.
De uitleg van voorstanders van GATS als zouden regeringen er voor kunnen kiezen om bepaalde sectoren uit te sluiten van liberalisering en als zou de privatisering van publieke diensten geen GATS-eis zijn, is misleidend. GATS bevooroordeelt overduidelijk particuliere bedrijven en de niet transparente WTO-mechanismes begunstigen de ontwikkelde landen. De ontwikkelde landen kunnen via het WTO-onderhandelingsproces zware druk uitoefenen op de ontwikkelingslanden.
We moeten op korte termijn onze stemmen verheffen en de internationale oppositie tegen GATS en WTO op krachtige wijze naar voren brengen. Vanaf nu tot midden december is er tijd om te mobiliseren in onze eigen landen en om ons protest op diverse manieren te uiten.
We roepen sociale bewegingen, volksorganisaties en NGO’s op [2] om op 19 oktober, rond de start van de Algemene Raadsvergadering van de WTO (Genève), regionaal gecoördineerde akties te houden uit protest tegen GATS en privatisering.
Tevens roepen we op om tijdens de 6e Ministeriële Conferentie (Hong Kong) onze stemmen te verheffen en krachten te bundelen in een gezamenlijke mobilisatie tegen GATS. De 14e december is daartoe uitgeroepen tot Internationale Protestdag tegen GATS en privatisering!
Noten:
[1] Vertaling: Rob Bleijerveld. De oproep heeft als originele titel “Call for International Actions Against GATS-WTO” en is opgesteld door een groot aantal Aziatische organisaties en sociale bewegingen.
Organisaties elders in de wereld wordt gevraagd de oproep mede te ondertekenen en deze verder te verspreiden. Stuur ondertekening op aan de organisator, Jubilee South:
[2] Er zijn inmiddels al zo’n 70 ondertekenende organisaties en de bijgewerkte ondertekenaarslijst zal binnenkort te vinden zijn op http://www.jubileesouth.org
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door WTO.Zip redactie.)