Ga naar de inhoud

Deelraad kleedt volkse bieb uit

“De Openbare Bibliotheek Amsterdam is al jarenlang de meest gebruikte publieksvoorziening in uw Stadsdeel. Voor ons dus onbegrijpelijk dat er zoveel op juist onze instelling bezuinigd moet worden, te weten een miljoen of ruim een derde van het budget.” Aan het woord is Hans van Velzen, directeur van de bibliotheken in Amsterdam (OBA). Hij spreekt op 20 maart in het Stadsdeelkantoor aan het Bos & Lommerplein waar de bibliotheekbezuiniging op de agenda staat.

6 min leestijd
bieb1

(Dit stuk verscheen in wat gewijzigde vorm in de Staatskrant (buurtkrant van A’dam West)

De OBA is al eerder akkoord gegaan bezuinigingen voor maar liefst zeven ton op de bibliotheken in Stadsdeel-West. Dat levert een scenario op dat na onderzoek van consultant Meijer als beste uit de bus kwam. Die plannen bevatten het verkleinen van de bibliotheek in Bos & Lommer en het terugbrengen van de bibliotheek /in/de Spaarndammerstraat tot een kinderbibliotheek voor 0 tot 14 jaar. Dat leidt tot een besparing van een twintig procent op de uitgaven voor de bibliotheken in West. Dit terwijl het landelijk gemiddelde zeven tot tien procent is. De OBA maakt zich grote zorgen over een goed spreidingsbeleid en kwalitatief aanbod als ook de rest van de plannen wordt uitgevoerd. “We wijzen de aanvullende voorstellen van drie ton nadrukkelijk af,” stelt de OBA-directeur.

Van Velzen zet daarmee de hakken in het zand. Het scenario dat hij omarmt is het beste. De andere scenario’s komen neer op het beschadigen van de bibliotheken. Dat zei de consultant Meijer op een voorlichtingsavond in december 2011. Helaas is dit niet genotuleerd. SP-raadslid Beukelaar heeft dan ook geen poot om op te staan als hij de woorden van Meijer aanhaalt om Van Velzen te steunen. Fractievoorzitter Erik de Groot – in tegenstelling tot Beukelaar niet aanwezig op de voorlichtingsavond – ontkent dat dit is gezegd. Van Velzen klinkt gefrustreerd als hij zegt dat er uitsluitend financiële – en geen inhoudelijke – overwegingen ten grondslag liggen aan de besluiten: “Daarna zijn naar ons idee de argumenten erbij gezocht.”

bieb2Dat idee heeft ook de Bewonersgroep voor het behoud Spaarndammer Bibliotheek. Ze zijn weer op volle sterkte aanwezig. “Geen zachte dood voor Bieb,” staat op hun borden. Zwarte ballonnen hangen tegen het plafond van de raadszaal. Een struisvogel schetst een antikapitalistisch vergezicht waarin de bibliotheek wel gespaard wordt en het geld elders wordt gehaald. SP-raadslid Beukelaar komt met voorstellen om geld te besteden dat nu ongebruikt is. Tante Sjaan draagt als inbreng een gedicht voor. Drogist Verlaan uit de Spaarndammerstraat stelt dat het vijf-over-twaalf is voor de winkelstraat en dat de besparingen op de bieb gevolgen zal hebben voor de hele straat. De bewoners willen “een volwaardige bibliotheek met alle daarbij behorende functies,” zoals ook de PvdA in een motie van juni bepleitte. De bewoners vinden dat boeken voor mensen boven de veertien jaar daar ook bij horen.

Na afloop van de avond komt de PvdA met een persbericht dat als strekking heeft dat alle bibliotheken in West openblijven. Ditte Hofmeester van de PvdA zegt: “Om deze bewoners [uit de Spaarndammerbuurt] tegemoet te komen gaat het stadsdeel kijken op welke manieren specifieke voorzieningen toch behouden kunnen blijven. Bijvoorbeeld door het instellen van een afhaal- en reserveringspunt voor buurtgebonden bewoners.” Hofmeester heeft samen met haar collega van GroenLinks een aanvulling geschreven op de notitie over de bezuinigingen op de bibliotheken. De Staatskrant kreeg alvast de voorlopige versie te zien. PvdA en GroenLinks eisen naast de voorziening voor buurtgebonden bewoners dat alle vestigingen open blijven, een leestafel en toegang tot internet.Oorspronkelijk was de bedoeling een of twee bibliotheken te sluiten. Dat plan is hiermee afgewend. In die zin hebben de acties van de Bewonersgroep zin gehad.

Leden van de bewonersgroep spraken al eerder met Hofmeester. Ze stelden toen aan de orde dat ze het erg onduidelijk vinden wat het oplevert als er voor meer dan de helft van de leden van de bibliotheek geen boeken meer zijn. Hofmeester antwoordde dat zij het ook vervelend vond geen financieel inzicht te hebben, maar er nu toch iets moet gebeuren. Ze wacht immers al twee jaar op die cijfers. In het amendement wordt nu gesteld dat het stadsdeel inzicht krijgt in de zogenaamde productbegroting van de OBA. Jos Augustus /van de Bewonersgroep/ zegt: “Het is toch onbehoorlijk dergelijke vergaande plannen door te voeren, voordat je weet wat het oplevert.” Verder vragen de bewoners zich af hoe het kan dat een bibliotheek met 125.000 euro aan personeelskosten en 50.000 euro aan huisvestingskosten toch 400.000 euro kan kosten. Niemand die het weet. “/En dan: het weghalen van het volwassenenaandeel in de Spaarndammer bibliotheek betreft nog geen tien boekenkasten: dus waar hebben we het over?” zegt Augustus./Zo bestrijdt de bewonersgroep spoken. Er zouden vooral jongeren komen in de Spaarndammer bibliotheek komen, maar de notitie laat zien dat er van de vijf maar één bibliotheek is met een lager percentage jeugdleden. Overigens is de Bos & Lommerbibliotheek op één na de best bezochte in Amsterdam en die moet ook krimpen.

De bibliotheek heeft drie nadelen: ze ligt op 3 km wandelen of fietsen van de Centrale Bibliotheek, het is geen bieb met opsmuk en de gebruikers lenen weinig boeken. Als jong en oud zich samen over boeken buigen zou dat meer waard moeten zijn dan als een belezen hoogopgeleide lener weer met zijn wekelijkse stapeltje boeken naar huis gaat. /Zo betoogt ook de deelraadsfractie van //De Groenen. ‘Juist in buurten zoals de Spaarndammerbuurt, waar mensen lager geschoold zijn, minder perspectief hebben en meer aangewezen zijn op welzijnsvoorzieningen, is er een belangrijke taak voor de bibliotheek om mensen te informeren en zich te ontwikkelen. Ze kunnen andere mensen ontmoeten, de taal leren en beter integreren en hebben daardoor meer perspectief om bijvoorbeeld werk te vinden. Dan moet je als overheid niet zeggen: daar zijn de bibliotheken niet voor, want daar hebben we welzijnsvoorzieningen voor in het leven geroepen. In de buurten waar het goed gaat, zoals de Staatsliedenbuurt, waar de mensen beter opgeleid zijn, kan je gaan bezuinigen. Niet helemaal weg, maar gewoon kleinere filialen.’/

Voor die emancipatoire visie blijkt zowel bij de portefeuillehouder als de deelraad te weinig steun. Wel staat in de notitie: ‘De centrale bibliotheek heeft aantrekkingskracht op alle Amsterdamse bibliotheekbezoekers maar is eigenlijk niet voor iedereen even toegankelijk. Uit de Kunst en Cultuurmonitor Amsterdam (2010) blijkt dat het vooral de wijkfilialen zijn die jongeren tot en met 19 jaar en 65-plussers, laagopgeleiden en ongeschoolden, stadspasbezitters en Amsterdammers van niet-westerse allochtone herkomst trekken.’ Daarmee vervalt ook de Centrale Bibliotheek als argument.

De Bewonersgroep blijft mede hierom strijdbaar en stelt in het laatste persbericht: “De bibliotheek in de Spaarndammerstraat loopt niet slecht, zoals veelal beweerd wordt. Er zijn niet minder bezoekers per uur dan in andere bibliotheken, maar hij is wel veruit de goedkoopste. Het lijkt erop alsof de raad prestigieuze bibliotheken ongemoeid laat en onze volkse bibliotheek aan gaat pakken. Wij willen een bieb voor jong en oud! Wij beraden ons op volgende acties!”

zie voor meer informatie: behoudbieb.blogspot.com