Juich niet om komst Amazon
Op 9 maart ging het college van Heerlen in polonaise door het gemeentehuis van Heerlen: webgigant Amazon komt naar Heerlen. Deze indruk gaf wethouder De Beer bij de aankondiging dat de vestiging van Amazon een belangrijke stap is in het creëren van nieuwe werkgelegenheid met economisch belang voor de hele euregio. Echter de komst van één van de grootste bedrijven ter wereld biedt niet alleen reden tot vreugde, maar ook tot zorg.
(Door Henk Verreck (*), oorspronkelijk verschenen in Dagblad De Limburger foto Door Álvaro Ibáñez uit Madrid, Spanje: Amazon España por dentro, CC BY 2.0)
Achter het enthousiasme van het Heerlense college schuilt namelijk een grauwe werkelijkheid. Webwinkel Amazon heeft een ronduit verschrikkelijke reputatie. Zo staat de multinational te boek als ’s werelds grootste belastingontwijker. Maar de belangrijkste zorg is de manier waarop Amazon omgaat met werknemers. Van Amerika tot Spanje onthullen onderzoeksjournalisten zeer verontrustende misstanden binnen het bedrijf. De werkdruk ligt bij Amazon bijvoorbeeld zó hoog, dat pakhuismedewerkers en bezorgers zich regelmatig gedwongen zien om in flessen te urineren om zo min mogelijk werktijd te verliezen.
Verbazing om SP
Het college, met onder andere VVD- en SP-wethouders, staat te juichen over de komst van Amazon. Het enthousiasme van de VVD is te verwachten. Dat van de SP roept meer verbazing op. Deze partij pretendeert werknemersbelangen én internationale solidariteit hoog in het vaandel te hebben staan. Toch lijkt de SP de positie van de Duitse zusterpartij Die Linke en vakbond DGB naast zich neer te leggen in haar steun van de VVD.
Het standpunt van de PvdA hierin is kraakhelder. Voor de werkgelegenheid op het gebied van transport en logistiek is het goed dat er een groot bedrijf naar Avantis komt. De vestiging van Amazon ligt volgens de wethouder echter volledig op Duits grondgebied. Dat betekent Duitse arbeidsvoorwaarden en Duitse regelgeving. Als er alleen in Duitsland en via vaste arbeidscontracten gewerkt wordt, hoeft dit niet problematisch te zijn. Amazon lijkt echter haar medewerkers zelden een vast contract aan te bieden. De verwachting is dat ze zullen aansluiten bij de Duitse Mini-jobs. Dit zijn banen van maximaal 48 uur per maand tegen een maximumloon van (EURO) 450. Als een werknemer in Nederland woont en daar ook nog in deeltijd werkt, of een Nederlandse uitkering ontvangt, is dit niet alleen heel nadelig voor hem maar ook razend ingewikkeld.
Ik citeer uit het Financieel Dagblad van 5 april: ‘Voor wethouder economische zaken Martin de Beer van Heerlen, tevens bestuurder bij Avantis, is de komst van de Amerikanen ook een opsteker. Amazon ligt aan de Duitse zijde, betaalt daar alle belastingen en richt zich vooralsnog geheel op Duitse klanten, maar is van plan om voor de 160 vaste medewerkers ook in Nederland te werven. Een deel van de 300 tot 350 chauffeurs van de lokale koeriersdiensten zal eveneens uit Limburg komen’.
Keerzijde
Ook dit beeld heeft een keerzijde: als in Nederland wonende chauffeurs in Duitse loondienst komen, dan gelden voor deze grenswerkers de Duitse loon- en arbeidsvoorwaarden. Wanneer deze chauffeurs meer dan 25 procent op het grondgebied van Nederland werken, dan blijven ze in Nederland sociaal verzekerd. Dit heeft nadelige gevolgen voor de Nederlandse chauffeurs. Als chauffeurs als flexwerkers via een uitzendbureau gaan werken, wordt dat voor hen helemaal een sociale-zekerheids-nachtmerrie.
De komst van banen is uiteraard fantastisch. De komst van Amazon-banen vraagt echter ook een kritische blik van het college. Ga vooral samen met onze Duitse partners (Die Linke, SPD en DGB) aan de slag voor betere arbeidsomstandigheden bij Amazon. Onthoud dat Amazons ondermijning grensoverschrijdend is: de aanpak van écht progressieve politiek moet dat ook zijn.
(*) Henk Verreck is fractievoorzitter van de PvdA in de gemeenteraad van Heerlen.