Monsanto schendt actief meerdere mensenrechten
Een internationaal panel van juridische experten komt tot het besluit dat agrogigant Monsanto het recht op een gezonde leefomgeving, het recht op voedsel en het recht op gezondheid schendt. Bovendien werkt het bedrijf actief mee aan de ondermijning van wetenschappelijk onderzoek, dat deze rechten ondersteunt.
(De inleiding is van Lode Vanoost/dewereldmorgen, vertaling van globalinfo)
Op 14-16 oktober 2016 werd tijdens een conferentie in Den Haag het Monsanto-tribunaal opgericht. Doel van dat tribunaal is de chemie- en zadenreus Monsanto ter verantwoording te roepen voor schendingen van de mensenrechten over heel de wereld. Met dat doel werd een panel van internationale experten samengesteld om een aanklacht van milieuverenigingen, organisaties van landbouwers en van inheemse volkeren te beoordelen.
Meer dan 500 organisaties uit heel de wereld steunen het tribunaal, waaronder Greenpeace, Bioforum Vlaanderen en De Groenen in het Europees parlement. Burgers kunnen nog steeds meehelpen door te ondertekenen op www.monsanto-tribunaln.org of door de crowdfunding te ondersteunen.
Dat panel heeft op 18 april 2017 zijn eindrapport gepubliceerd (samenvatting van het rapport).
Het panel komt tot het besluit dat Monsanto “praktijken toepast die een negatieve impact hebben op het recht op een gezonde leefomgeving, het recht op voedsel en het recht op gezondheid. Bovendien heeft het gedrag van Monsanto een negatieve impact op het recht op vrijheid”, die wetenschappelijk onderzoek nodig heeft om te kunnen functioneren ten bate van deze rechten. “Indien een misdaad als ecocide zou worden erkend in het internationaal recht, dan kunnen de activiteiten van Monsanto beschouwd worden als een vorm van deze misdaad.“
Het Monsanto-Tribunaal drukt ook zijn grote bezorgdheid uit over het feit dat het internationaal recht meer en meer wordt ondergraven door het gebrek aan bedrijfsverantwoording. Organisaties zoals de Wereldhandelsorganisatie WTO en vrijhandelsakkoorden ondermijnen in hun concrete werking verder en verder de hierboven reeds vermelde rechten van de bevolking.
Het Tribunaal roept op om naast staten ook instellingen zoals multinationals verantwoordelijk te stellen voor overtredingen van het internationaal recht en voor het Internationaal Strafhof in Den Haag te dagen.
Het vonnis is volgens het Tribunaal ook bedoeld als signaal naar de slachtoffers van de praktijken van multinationals in het algemeen en Monsanto in het bijzonder en gaat ervan uit dat zijn rapport zal leiden tot meer rechtszaken tegen het bedrijf.
Vertaling samenvatting uitspraak:
Activiteiten Monsanto hebben een negatieve weerslag op fundamentele mensenrechten.
De activiteiten van Monsanto hebben een negatieve weerslag op fundamentele mensenrechten.
Er is betere regelgeving nodig om de slachtoffers van multinationale bedrijven te beschermen.
Vandaag op 18 april 2017 hebben de vijf internationale rechters van het Monsanto Tribunaal hun wettelijk oordeel gepresenteerd. Ze zijn tot belangrijke besluiten gekomen, zowel over het gedrag van Monsanto als over de noodzakelijke ontwikkeling van internationale wetgeving.
De rechters oordelen dat Monsanto zich bezig heeft gehouden met praktijken die een negatieve uitwerking hebben gehad op het recht op een gezonden leefomgeving, het recht op voedsel en het recht op gezondheid. Daar komt bij dat Monsanto’s gedrag negatief uitwerkt op het recht op de vrijheid die onmisbaar is voor wetenschappelijk onderzoek.
De rechters oordelen ook dat ondanks de ontwikkeling van veel instrumenten om de leefomgeving te beschermen, er een kloof blijft bestaan tussen de belofte tot en de \daadwerkelijk bescherming van de leefomgeving. Internationale wetgeving zou zich nu precies en duidelijk moeten uitspreken over de bescherming van de leefomgeving en de misdaad van ecocide. Het Tribunaal oordeelt dat de activiteiten van Monsanto mogelijk een misdaad van ecocide zouden kunnen betreffen als zo’n misdaad van ecocide erkend zou worden in het internationaal strafrecht.
In het derde deel van het advies richt het Tribunaal zich op de steeds groter wordende kloof tussen internationaal recht op het gebied van mensenrechten en verplichte verantwoording van bedrijven. Er zijn wettelijke regels ingesteld om de rechten van investeerders te waarborgen binnen de Wereld Handels Organisatie en in bilaterale investeringsverdragen en in clausules van vrijhandelsverdragen. Deze voorzieningen tenderen de capaciteit te ondergraven van landen om beleid te handhaven en wetten en praktijken die rechten van mens en milieu beschermen. Instellingen van de VN moeten dringend actie ondernemen; anders zullen sleutelkwesties opgelost worden door private tribunalen die geheel buiten het kader van de VN werkzaam zijn.
Het Tribunaal verzoekt dringend om niet-statelijke spelers verantwoordelijk te houden binnen internatitionaal mensenrechten-recht. Het Tribunaal benadrukt dat multinationale bedrijven erkend zouden moeten worden als verantwoordelijke spelers en dus onderworpen zouden moeten zijn aan de jurisdictie van het Internationaal Strafhof in geval van inbreuk op fundamentele rechten. Het Tribunaal ziet en verwerpt een duidelijke ongelijkheid tussen de rechten van multinationale bedrijven en hun verplichtingen. Derhalve spoort het advies de betreffende instellingen aan om de effectiviteit te verdedigen van internationale mensenrechten en wetgeving op het gebied van de leefomgeving tegen het gedrag van multinationale bedrijven.
De zeer duidelijke oordelen zullen interessant zijn voor zowel de critici van Monsanto en de Industriële Landbouw als voor de aandeelhouders van chemische bedrijven en met name Bayer. De reputatie van Monsanto – en Bayer in geval van een fusie – zal niet bepaald beter worden door deze oordelen van de rechters van het Tribunaal. Het advies is een sterk signaal naar diegenen die betrokken zijn bij internationaal recht, maar ook naar de slachtoffers van giftige chemicaliën en de macht van het bedrijfsleven. Het Tribunaal heeft banden gelegd en belangrijke informatie gedeeld tussen advocaten en organisaties die slachtoffers vertegenwoordigen. Daarom is het waarschijnlijk dat de oordelen zullen voeren tot meer aansprakelijkheidszaken tegen Monsanto en vergelijkbare bedrijven. Dit zal licht schijnen op de werkelijke kosten van de productie en op langere termijn weerslag hebben op de waarde van aandelen. Bedrijven die schade berokkenen aan gezondheid, voedsel en de leefomgeving zouden en zullen aansprakelijk moeten zijn voor hun acties.
(Vertaling: globalinfo.nl)