EU sluit omstreden migratie-akkoord met Egypte
Na Tunesië is nu Egypte uitverkoren om een bak geld van de EU te ontvangen, als in ruil migranten die naar Europa willen reizen, tegengehouden worden. De militaire dictatuur in Egypte vaart er wel bij.
(foto door Alisdair Hickson, Flickr CC2.0: demonstratie in Londen in 2022 ter herdenking van het bloedbad van Rabaa in 2013, waarbij tenminste 1000 mensen om het leven kwamen, die protesteerden tegen de coup die Abdel Fattah al-Sisi aan de macht bracht.)
Europese leiders en de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi hebben een akkoord bereikt om de migratie vanuit Egypte in te dammen. Het EU-blok stemde ermee in om tot 2027 7,4 miljard euro steun te verlenen om de migrantenstromen te beheren en de economie een impuls te geven. Het is een stap die door het hele politieke spectrum wordt bekritiseerd, vooral in Italië.
EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, de Italiaanse premier Giorgia Meloni, de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis, de Cypriotische president Nikos Christodoulides, de Oostenrijkse bondskanselier Karl Nehammer en de Belgische premier Alexander De Croo namen zondag deel aan de ondertekening van de gezamenlijke verklaring met al-Sisi.
“Egypte is een pijler van stabiliteit en veiligheid in het Midden-Oosten. We zullen hand in hand met Egypte en andere partners samenwerken om de hulp via alle mogelijke routes naar Gaza te leiden,” schreef von der Leyen op X.
“Burgers moeten worden beschermd en er mag geen sprake zijn van gedwongen verplaatsing van Palestijnen uit Gaza. We willen werken aan een duurzame vrede op basis van een tweestatenoplossing”, voegde ze eraan toe.
De overeenkomst, die de betrekkingen tussen de EU en Caïro opwaardeert tot een “strategisch partnerschap”, is gericht op het stimuleren van de samenwerking op verschillende gebieden, waaronder hernieuwbare energie en handel, in ruil voor een financiële impuls om Egypte te helpen de huidige zeer hoge inflatie aan te pakken.
Als onderdeel van de overeenkomst zal 5 miljard euro beschikbaar worden gesteld in de vorm van concessionele leningen, 1,8 miljard euro in de vorm van investeringen en 600 miljoen euro in de vorm van subsidies, waarvan 200 miljoen euro zal worden gebruikt om migratiekwesties aan te pakken, aldus een EU-document.
Egypte is een “fundamentele partner voor de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict”, een beslissende bondgenoot voor de stabilisatie van Noord-Afrika en een partner in de controle van migratieroutes, zei [de extreemrechtse Italiaanse president] Meloni over de nieuwe overeenkomst.
“Het is een soortgelijk initiatief als het initiatief dat we in Tunesië hebben uitgevoerd, een memorandum van overeenstemming ook in Egypte,” zei Meloni voordat ze zich bij de delegatie in Egypte voegde – een echo van haar beleid om de betrekkingen met Noord-Afrikaanse landen te versterken als onderdeel van haar zogenaamde “Matteiplan voor Afrika”.
“Tegelijkertijd is er bilaterale samenwerking in het kader van het Mattei-plan voor samenwerking op het gebied van landbouw en opleiding”, aldus Meloni, die eraan toevoegde: “We zullen ook overeenkomsten en samenwerkingsverbanden ondertekenen op het gebied van gezondheid, steun voor kleine en middelgrote ondernemingen en investeringen.”
Er is “een enorme kredietopening” vanuit Afrikaanse landen, die met “concreetheid” moet worden beantwoord, zodat de belofte van een “peer-to-peer”-benadering werkelijkheid wordt, voegde de Italiaanse premier eraan toe.
Beide deals zijn echter bekritiseerd door socialisten, liberalen en een deel van de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP) in Brussel, die Egypte en Tunesië niet beschouwen als landen die respect voor mensenrechten garanderen.
In Italië zei Elly Schlein, secretaris van de Democratische Partij, over de situatie: “Het is zeer ernstig dat Ursula von der Leyen samen met Giorgia Meloni naar Egypte vliegt om middelen te beloven aan het regime van al-Sisi in ruil voor het controleren en stoppen van het vertrek [van migranten].”
Aan de kant van de regering uitte Lega-leider en vicepremier Matteo Salvini ook kritiek op de overeenkomst, door te zeggen dat “als iemand van centrumrechts de voorkeur geeft aan de leunstoel en de overeenkomst met de socialisten boven het verenigde centrumrechts, dit Italië zal schaden.”
De handel tussen Italië en Egypte werd in 2023 geschat op 6 miljard euro (3,3 miljard euro voor de Italiaanse export, 2,6 miljard euro voor de import), meldde Il Sole 24 Ore.
De belangrijkste exportproducten van Italië naar Egypte zijn metalen (25,4%), chemicaliën en chemische producten, producten van de winning van mineralen uit groeven en mijnen, steenkool en geraffineerde aardolieproducten. Er zijn ook 114 Italiaanse bedrijven actief in Egypte, met 11.668 werknemers en een totale omzet van 6,6 miljard euro.