“De huizenmarkt is een machine die angst consumeert en omzet in winst”
Bo Salomons (BPW) bij No Border-demonstratie: “De huizenmarkt is een machine die angst consumeert en omzet in winst”
Op 24 augustus was er een demonstratie vanuit het No Border Camp door de stad Utrecht. De beruchte Galaxy Tower, een onafgemaakt prestigieus bouwproject aan het Jaarbeursplein, werd daarbij gekraakt en omgevormd tot een pop-up infopunt over migratie- en woonstrijd. Daar vond een manifestatie plaats met sprekers, muziek en informatie. Hier de toespraak die Bo Salomons hield. Met foto’s van Jan Kees Helms.
Vrienden, ik ben Bo en ik ben van de Bond Precaire Woonvormen (BPW). Ik ben gevraagd om een verhaal met jullie te delen over het falen van de huidige huisvestingssituatie en wat dat met migratie te maken heeft. Het blijkt dat de huizencrisis alles te maken heeft met migratie, alleen op de compleet tegenovergestelde manier waarop extreem-rechts het probeert te framen.
Dus, om je het verhaal van de Nederlandse huizenmarkt te vertellen, moet je het verhaal vertellen van deze straat, de Croeselaan. Een jaar geleden bezetten dappere krakers deze gebouwen om de gemeente te dwingen om hier vluchtelingen te huisvesten. Generaties lang waren sociale huurwoningen zoals deze verspreid over het Nederlandse landschap. Hoewel huurders nog steeds onderworpen waren aan het uitmelken dat bekend staat als “huur”, waren die huren relatief laag. Meer dan 90 procent van de huurwoningen was sociaal.
Natuurlijk zijn lage huren een gemengde zegen. Voor mensen zoals wij betekenen lage huren dat je je minder zorgen hoeft te maken als je je baan verliest of medische kosten hebt. Lage huren geven je relatief meer vrijheid in je leven. Aan de andere kant betekenen sociale huurwoningen met lage huren ook dat de economie, het Bruto Nationaal Product, niet zo groot is als die zou kunnen zijn.
En dat is onaanvaardbaar.
Dus heeft de overheid de financiering van de sociale woningbouwverenigingen stopgezet. “Wees meer als een bedrijf”, zeiden ze, en de corporaties gehoorzaamden. Geteisterd door ongelooflijke corruptie werden sociale woningen goedkoop verkocht aan particuliere investeerders. Deze investeerders ontdekten al snel dat mensen er alles voor over hebben om niet dakloos te worden. Dus joegen ze de prijs op, net zoals de Nederlandse regering de gezondheidszorg, de spoorwegen en, voor de goede orde, de posterijen privatiseerde.
Tot groot genoegen van de bazen die zichzelf rijk hebben gemaakt met de ruggensteun van migrantenarbeid. Ze voorzien hun arbeiders van huisvesting terwijl ze enorme huurbedragen aftrekken van hun loon. Met de impliciete waarschuwing: je kan nergens anders heen dan hier. Hier heb je nog een extra loonsverlaging. Neem geen vakantie. Jullie werkdruk is verdubbeld. Ik heb de afspraak veranderd, je mag hopen dat ik dat niet nog eens doe. Het is dezelfde machtsdynamiek die veel huurders, migranten of niet, geketend houdt aan hun baas: waar moeten ze anders heen?
Het is geen wonder dat de politiek rond deze tijd migratie overal de schuld van begon te geven. Als samenleving werden we geconfronteerd met de enorme kosten van privatisering, en wat zei de nieuwe feodale landeigenarenklasse? Zij die rijk waren geworden als koningen? Natuurlijk gaven ze migratie de schuld, en links in het algemeen. Alle problemen zouden worden opgelost, als ze maar meer huur konden vragen. Als ze hun huurders er maar zonder opgaaf van reden uit konden zetten. Als ze maar meer zogenaamde luxe woningen mochten bouwen, waarvan de enige luxe is dat hun rijke huurders zich de dure IKEA-meubels kunnen veroorloven.
En terwijl er steeds meer luxe appartementen verrijzen, daalt het aantal woningen. Degenen die geen duizend, tweeduizend euro per maand kunnen betalen, moeten nu in ’tijdelijke woningen’ wonen, gebouwd om binnen tien of twintig jaar weg te rotten, zodat de velden waarop ze staan op een dag kunnen worden gegentrificeerd en raciaal gesegregeerd. Vluchtelingen hebben het nog erger: in de jaren negentig heeft de overheid hun huisvestingssubsidies stopgezet. Dus betalen ze ofwel een premie om een van de weinige sociale huurhuizen te krijgen die nog over zijn, of ze worden geplaatst in het groeiende aantal concentratiekampen die de overheid “voorzieningen” blijft noemen. Ondertussen staan er genoeg huizen leeg om elke vluchteling, dakloze en gevangene drie keer te kunnen huisvesten. Maar ze zijn voor degenen die het kunnen betalen.
Onze kameraden in de kampen laten ons ook onze toekomst zien. Naarmate sociale huisvesting schaarser wordt, zullen steeds meer mensen gedwongen worden om in lekkende scheepscontainers op halfgrazige velden te wonen, in afwachting van de dag dat ook die velden door racistische gemeenten zullen worden gegentrificeerd en omgetoverd tot etnisch witte wijken.
We kunnen maar één conclusie trekken. De woningmarkt is onverenigbaar met onze fundamentele vrijheid. Zolang regeringen gebrekkige huisvesting willen gebruiken als wapen tegen migranten, zullen we een fascistisch beleid hebben. Zolang er mensen zijn die geld willen verdienen aan huisvesting, zullen er daklozen moeten zijn. De huizenmarkt is een machine die angst consumeert en omzet in winst. Dit kan geen stand houden.
Onze strijd is duidelijk. Wij staan aan de kant van degenen met en zonder paspoort. Wij vechten tegen de fascisten; niet alleen tegen de racistische Frontex-bewakers en hun Israëlische moorddrones, niet alleen tegen de militaire politie die mensen vrolijk deporteert omdat ze “slechts de orders opvolgen”, maar ook tegen de fascisten in pak met stropdas die bereid zijn om elke migrant, elke vluchteling te verbranden als dat hun winstmarge verhoogt. Ons gevecht is met hen, en we zullen datgene aanvallen wat hij boven het menselijk leven zelf houdt: zijn eigendom. Omwille van onze vrienden, hier en in het buitenland, wiens levens we bereid zijn te verdedigen.
Geen grenzen, geen naties, fuck deportaties! Bedankt!
Bo Salomons
(Deze tekst was oorspronkelijk in het Engels en is vertaald door de redactie.)