Ahold-top wuift klachten werknemers en landarbeiders weg

Op woensdagmiddag 20 april hield de multinational Ahold zijn jaarlijkse aandeelhoudersvergadering in het Muziekgebouw aan het IJ (Amsterdam). De aandeelhouders werden bij aankomst buiten geconfronteerd met een vriendelijke picketline van Amerikaanse, Belgische en Nederlandse vakbondsactivisten [1]. Er was hen een koninklijke ontvangst bereid met rode loper en goodie-bag (waarin ondermeer een kritische flyer).

 

In de zaal sprak een aantal werknemers en vertegenwoordigers van vakbonden en sociale investeerders de Ahold-leiding aan over de behandeling van werknemers in supermarkten, distributiecentra en bij toeleveranciers.

Een punt van kritiek is het weren van vakbonden door het management van de Martin’s winkelketen, een van Ahold’s dochterondernemingen in de VS [2]. Een deel van de Amerikaanse distributie wordt uitbesteed aan een bedrijf dat berucht is om de slechte behandeling van zijn werknemers en het levert een fors banenverlies op.

Verder weigeren de Amerikaanse dochterbedrijven van Ahold het ‘penny for a pound’-eisenprogramma van georganiseerde tomatenplukkers te onderschrijven. Voor Nederland was de voortgaande flexibilisering van banen in winkels en distributiecentra van Albert Heijn een heikel punt.

Ondanks hun respectvolle aktie en inbreng viel de arbeiders van Royal Ahold en hun bonden geen koninklijke behandeling ten deel. De Ahold-bestuurders deden de concrete kritiekpunten en klachten af met oppervlakkige, vaak aantoonbaar onjuiste antwoorden en reageerden vooral afwijzend en zelfs arrogant. Volgens hen is Ahold een goede werkgever en houdt het bedrijf zich aan wet en ILO-standaards. Het zou zijn toeleveranciers al een faire prijs betalen en de Ahold ketenstandaards [3] zouden voldoende garanties geven voor een goede behandeling van de landarbeiders. Ook zou het bedrijf door de harde concurrentieverhoudingen te weinig manoeuvreerruimte hebben om de werknemers en landarbeiders verder tegemoet te komen.

Supermarktpersoneel in de VS

Shaquana Battle, werkneemster van de Martin’s supermarktvestiging in Richmond (Virginia) vroeg waarom er in die winkel anti-vakbondsbijeenkomsten worden gehouden. Ze ervaart intimidatie en tegenwerking door het management waar het gaat om vakbondsactiviteiten.
Dick Boer van Ahold zei dat het concern de vrijheid van associatie erkent en niets in de weg legt. Hij gaf toe dat er winkelketens zijn waar geen vakbond actief is, maar ook daar zou de omgang van het management met de werknemers goed zijn. Hij verwees vervolgens naar de wetgeving van Amerikaanse staten die bepaalt dat er pas een vakbond kan worden opgericht indien een minimum aantal werknemers aan geeft lid te willen worden.
Battle antwoordde dat het management intimiderend optrad bij pogingen van werknemers om te komen tot de oprichting van een vakbond. Maar dat dat niet het geval is in een supermarkt van een andere Ahold-keten (Giant-Landover), die slechts op een paar kilometer van haar eigen werkplaats ligt en in een andere staat. Boer zei dat Ahold een andere “concurrerende omgeving” heeft voorzien voor Martin’s (voormalige Ukrups-keten) dan voor Giant-Landover…

Waqas Ahmad, vakbondskader van de United Food and Commercial Workers (UFCW) vertelde van een bezoek aan de Martin’s supermarkt in Richmond. Daarbij werd hij door het management niet in staat gesteld om met geïnteresseerde werknemers over het vakbondswerk te praten  En na korte tijd werden hij en een ander vakbondslid door de politie uit het pand verwijderd. Het management vertelde dat de orders daarvoor van de Ahold-leiding kwam. Ook vertelde hij dat het management anti-vakbondsbijeenkomsten en propaganda onder de werknemers verspreidde waarbij ze hen duidelijk maakte dat een vakbondslidmaatschap gelijk staat aan ontslag!
Bestuursvoorzitter Dahan kapte de man af met iets vaags als dat Ahold ervan is overtuigd dat het management zich houdt aan regels en wet en dat hij zich in het vervolg van te voren moet melden bij het management en moet afwachten of hij wordt toegelaten. Dahan ging niet in op beschuldiging dat de arrestatie door de Ahold-top is opgedragen.

Tomatenplukkers uit Florida

Lucas Benítez van de Coalition of Immokalee Workers (CIW) vroeg de Ahold-top waarom ze weigeren een overeenkomst te sluiten met de tomatenplukkersbond. Dat kan de lonen en de arbeidsomstandigheden in Florida enorm verbeteren. Andere, grote opkopers van Florida-tomaten doen dat wel en er is ook samenwerking toegezegd door een federatie van telers. Meedoen aan het ‘penny for a pound’-programma van de CIW betekent dat de opkopers een klein beetje meer betalen voor de tomaten in ruil voor een redelijk inkomen voor de plukkers.

Volgens Benítez betaalt Ahold – ondanks zijn bewering maatschappelijk verantwoord te ondernemen – geen faire prijs voor zijn inkoop. Benítez: “Inkopers als Mcdonald’s, Burger King, en Subway hanteren objectief gezien hogere ethische standaards voor hun tomatenaanvoerketen dan Ahold en ze betalen daarenboven een extra premie voor eerlijke lonen” hetgeen Ahold weigert te doen.

De Ahold-top was duidelijk verrast en op het verkeerde been gezet door de vraagstelling over faire prijzen. Het nam zijn toevlucht tot een eerdere gebruikte (en aantoonbaar onjuiste!) redenering. Er zou sprake zijn van een “lopende dialoog” met de CIW en het concern zou alleen maar “eerlijke marktprijzen” betalen. De voorzitter citeerde min of meer het PR-verhaal dat ze al op 10 december 2010 in een brief aan de CIW verwoordden [4].
In een webartikel schrijft de CIW hierover: “Ahold continues its policy of, in the words of the National Economic and Social Rights Initiative (NESRI), ‘dragging its feet on farmworker justice in its supply chain and attempting to co-opt the good name of a leading human rights organization, the Coalition of Immokalee Workers (CIW), to cover its tracks.'” [5]

Distributiewerkers

Ahold is bezig om een aantal distributiecentra over te dragen aan de beruchte anti-vakbondsgezinde groothandel C&S Wholesale Grocers. Dat betekent het verlies van een groot aantal cao-banen, een groter brandstofverbruik en meer CO2-uitstoot.
Het gaat volgens Warehouse Division directeur van de Teamsters Union, John Williams, om de uitbesteding van de distributie voor de Giant supermarkten (twee DC’s in Maryland). De distributie wordt overgebracht naar een plek ruim 100 kilometer verderop. Dit betekent een toenemende aantal distributiekilometers en een verlies van zo’n 950 cao-banen. De Teamsters vrezen verder de uitbesteding van de distributie van de Stop & Shop winkels (ee centrum in Massachusetts).

Ahold schendt zo een sociaal verdrag dat het in 1996 met meerdere partijen sloot en dat de basis legt voor cao-onderhandelingen en consultatie met vakbondsorganisaties en voor versterking van de belangen van lokale gemeenschappen in de VS.

In de afgelopen 20 jaar heeft Ahold steeds meer gebruik gemaakt van de aanbestedings- en distributiediensten van C&S waardoor deze vakbondsvijandige onderneming is uitgegroeid tot Amerika’s grootste distributeur voor kruidenierswaren. C&S heeft in die tijd ruim 20 centra gesloten en het werk overgebracht naar vestigingen waar geen vakbonden zijn toegestaan en waar de werkers 40 tot 60% minder verdienen. In veel gevallen zijn die centra ver verwijderd de winkels die ze bedienen. Daardoor verlooren plaatselijke gemeenschappen duizenden banen en nam de milieuverontreiniging onnodig toe.

Teamsters Capital Strategies directeur, Carin Zelenko, zei: “We believe Ahold has failed to live up to its agreements and instead has pursued a short-term slash and burn strategy that puts workers, communities and the U.S. operations at risk.” Ahold’s beleid pakt namelijk ook slecht uit voor het zakendoen. De afgesproken kostenbesparingsniveau’s zijn niet gehaald en een aantal supermarktketens dat hun aanbesteding en distributie hebben uitbesteed aan C&S gingen failliet (Bruno’s, Bi-Lo, Grand Union, Pathmark en A&P).
Ook in Nederland heeft men te maken met dit beleid. Ahold heeft 30 tot 60% van zijn distributiewerk uitbesteed aan uitzendburo’s om de strenge Nederlandse arbeidswetgeving te omzeilen, aldus Zelenko.

De Ahold-bestuurders gingen niet in op de kritiek en op het Teamsters-voorstel om het beleid te wijzigen en te gaan handelen overeenkomstig de normen ne waarden die het bedrijf uitdraagt.

Nederland

Bianca Doomen van het distributiecentrum in Pijnacker vroeg waarom Albert Heijn op grote schaal volledige banen in distributiecentra en in supermarkten inruilt voor uitzendbanen en (heel) kleine parttimebanen voor voornamelijk jongeren, vaak ook zonder contract. Dat levert het bedrijf veel geld op (fiscaal voordeel, jongeren zijn goedkoper) maar zorgt ook voor inkomensverlies en bestaansonzekerheid voor anderen. Waarom is AH de afspraak om meer vaste banen te creëren nog niet nagekomen? “Ik vraag Albert Heijn om 70% van de werknemers bestaanszekerheid te bieden middels een vaste baan die voldoende inkomen oplevert om een gezin van te onderhouden,” aldus Doomen.
Boer antwoordde dat flexibilisering door velen in Nederland wordt toegejuigd. Boer:” We hebben daarom veel ruimte geboden om dat mogelijk te maken. Er is zeker geen bewuste reden dat we niet met fulltimers willen werken. Maar de openingstijden maken flexibilisering mogelijk en flexibele werkers hebben dezelfde rechten. Verder hebben we al heel veel banen gecreëerd, en dat doen we elke dag nog en we kunnen dat doen omdat we blijven groeien”.

Pensioenfondsen

Tijdens de jaarvergadering stelden ook aan aantal investeerders kritische vragen. Als vertegenwoordiger van zo’n 20 pensioenfondsen, vroeg Bram Hendriks van APG om meer transparantie in Ahold’s arbeidsrelaties. Kris Douma van Mn Services, die ook andere investeerders vertegenwoordigde, vroeg waarom Ahold ‘regelrecht intimiderende’ anti-vakbondsbrieven aan zijn werknemers stuurt. Ahold bleef op het standpunt staan dat het geen vakbondsvijandigheid ten toon spreidt en dat het binnen de wet opereert [6].

Verderop is de bijdrage van de verschillende insprekers te beluisteren

(De hierboven afgebeelde aktie vond tegelijk plaats met akties in Den Haag en Boston in het kader van de campagne “Justice for tomato pickers”.
Zie ook hier en hier)

Druk wordt opgevoerd

Op 13 april 2010 werden de Ahold-aandeelhouders en -leiding namens de tomatenplukkers uit Florida toegesproken door Marijke Bijl (zie audiobestand verderop).
Eind februari van dit jaar waren er ondermeer in Amsterdam en Den Haag kleine solidariteitsakties met de CIW om het belang van hun campagne voor Eerlijk voedsel en eerlijke lonen te onderstrepen. In de VS was hun campagne om Ahold onder druk te zetten zeer succesvol. Zo stonden op 27 februari ruim 900 te blauwbekken in de kou om In Boston om een rechtvaaridg arbeidsbeleidig van Ahold te eisen.

Op 7 maart klopten bestuurders van de UFCW tevergeefs aan op de deur van het Ahold hoofdkwartier in Amsterdam. Geen enkele topbestuurder nam echter de moeite om hen te woord te staan [7]. De vakbonden voor werknemers in de supermarkten en distributiecentra en voor tomatenplukkers in Florida vonden elkaar het afgelopen jaar en kijken waar ze elkaar kunnen ondersteunen in het komende jaar om gezamenlijk Ahold onder druk te zetten. Er is ook samenwerking met een aantal FNV-bonden waaronder Bondgenoten en met andere organisaties in Nederland

De Teamsters kondigden afgelopen woensdag de komst aan van een delegatie van werknemers, gemeenschapsleiders, politieke afgevaardigden en voedsel-duurzaamheidsactivisten in mei. Ahold zal dan nog eens worden gevraagd om het besluit tot de uitbesteding van het DC in Maryland terug te draaien en om samen te werken in het belang van de werknemers en de gemeenschappen.

Ondertussen is Ahold uitgeroepen tot bedrijf met de twee-na-beste reputatie van dertig grootste bedrijven van Nederland….
Wat is mooier om deze reputatie nader te toetsen en te zien of de consument dat ook vindt?

Insprekers (speakers):
(origineel en vertaling, opgenomen van Ahold’s AAV 2011 geluidsstroom tussen 35:30 and 1:28:12 min. Relevante documenten en weblinks)
(original and translation, taken from Ahold’s AGM 2011 audio stream between 35:30 and 1:28:12 min. Relevant documents and weblinks)

01 (NL) Bram Hendriks – APG Group
(ook namens: Pensioenfonds voor Spoorwegen en Openbaar Vervoer, PGGM, Menzis, Robeco, Syntrus-Achmea, Triodos)
(vanaf 2:27 min en 8:45 min over noodzaak van transparantie in dialoog tussen Ahold/aandeelhouders en vakbonden)
NL: 12:39 min (11,6Mb)

02 (ENG) Bram Hendriks – APG Group
(also on behalf of pension fund for Railway and Public Transport workers, pension fund PGGM, insurance co. Menzis, investor co. Robeco, insurance co. Syntrus-Achmea, investor co. Triodos)
(from 2:27 min and 8:45 min on necessity of transparency in dialogue between Ahold/stakeholders and trade unions)
ENG 12:37 min (11.6Mb)

03 (NL) Caren Zelenko – Capital’s Strategy Department of the International Brotherhood of Teamsters
NL: 10:26 min (9,6Mb)

04 (ENG) Caren Zelenko – Capital’s Strategy Department of the International Brotherhood of Teamsters
ENG: 10:18 min (9.4Mb)

05 (NL) John Williams – Warehouse Division Director of the Teamsters
(top CAO-onderhandelaar voor de food service, distributie en supermarkt-sectoren van Stop&Shop en Giant).
NL:  6:15 min (5.7Mb)

06 (ENG) John Williams – Warehouse Division Director of the Teamsters
(head of collective bargaining team for food service, warehouse and grocery industries of Stop&Shop and Giant.
ENG: 6:20 min (5.8Mb)

07 (NL) Lucas Benitez – Coalition of Immokalee Workers
NL: 8:54 min (8,2MB)

08 (SP-ENG) Lucas Benitez – Coalition of Immokalee Workers
SP/ENG: 8:55 min (8.2Mb)

09 (NL) Shaquana Battle – Marco Consulting Group Trust (MCG)
(ook een Giant-Carlysle/Martin’s werkneemster in Richmond, Virginia)
NL: 6:25 min (3.0Mb)

10 (ENG) Shaquana Battle – Marco Consulting Group Trust (MCG)
(also a Giant-Carlysle/Martin’s employee in Richmond, Virginia)
ENG: 6:22 min (5.8Mb)

11 (NL) Kris Douma- MN Services
(vertegenwoordigt ongeveer 20 pensioenfondsen)
5:50 min 5.3MB
NL: 5:44 min (5.3Mb)

12 (ENG) Kris Douma- MN Services
(represents about 20 pension funds)
ENG: 5:50 min (5.3Mb)

13 (NL) Waqas Ahmad – United Food and Commercial Workers Pension Plan
(ook chef van visafdeling bij Giant-Landover in Springfield (Virginia)
NL: 5:11 min (4.8Mb)

14 (ENG) Waqas Ahmad – United Food and Commercial Workers Pension Plan
(also chief fresh seafood department at Giant-Landover in Springfield (Virginia)
ENG: 5:03 min (4,6Mb)

15 (NL) Bianca Doomen
(werkneemster van het AH distributiecentrum in Pijnacker
Over flexibilisering en afname van volledige banen
NL: 4:02 min (3.7Mb)

16 (ENG) Bianca Doomen
(employee of AH distribution centre in Pijnacker (NL)
About flexibilisation and diminishing amount of fulltime jobs
ENG: 4:03 min (3.7Mb)

17 (NL) Bill Dempsey – UFCW Pensionfund/Capital Stewardship Program
NL:  7:18 min (6.7Mb)

18 (ENG) Bill Dempsey – UFCW Pensionfund/Capital Stewardship Program
ENG: 7:19 min (6.7Mb)

(Van de AAV in 2010 / From the AGM 2010:)
19 (NL)  Marijke Bijl – Marco Consulting Group Trust (MCG)
(Inmiddels lege weblink / weblink not available anymore)
NL: 7:13 min (6,6 Mb)

Bronnen:
– “A Royal Engagement: Ahold’s Shareholder Meeting” (‘Respect DC Agreement’ to be Hand-Delivered Today – Yes, We’re Open!), UFCW, 21 april 2011.
– “Ahold’s labour relations in US and Europe criticized,” 22 april 2011.
– Audiostream “Annual General Meeting of Shareholders 2011” (in English, and partly in Spanish)
Relevant information page (ENG)
– Audiostream “Jaarlijkse aandeelhoudersvergadering 2011” (in het Nederlands)
Relevente informatiepagina
– “Amerikaanse vakbond bij Ahold ongewenst,” FD, 19 april 2011.
– iHold campaign
– “CFF News Round-up: Great stuff we just couldn’t get to during the Tour!,” CIW, 13 maart 2011
– “Amsterdam, New Amsterdam team up to demand “Justice for Tomatenplukkers!“, CIW, 20 februari 2011
– “Picket line tijdens Ahold-aandeelhoudersvergadering om respect te vragen voor werknemersrechten,” FNV BG, 18 april 2011.
– “Teamsters Tell Royal Ahold Shareholders: Your U.S. Operations Are At Risk,” Teamsters, 20 april 2011
– “VA Ahold workers address shareholders meeting today in Amsterdam,” AFL-CIO, 20 april 2011.

Noten:
[1] Aan de picketline deden vertegenwoordigers mee van de Coalition of Immokalee Workers (CIW), United Food and Commercial Workers (UFCW) en de Teamsters uit de VS, van de LBC-NVK uit België, FNV Bondgenoten en afzonderlijke activisten. In de flyer werd Ahold opgeroepen zijn koninklijke standaards daadwerkelijk na te leven.
[2] Ahold is nummer 5 op de ranglijst van supermarkteigenaren in de VS. De onderneming heeft daar meerdere ketens: Stop & Shop (Massachusetts, New Hampshire, New England, Connecticut, Rhode Island, New Jersey en New York), Giant Landover (Virginia, Maryland, Delaware, en District of Columbia), Giant-Carlisle (als Giant Food Stores in Pennsylvania) en als Martin’s Food Markets in Maryland, Virginia, west-Pennsylvania en West Virginia). Verder is er Peapod.com, een internet-shopping en boodschappendienst, geïntegreerd in de Stop & Shop- en Giant Landover-ketens.
[3] Gerefereerd wordt aan Ahold’s ‘Standards of Engagement’ dd. 10 december 2010. Het is onderdeel van het Maatschappelijk Verantwoordelijkheids Programma en heeft betrekking op zijn relaties met toeleveranciers. Ahold verplicht zich daarin de wet- en regelgeving in de afzonderlijke landen te respecteren, de oorsprong van aangeboden goederen te bekrachtigen, en een hoge standaard te hanteren voor zakelijke ethiek met inachtneming van mensenrechten in de hele keten. Het bedrijf beschouwt deze ‘Standards of Engagement’ als “minimumeisen voor zijn toeleveranciers zodat het in staat is om zicht te hebben op alle aspecten van zijn aanvoerketen opdat het zijn doelstellingen kan bereiken”.
[4] Zie brief Ahold aan CIW van 10 december 2010.
[5] “Royally screwed… ‘Royal’ Ahold sticks to company line at 2011 shareholders meeting in Amsterdam; CIW responds…,” CIW, 22 april 2011. Zie ook het antwoord van CIW met betrekking tot de argumentatie van Ahold: “Response to Ahold“.
[6] De Volkskrant beschreef Ahold’s antwoord als ‘behoorlijk zwak’. Zie “Kritiek op personeelsbeleid Ahold; Reportage Aandeelhoudersvergadering Ahold, Volkskrant, 21 april 2011.
[7] “VS-vakbond in de aanval tegen Ahold,” Telegraaf, 8 maart 2011
[8] “Ahold heeft goede reputatie,” Distrifood, 22 april 2011.