Ministers EU sluiten rampzalige megadeal over migratie
Mensenrechtenorganisaties waarschuwen voor een ‘politiestaat’. De drie wetten herschrijven de asielregels van de EU ingrijpend en zijn erop gericht om het migratie- en asielpact volgend jaar in werking te laten treden.
(Copyright foto’s: European Union, bron foto’s website consilium)
Volgens een bericht van vandaag op Euractiv zijn afgelopen maandag de Europese regeringen overeengekomen om drie nieuwe wetten aan te nemen, die allemaal nodig zouden zijn om het migratie- en asielpact in 2026 te laten ingaan. Nu kan het Europees Parlement er een oordeel over vellen.
Anders dan ik vrijdag schreef, zat voor Nederland niet de (dubbel demissionaire) minister van Binnelandse Zaken Frank Rijkaart die de honneurs – of wat daar voor door moet gaan – waarnam, maar de VVD-er David van Weel (Asiel en Migratie). Hier ziet u hem op foto’ s van de bijeenkomst.

Zie artikel over de besluiten in Trouw : “Er zijn afspraken gemaakt over het terugsturen van afgewezen asielzoekers, mensen die ongedocumenteerd in Europa verblijven en over zogeheten veilige landen buiten de Europese Unie.” (…) “Minister Van Weel was tevreden. “De grenzen moeten dicht. Mensen die hier niet horen, moeten weg. Mensen die hier niet meer mogen zijn, kunnen op een snellere manier het land verlaten. Je kunt niet meer door acht veilige landen heen hoppen en dan nog een keer in de EU een asielaanvraag doen”, zo vatte hij maandagmiddag samen wat hij met collega’s heeft afgesproken.”
Zie ook: persbericht Doctors van de Wereld (hieronder)
Terugkeerbeleid voor mensen zonder papieren: de Europese raad kiest voor een deportatieregime met offshore gevangenissen, etnisch profileren en kinderdetentie
De Europese raad stemde op 8 december over haar onderhandelingspositie m.b.t de terugkeerverordening voor mensen zonder papieren. Samen met o.a. Dokters van de Wereld, Picum en Human Rights Watch waarschuwen humanitaire en mensenrechtenorganisaties voor de desastreuze impact van dit voorstel: “Langdurige detentie van kinderen, huiszoekingen, surveillance en deportatiecentra buiten de EU: deze keiharde beleidsmaatregelen zijn een afspiegeling van het onmenselijke en onwettige deportatiebeleid in de VS en tonen een totale minachting voor internationaal recht en menselijke waardigheid.”
Concreet maakt het voorstel gewag van:
- Een enorme uitbreiding van het gebruik en de duur van vreemdelingendetentie, tot 30 maanden (tegenover de huidige 18 maanden en 24 maanden in het voorstel van de Commissie), ook voor kinderen.
- Uitbreiding van de mogelijke gronden voor detentie, zoals het uitvoeren van onregelmatig werk en het hebben van onvoldoende bestaansmiddelen. Hierdoor wordt armoede en uitsluiting de facto gecriminaliseerd.
- Mogelijkheid voor lidstaten om deportatiecentra buiten de EU op te zetten. Dit leidt tot willekeurige detentie, ernstige problemen met betrekking tot de bescherming en het toezicht op mensenrechten en ketendeportaties naar onveilige landen.
- Een nieuw artikel stelt nationale autoriteiten in staat huiszoekingen, onderzoeken en andere controles uit te voeren. Hierbij gaat het niet alleen over politie-invallen in privéwoningen van migranten maar ook in panden van humanitaire organisaties of huizen van burgers die ervan “verdacht” worden migranten onderdak te bieden.
- Het voorstel maakt het mogelijk om medische privégegevens te verzamelen en uit te wisselen. In een vorig persbericht en rapport schreven Dokters van de Wereld en Picum dat dit zal leiden tot zorguitstel omdat mensen bang zullen zijn dat hun medische zorg zal leiden tot detentie of deportatie.
- De verordening zou twee jaar na aanname in werking treden, maar maatregelen die zijn ontworpen om de verantwoordelijkheid af te schuiven en deportaties te externaliseren zouden onmiddellijk van toepassing zijn.
Quotes:
Federico Dessi, Algemeen Directeur bij Dokters van de Wereld België:
“De schade die deze wetgeving zal toebrengen aan de fysieke en mentale gezondheid van ongedocumenteerde migranten is gigantisch. Garanties met betrekking tot het delen van gezondheidsgegevens zijn verder verzwakt, detentieperiodes zijn verlengd, kinderen worden opgesloten en privéwoningen en humanitaire organisaties worden geviseerd. Dit voorstel luidt een deportatieregime in dat bestraffing, geweld en discriminatie wettelijk verankert.
Silvia Carta, Advocacy Officer bij PICUM:
“Dit voorstel is een aanslag op de fundamentele rechten en het recht op gezondheid in Europa en ondermijnt de noodzakelijke barrières tussen dienstverlening en wetshandhaving. In plaats van te investeren in veiligheid en bescherming, kiest de EU voor een beleid dat mensen in gevaar brengt en in een juridisch vacuüm duwt. Het standpunt van de Raad gaat in tegen fundamentele mensenrechten en EU-waarden. Het is nu aan het Europees Parlement om deze aanpak te verwerpen. Migratiebeheer moet geworteld zijn in waardigheid en rechten – niet in angst, racisme of uitsluiting.”
Sarah Chander, Directeur bij het Equinox Initiative for Racial Justice:
“Europese regeringen willen mensen deporteren naar plekken waar ze niet vandaan komen en waar ze geen enkele band mee hebben. Met dit voorstel legitimeert de EU offshore gevangenissen, etnisch profileren en kinderdetentie op manieren die we nog nooit eerder hebben gezien. De EU dringt met dit voorstel aan op een strafregime voor migranten, waar niemand mee geholpen is.”
Olivia Sundberg Diez, EU Advocate on Migration and Asylum bij Amnesty International:
“Detentie als standaard, huiszoekingen, surveillance en deportaties tegen elke prijs: deze keiharde beleidsmaatregelen van EU-lidstaten zijn een afspiegeling van de onmenselijke en het onwettige deportatiebeleid in de VS en tonen een totale minachting voor internationaal recht en menselijke waardigheid.”
Freek Spinnewijn, Directeur van FEANTSA:
“Het nieuwe voorstel criminaliseert niet enkel migranten maar bedreigt ook degenen die hulp of essentiële diensten verlenen. EU-beleid moet een strikte ‘firewall’ handhaven tussen immigratiehandhaving en humanitaire hulp, en lidstaten moeten de op mensenrechten gebaseerde principes, neutraliteit en onafhankelijkheid van humanitaire actoren respecteren.
Sofie Croonenberg, Advocacy Officer bij Stichting Vluchteling:
“Dit voorstel legitimeert het uiterst schadelijke externaliseringsbeleid van de Europese Unie verder. Als we kijken naar de zogenoemde ‘terugkeerhubs’ in het verleden, weten we dat deze zullen leiden tot uitgebreide mensenrechtenschendingen en zelfs de detentie van kinderen. We dringen er bij de EU op aan over te stappen op mensgericht beleid voor mensen op de vlucht. Dit is alleen mogelijk wanneer mensenrechten en waardigheid centraal staan.”
Judith Sunderland, Waarnemend Adjunct-Directeur Europa en Centraal-Azië bij Human Rights Watch:
“De regeringen van de EU hebben een verschrikkelijk voorstel van de Europese Commissie genomen en het onmetelijk veel erger gemaakt. De concept-Terugkeerverordening zet de deur open voor willekeurige en onrechtmatige invallen en langdurige detentie van migranten op basis van etnisch profileren. Zij riskeren vervolgens te worden verscheept naar detentiecentra in willekeurige landen waar ze nog nooit voet aan wal hebben gezet, en dit alles met minimaal juridisch toezicht. Deze dystopische toekomst staat haaks op de waarden van gelijkheid en respect voor mensenrechten waarop de EU is gegrondvest.”