EU-parlement keurt operaties Frontex in Noord-Macedonië goed
Frontex, het EU-agentschap voor grens- en kustbewaking, zal operationele steun verlenen bij het grensbeheer in Noord-Macedonië, “met volledige eerbiediging van de grondrechten”, op grond van een overeenkomst die woensdag (15 februari) door de EU-wetgevers is goedgekeurd.
(Door Eleonora Vasques, euractiv 15 februari, vertaling globalinfo.nl, die van donateurs houdt foto van website left.eu)
Frontex zal zijn teams inzetten om de autoriteiten van Noord-Macedonië te ondersteunen bij het ‘managen’ van migranten aan de grens van het land, dat aan de zogenaamde Balkanroute ligt die door migranten wordt gebruikt om van Zuidoost- naar West-Europa te komen.
Dit is “de afsluiting van een internationale overeenkomst tussen de EU en de Republiek Noord-Macedonië”, aldus een persbericht van het Europees Parlement over dit onderwerp.
Volgens gegevens van Frontex is de illegale oversteek via de Balkanroute in 2021 “meer dan verdubbeld” in vergelijking met het voorgaande jaar, voor een totaal van 61.735 gedetecteerde overtochten, terwijl er in 2022 330.000 werden geregistreerd – het hoogste aantal sinds 2016, aldus het EU-agentschap.
In detail moeten de gezamenlijke activiteiten worden aangevraagd door de autoriteiten van Noord-Macedonië, op basis van een operationeel plan.
De overeenkomst treedt in werking twee maanden nadat de EU en Noord-Macedonië de voltooiing van de interne bekrachtigingsprocedures hebben meegedeeld.
Bescherming van de mensenrechten
Volgens de tekst van de overeenkomst “moet het personeel de grondrechten, waaronder de toegang tot asielprocedures en de menselijke waardigheid, volledig eerbiedigen en bijzondere aandacht besteden aan kwetsbare groepen”. Om dat te waarborgen wordt in het voorstel bepaald dat er een speciaal Frontex-bureau komt dat belast is met het toezicht op de mensenrechten.
Frontex wordt beschouwd als een van de meest omstreden EU-agentschappen nadat uit gedocumenteerde onderzoeken en rapporten onregelmatigheden bij de behandeling van migranten aan de grenzen, zoals illegale pushbacks, aan het licht waren gekomen.
In april 2022 trad de toenmalige directeur van Frontex, Fabrice Leggeri, af nadat een onderzoek van het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) onregelmatigheden in de operaties van Frontex aan het licht had gebracht, waarbij de mensenrechten systematisch werden geschonden.
Vervolgens werd een interim-bestuur ingesteld, met Aija Kalnaja als overgangsdirecteur. Naar Kalnaja werd echter ook een onderzoek ingesteld (wegens corruptie, GI), zo onthulden EU-media op 16 december. Volgens hen ontnam dit onderzoek haar de mogelijkheid om als directeur te worden bevestigd.
(zie daarover Frontex interim director under investigation)
De Europese Commissie en de lidstaten werden in kennis gesteld van het onderzoek …
Op 20 december werd uiteindelijk de Nederlandse generaal Hans Leijtens benoemd tot nieuwe directeur van Frontex.
Niet de eerste keer
De overeenkomst tussen de EU en Noord-Macedonië is niet de eerste overeenkomst die tot doel heeft de aanwezigheid van Frontex uit te breiden in derde landen met gevoelige gebieden wat betreft immigratieroutes, zoals de Westelijke Balkan.
Half november kondigde de Raad van de EU de start aan van internationale onderhandelingen over een grotere aanwezigheid van Frontex in vier andere landen van de Westelijke Balkan: Albanië, Servië, Bosnië en Herzegovina en Montenegro.
In dit geval zou de internationale overeenkomst Frontex in staat stellen “uitvoerende bevoegdheden uit te oefenen”, zoals grenscontroles en registraties.
(Zie ook: The secrecy behind the EU’s plans to ‘externalise’ migration)