EESC: ‘Stop misbruik inkoopmacht grote retailers’
Op 13 februari bekritiseerde het Europese Economische en Sociale Committee (EESC) de grote supermarktketens in Europa wegens misbruik van hun inkoopmacht. De retailers vomen een oligopolie (feitelijke marktdominantie) en dat leidt tot marktontregeling en verval van de agrarische voedselsector. Het benadeelt consumenten en leveranciers in grote mate en de Commissie moet volgens het EESC met bindende wet- en regelgeving snel een eind maken aan deze praktijken.
(overgenomen van Supermacht.nl)
Het Europese Economische en Sociale Committee (EESC) heeft harde kritiek geuit op grote supermarktketens. Op 13 februari keurde deze raadgevende instelling van de EU namelijk een rapport goed waarin de grote retailers worden bekritiseerd wegens misbruik van hun inkoopmacht. Deze misbruikpraktijken hebben volgens het EESC geleid tot het “versnelde verval van de agrarische voedselsector“. Met als gevolg de ontregeling van de markt(verhoudingen) en nadelige gevolgen voor consumenten en leveranciers/producenten, die nog versterkt werden door de heersende economische crisis. Het EESC wil dat er snel een eind komt aan het misbruik door de grote supermarktketens.
Oligopolie
Rapporteur mr. Igor Šarmír hierover: “Het is een feit dat een handvol retailers het merendeel van de markt beheerst en dat zij de leveringsvoorwaarden bepaalt. Contractuele vrijheid bestaat alleen op papier. Er is sprake van een illegale oligopolie die leidt tot martktontregeling door wijdverspreid misbruik van inkoopmacht. Het EESC wil dat deze situatie ophoudt.”
Hoewel de Europese Commissie een paar jaar geleden een topambtenarenoverleg instelde – het High Level Forum for a Better Functioning Food Supply Chain – heeft dit volgens het EESC niet geleid tot overeenstemming onder de ‘stakeholders’ in de agrarische voedselketen over grondbeginselen voor het bestrijden van praktijken van ‘disloyaliteit’. Noch op Europees, noch op nationaal nivo, heeft de door de Commissie voorgestelde zelfregulering tot resultaat geleid. Het EESC roept de Commissie daarom op om op zeer korte termijn voorstellen te doen voor bindende regelgeving op dit terrein, maar ook om eerlijke concurrentie te bevorderen en om actief op te treden tegen illegale oligopolies
Misbruik inkoopmacht en ondermijning van concurrentie
Het EESC: “Het misbruik van de inkoopmacht en het ondermijnen van concurrentie door de grote retailers jegens hun voedselleveranciers laat zien dat er een totaal gebrek is aan contractuele vrijheid. Als gevolg daarvan kunnen bepaalde leveranciers niet voldoen aan de eisen die de grote supermarktketens aan hen stellen en de daaruit voortvloeidende economische problemen versterken het verval van de agrarische voedselsector. Sommige Europese lidstaten, die eens zelfvoorzienend waren in termen van levensmiddelen, hebben nu geen voedselzekerheid meer.”
Marktaandeel-statistieken tonen aan dat 84% van de Europese tuinderijen en boerenbedrijven die in 2009 aan grote retailers leverden het slachtoffer werden van contractbreuk (door de supers). Van de leveranciers kreeg 77% te maken met de dreiging van de leverancierslijsten te worden afgevoerd als ze de retailers niet ’tegemoet’ zouden komen met extra ‘voordeeltjes’. En 63% van hen kreeg te maken met opgelegde prijskortingen zonder enige commerciële grondslag. Tenslotte werd 60% van hen gedwongen tot betalingen zonder enige tegenprestatie.
LTO-voorman: “Onthutst”
Aan het AD vertelde LTO-voorman Maat dat dit hem heeft onthutst: “Zelfs ik wist niet dat het zó erg was.”
Hij doet een dringende oproep aan de politiek om in actie te komen. De concurrentiewetgeving moet worden aangepast omdat die uitgaat van de hypothese dat de consument de laagste prijs betaalt als de supermarkten maar hun gang kunnen gaan. Maat: “Het tegendeel is waar.” De huidige wet zorgt er volgens hem voor dat in alle Europese lidstaten een klein aantal grote supermarktketens de touwtjes in handen heeft ten koste van boerenbedrijven en tuinderijen.
CBL: Boeren moeten niet klagen maar samenwerken
Directeur Jansen van het Centraal Buro Levensmiddelenhandel, de brancheorganisatie van de Nederlandse supermarkten, is van mening dat boeren en tuinders altijd klagen “en niet altijd terecht”. Terwijl de retailers hun beste beentje voor zetten om tot een gedragscode in de sector te komen, werkt de koepel van Europese boerenorganisatie, de COPA, dit initiatief tegen. Hij ziet het EESC-rapport als een aanval van de levensmiddelenindustrie.
Wordt vervolgd…
Meer EESC-documentatie:
– Persverklaring: “‘Stop large retailers’ abuse, says the EESC”, EESC, 18 februari 2013;
– Volledige rapport van rapporteur Mr Igor Šarmír: “Opinion of the Section for Agriculture, Rural Development and the Environment on The current state of commercial relations between food suppliers and the large retail sector (NAT/571 – Large Retail Sector)“, EESC, 16 januari 2013.
– Gerelateerde subthema’s zijn ook te vinden op de EESC-pagina ‘Food industry’ .
Hier zijn onder meer links te vinden naar andere ‘opinies’, zoals “oneerlijke handelspraktijken in de aanvoerketen” van EESC-rapporteur Šarmír dd. 20 februari 2013 (= Green Paper on unfair trading practices in the business-to-business food and non-food supply chain in Europe) en “Sector van de grote supermarktketens” ook van EESC-rapporteur Šarmír dd. 29 augustus 2012 (= Draft opinion on the current state of commercial relations between food suppliers and the large retail sector (own-initiative opinion)).
Meer lezen:
– “A better functioning food supply chain in Europe (Communication COM(2009) 591),” Europese Commissie, 28 oktober 2009;
– “NMa laat (kleine) producenten in de kou staan bij onderzoek naar funktioneren van voedselsector,” Supermacht, 12 december 2009;
– “Boeren in aktie voor hogere inkoopprijzen door Britse supermarkten,” 24 oktober 2010;
– “Agrifood-keten: kritiek op de Nederlandse Mededingingsautoriteit,” Supermacht, 30 december 2010;
– Overzichtspagina van Europese Commissie: “Commission adopts a communication on a better functioning food supply chain in Europe“.
– “SOMO: Inkoopmacht supermarkten bedreiging voor voedselproductie,” Supermacht, 15 februari 2013.
Bronnen:
– “Stop large retailers’ abuse, says the EESC,” European Economic and Social Committee, 18 februari 2013.
– “Brussel wil macht grootgrutters aan banden leggen,” Distrifood, 20 februari 2013. Dit artikel is gebaseerd op het AD-artikel “‘Supermarkten mangelen boer'” van 20 februari.