Klacht foodwatch tegen Jumbo en AH om herkomstaanduiding fruit en groente
Op 31 juli startte voedselwaakhond foodwatch een klachtenprocedure bij de Reclame Code Commissie tegen Jumbo en AH. Het gaat om verkeerde of ontbrekende vermeldingen van het oorsprongsland op groente en fruit. Foodwatch wil dat de supers het consumentenrecht op een geïnformeerde productkeuze serieus nemen.
(door Matt Hermers, overgenomen van Supermacht; ¨Chileense´ pruimen uit de Betuwe (foto foodwatch)
Eind juli was er veel commotie onder consumenten over 60.000 pruimen van teler Hamelink die wegens hun te kleine omvang niet in de supermarktschappen zouden belanden maar op op de afvalberg. Op dat moment verkocht Albert Heijn pruimen uit Chili en Zuid-Afrika. Dat leverde de super veel kritiek op. Het verweer van AH was dat de vermelde oorsprong van de pruimen een fout was; ze zouden niet Chili komen, maar uit de Betuwe. Het AH-hoofdkantoor zou bovendien haar filialen al opdracht hebben gegeven om de schapinformatie aan te passen. foodwatch ging dat na en zag dat dit dagen later nog niet was gebeurd in de winkels.
Steekproeven
Dat was de aanleiding voor de zelfbenoemde voedselwaakhond om in enkele supermarkten van Jumbo en AH steekproeven te houden. De inspecteurs van foodwatch kwamen daarbij tal van fouten tegen. In een groot aantal gevallen kwam de oorsprongsvermelding op de schapkaart niet overeen met de oorsprongsaanduiding op het product of op het krat. Waarbij het ook onduidelijk bleef welke de juiste was.
Resultaat: bij Jumbo klopte een en ander niet bij 1 soort avocado en 3 soorten appels. Bij Albert Heijn ging het om 12 soorten fruit en groente (spitskool, pruimen, paprika, mango, granaatappel, wortelmix, pepers, ui en avocado).
Nog meer fouten
Bij de steekproef bleek overigens dat in een groot deel gevallen de oorprongsvermeldingen niet te controleren waren omdat het fruit of de groente onverpakt was. Daar was dus geen etiket aanwezig om de schapkaart mee te vergelijken. Andere fouten: het schapkaartje bij de paprika’s van Albert Heijn vermeldde ´Land van oorsprong: zie verpakking´ zonder dat op de plastic folie van de paprika een land van oorsprong was vermeld. Ook kwam men avocado´s tegen met de vermelding van meerdere landen als herkomstaanduiding. En soms ontbrak de herkomstaanduiding in het geheel.
Klachtenprocedure
foodwatch concludeert na deze kleine steekproef dat het consumentenrecht op informatie over het land van herkomst, zoals vastgelegd in de wet, onvoldoende serieus wordt genomen door de supermarktbedrijven. De wetgeving wordt niet correct nageleefd en daarmee wordt tevens de
Nederlandse Reclamecode geschonden. Dat is volgens foodwatch onwettig, oneerlijk en misleidend. Daarom startte de organisatie een klachtenprocedure bij de Reclame Code Commissie tegen Albert Heijn en Jumbo om hierover een uitspraak te krijgen. Zo´n klachtenprocedure kan 2 tot 3 maanden in beslag nemen.
Consumentenrecht
Aan GF Actueel vertelde campagneleider Sjoerd van de Wouw dat consumenten het steeds belangrijker vinden om te weten waar hun voedsel vandaan komt, zoals bleek uit de ophef over de iets te kleine en daardoor onverkoopbare Zeeuwse pruimen. Maar dit consumentenrecht geldt ook voor diegenen die om politieke redenen liever geen product uit een bepaald land willen kopen.
De klacht is nog niet neergelegd bij de NVWA [1] die verantwoordelijk is voor het controleren en eventueel beboeten van groenteverkopers. Bij de Reclame Code Commissie – die ook toetst op handhaving van de wet – is er namelijk sneller een uitspraak te verwachten. Een klachtenprocedure bij de Reclame Code Commissie neemt over het algemeen, inclusief verweer en zitting, 2 tot 3 maanden in beslag [2].
Reacties AH en Jumbo
Volgens de Levensmiddelenkrant liet Albert Heijn weten dat het bedrijf haar klanten altijd informeert over het land van herkomst. Als een product een verpakking met etiket heeft, dan staat het land van herkomst daarop vermeld. Bij producten zonder verpakking of verpakte producten zonder etiket staat het op het schap vermeld. AH: ¨Met zo’n 550 groente- en fruitproducten en 900 winkels komt het voor dat op het schap per ongeluk onjuiste informatie staat.¨
Jumbo zei de klacht en precieze inhoud daarvan af te wachten. Jumbo: ¨Wij doen ons best dit te voorkomen. Het kan altijd beter, daar werken we elke dag aan.¨
Voor een lijst met achtergrondinfo, relevante artikelen en Supermacht-artikelen over landcodes en herkomstaanduiding, zie hier: https://www.supermacht.nl/?p=8097
Noten:
[1] Naar eigen zeggen bewaakt de NVWA de veiligheid van voedsel en consumentenproducten, de gezondheid van dieren en planten, het dierenwelzijn en handhaaft de natuurwetgeving. De NVWA over het land van herkomst: ¨Het vermelden van het land van oorsprong of de plaats van herkomst is verplicht als weglaten misleiding is in geval van vlees van GN-codes genoemd in bijlage XI.¨ Volgens de NVWA moet vermeld worden wanneer het land van oorsprong of de plaats van herkomst niet gelijk is aan het land van oorsprong/plaats van herkomst van het primaire ingrediënt. (Uit: ¨Land van oorsprong/plaats van herkomst,¨ NVWA, 2018).
[2] Hier kan meespelen dat de NVWA geen prioriteit geeft aan de aanpak van misleidende marketing en dat er geen andere instelling is die actief toeziet op de etiketteringsregels, zoals foodwatch begin 2015 constateerde. De organisatie pleit voor een betere aanpak en concludeert dat misleidende marketing op de politieke agenda is gekomen dankzij de aandacht van consumentenorganisaties en de druk van consumenten. Maar de handhaving moet beter. (Zie: ¨Achtergrond¨ (Misleidende Marketing: Beperkte controle, geen straf; Tijd voor aanpak), foodwatch, 21 jan 2015).
Bronnen:
– ¨Klachtprocedure tegen AH en Jumbo om oorsprongsaanduiding fruit,¨ foodwatch, 31 juli 2018.
– ¨Hollandse paprika’s uit Israel?,¨ foodwatch, 31 juli 2018 (Nieuwsbrief).
– ¨AH: ‘Wij proberen onjuiste informatie te voorkomen’,¨ Levensmiddelenkrant, 1 augustus 2018.
– ¨‘AH en Jumbo de fout in met landaanduiding agf’,¨ GF Actueel 31 juli 2018.