Occupy en misdadig graaien
Twee opmerkelijke berichten over hoe extreme inkomens- en beloningsverschillen een negatief effect zouden kunnen hebben op bedrijfsresultaten en nationale economieën:
(Het origineel op krapuul.nl)
Ten eerste is daar een onderzoek van de universiteit van Tilburg, over het effect van hoge vergoedingen voor commissarissen:
Topmannen verdienen gemiddeld fors meer bij bedrijven waar de commissarissen onverklaarbaar hoge vergoedingen ontvangen. Bij bedrijven waar dat zo is, blijven de resultaten bovendien achter. Dit suggereert dat topman en commissarissen elkaar met het oog op de portemonnee de hand boven het hoofd houden, ten koste van het bedrijf.
Beloningen voor commissarissen zijn de afgelopen zeven jaar verdubbeld, ondanks de crisis.
Volgens voorzitter Jos Streppel van de Monitoring commissie corporate governance is al vastgelegd dat de beloning van commissarissen niet afhankelijk mag zijn van de resultaten van een bedrijf, juist om te voorkomen dat ze gekke dingen gaan doen voor hun vergoeding
Nee, maar om nu twee keer zoveel te gaan verdienen in een periode dat de resultaten kelderen is niet het soort onafhankelijkheid waar men het hier over heeft, dunkt me.
Ten tweede in Trouw van Esther Bijlo een analyse van de effecten en achtergronden van de Occupybeweging, en hoe die de aandacht gevestigd hebben op de exorbitante inkomensverschillen, zoals die vooral sinds de liberaliseringen onder Thatcher en Reagan in de jaren tachtig zijn ontstaan.
Vooral in de Verenigde Staten heeft men het steeds over de ‘One Percent’ gehad, refererend aan de 1% van de bevolking die daar in 2008 een kwart van de welvaart bezit. Het zijn getallen die mij, net als die in de astronomie, steeds weer verbijsteren. Het is hier (nog) niet zo extreem, maar ook hier bezit de top 10% rijksten bijna 60% van het totale vermogen in Nederland.
Dat hoogtepunt was vergelijkbaar met de top vlak voor de Grote Depressie van de jaren dertig. Ook toen ging krap 25 procent van de hele inkomenskoek naar de bovenlaag van 1 procent. Na die crisis en de daarop volgende Tweede Wereldoorlog daalde dat rap.
De discussie wordt nu gevoerd of dergelijk extreme verschillen misschien niet de oorzaak zijn van economische crises?
De groeiende ongelijkheid en daarmee het gebrek aan consumptie is dus te lijf gegaan door het aangaan van meer schulden. Dat gold ook voor het op de pof kopen met credit cards. Zo ontstond de kiem voor de crisis.
Een opmerkelijk parallel effect aan dat van de in het eerste artikel genoemde salarissen vs. commissarisvergoedingen lijkt te zijn dat men in de VS heeft gevonden dat lage inkomens in staten waar de 20% rijksten veel consumeerden, ten koste van hogere schulden, ook meer consumeerden.
Uit de toelichting van Saez op zijn eigen bevindingen kan Occupy een hele concrete agenda halen voor het vervolg van de acties. De Grote Depressie in de jaren dertig werd gevolgd door belastingverhogingen en regulering. Die verkleinden de inkomenskloof voor lange tijd.
Keer op keer trapt men er blijkbaar toch weer in, het sprookje dat mensen met exorbitant hoge inkomens dit ook eerlijk verdiend hebben door hard te werken. Alsof vele gewone werknemers dat niet doen. Nu kan daar wel verschil in zitten, in hoe hard mensen werken, maar geen factor twintig, laat staan een factor miljoen. Zoals bijvoorbeeld in het geval van een Tim Cook van Apple, die laatst even een bonus van 378 miljoen dollar kreeg omdat hij wat had overgewerkt tijdens de ziekte van Steve Jobs. Ik bedoel, dat is meer dan de helft van de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg in ons eigen land, en dat dan voor één persoon!
Niemand is zoveel waard, niemand heeft recht op zoveel vermogen. Dit soort extremiteiten zijn eenvoudigweg misdadige vormen van graaien, en trekken hele samenlevingen uit balans. Dat kan niet goed gaan.