28 sept. Brussel: Actie tegen Energiecharterverdrag
Een energieverdrag uit 1994 bedreigt onze strategie voor een klimaatneutraal Europa tegen 2050.
- 28 september 2021, van 10 tot 11 uur, esplanade voor de Europese Raad en Europese Commissie
(Bron: Ander Europa)
Het Energiehandvest dat dateert uit 1994 had in de dagen na de val van de muur de doelstelling om de voorziening van West Europa in fossiele energie (olie, gas…) vanuit ex-Sovjetunie en Oostblok veilig te stellen. De 53 lidstaten van het verdrag zijn grosso modo de EU en zijn meeste lidstaten, België incluis, enerzijds én producerende landen van fossiele brandstoffen anderzijds.
De belangrijkste bepalingen in het investeringsverdrag gaan over handel, productie en doorvoer van energiegrondstoffen maar ook over regeling van geschillen. Het energiehandvestverdrag voorziet in een parallel rechtssysteem dat investeerders toelaat een staat voor een arbitragetribunaal te dagen (Investor State Dispute Settlement ISDS) wanneer zij zich benadeeld voelen door het beleid van staten, onder de garantie die het verdrag biedt aan investeringen in fossiele brandstoffen.
Dit systeem is nochtans een aanslag op onze democratische instellingen, omdat er een twee snelheden rechtssysteem wordt gecreëerd, met geprivilegieerde rechtstoegang van bedrijven, terwijl burgers, werknemers en gemeenschappen geen toegang hebben tot dit tribunaal, in geval van schendingen van arbeidsrechten en milieunormen. Bedrijven hebben die bescherming aan investeringen in fossiele brandstoffen aangewend om staten aan te klagen die een beleid van energietransitie, weg van fossiele brandstoffen voeren. Op die manier kunnen ze op de kap van de belastingbetaler honderden miljoenen of zelfs miljarden euro’s compensatiegeld krijgen voor de toekomstige winsten waar ze op gerekend hadden, terwijl dit overheidsgeld net nodig is om hernieuwbare energiebronnen te financieren. Het verdrag wordt óók gebruikt om sociale wetgeving in de strijd tegen energie-armoede aan te vechten of die van energie een publieke sector maakt.
Het Energiehandvestverdrag is een verdrag uit vervlogen tijden, gesloten lang voor er sprake was van de fundamentele bocht die de wereld en de Europese unie maakten, respectievelijk met het Klimaatakkoord van Parijs (2015) en de European Green Deal (2019), én met de Agenda 2030 en de SDG’s, in de richting van een sociaal rechtvaardige energietransitie.
Van 28 tot 30 september ek. vindt de heronderhandelingsronde plaats van het Energiehandvest verdrag. Het Duurzame en Rechtvaardige Handel, van vakbonden, NGO’s, mutualiteiten en de milieubeweging roept België en de EU op om in deze onderhandelingsronde op te komen voor:
- opheffing van de juridische bescherming van fossiele brandstoffen
- de afschaffing van de privé-arbitragetribunalen, ISDS
- Indien met de onderhandelingen voor de hervorming geen uitkomst kan bereikt worden,
dan vragen wij dat de EU en België werk maken van een gecoördineerde en gezamenlijke uitstap uit het akkoord, mits een onderling akkoord dat de ISDS neutraliseert en mits een garantie van energietoeleveringvoorziening .
Zie ook diverse artikels op Ander Europa over dit Energiecharterverdrag: