De internationale antifascistische conferentie in Porto Alegre
De oproep voor de 1e Internationale Antifascistische Conferentie tegen extreemrechts is gelanceerd als een internationaal samenwerkingsverband, geleid door de Partido Socialismo e Liberdade (Socialisme en Vrijheid Partij, PSOL) en de Partido dos Trabalhadores (Arbeiderspartij, PT). Verschillende internationale groepen hebben zich al aangesloten en nu is ook de Movimento Sem Terra (Landloze Arbeiders Beweging, MST) betrokken bij de organisatie van het evenement. Er zijn nog meer bevestigingen binnengekomen en de goede vooruitgang die tot nu toe is geboekt met de voorbereidingen is opwindend.
… en de uitdaging van de confrontatie met extreemrechts
De oproep voor de 1e Internationale Antifascistische Conferentie tegen extreemrechts is gelanceerd als een internationaal samenwerkingsverband, geleid door de Partido Socialismo e Liberdade (Socialisme en Vrijheid Partij, PSOL) en de Partido dos Trabalhadores (Arbeiderspartij, PT). Verschillende internationale groepen hebben zich al aangesloten en nu is ook de Movimento Sem Terra (Landloze Arbeiders Beweging, MST) betrokken bij de organisatie van het evenement. Er zijn nog meer bevestigingen binnengekomen en de goede vooruitgang die tot nu toe is geboekt met de voorbereidingen is opwindend.
De conferentie zal plaatsvinden van 17-19 mei, met thematische panels, zelfgeorganiseerde activiteiten en een grote openingsdemonstratie. Er zijn genoeg redenen om extreemrechts te bestrijden, in Brazilië en over de hele wereld. In de week dat het 60 jaar geleden is dat de contrarevolutionaire staatsgreep die aanleiding gaf tot de dictatuur in Brazilië plaatsvond, blijft de polarisatie met het Bolsonarisme centraal staan: of het nu gaat om de zaak Marielle Franco, of om de strijd om Bolsonaro’s amnestie en tegen zijn arrestatie, die de behoefte aan een reactie van de straten en de massabeweging oproepen.
Internationaal staat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu vooraan bij het promoten van barbaarsheid in Gaza en extreemrechts groeit in verschillende landen. Het is noodzakelijk om extreemrechts een halt toe te roepen en verschillende tactieken te bespreken om de confrontatie aan te gaan, zowel op institutionele gronden als (vooral) op het gebied van volksmobilisatie. Massa-actie, op straat, is het belangrijkste middel om het fascisme in verschillende gebieden in het defensief te brengen.
Extreemrechts betekent dictatuur, genocide en marteling
Terwijl we de verjaardag herdenken van het begin van de civiel-militaire dictatuur in Brazilië die 21 jaar duurde, is er een voortdurend debat in de samenleving over de misdaden die de militairen pleegden tijdens die periode, waaronder moorden, arrestaties en martelingen. Gesteund door het ontbreken van overgangsrechtspraak proberen de militairen te ontkennen wat er is gebeurd en nieuwe pogingen voor te bereiden om een einde te maken aan de liberale democratie in het land. Het complot van 8 januari 2023 en de rol die milities spelen als paramilitaire bendes tonen duidelijk de operationele capaciteit van die sector aan.
In buurland Argentinië publiceerde president Javier Milei een video waarin hij ontkende dat 30.000 Argentijnen vermist werden tijdens de periode van de dictatuur – een feit dat erkend werd door justitie en de Argentijnse staat, na jaren van strijd door de moeders en grootmoeders van het Plaza de Mayo, samen met verschillende mensenrechtenorganisaties.
Het is geen toeval dat extreemrechtse sectoren in Brazilië en Argentinië samenwerken en dezelfde retoriek delen: ze verdedigen hetzelfde project – dictatuur, genocide en marteling. Of het nu tijdens de Braziliaanse dictatuur was, het Chili van generaal Augusto Pinochet of in Argentinië onder de ‘militaire junta’, of in de verwoesting en genocide van meer dan 32.000 mensen – voornamelijk vrouwen en kinderen – die we nu zien in Gaza.
De geest van Porto Alegre
Extreemrechts heeft internationale evenementen en bijeenkomsten georganiseerd. De recente Conferentie voor Conservatieve Politieke Actie (CPAC) in de Verenigde Staten, waar mensen als Milei en de president van El Salvador Nayib Bukele aanwezig waren, heeft aangetoond dat die sector een nieuw internationaal offensief voorbereidt, met als grootste gevaar een overwinning van Donald Trump bij de volgende Amerikaanse verkiezingen. In juli is er een CPAC-bijeenkomst gepland in Brazilië, wat de rol van het land bevestigt als centraal onderdeel van een dergelijke reactionaire samenwerking.
Het is daarom opmerkelijk dat er geen internationale samenwerking is, ook al is het maar een begin, van krachten die zich verzetten tegen deze escalatie door extreemrechts. De oproep in Porto Alegre is een eerste, nog beginnende, stap in de richting van het verzamelen van krachten die willen gaan samenwerken en voorwaarden ontwikkelen om in de toekomst grotere en bredere bijeenkomsten te plannen.
Rond de eeuwwisseling was Porto Alegre een ontmoetingsplaats voor antiglobaliseringsbewegingen, of zoals ze toen genoemd werden, ‘andersglobalisten’. De Wereld Sociale Forums waren een succes dat verschillende ervaringen samenbracht, na de algemene eb van de jaren 1990. Daar ontmoetten de meest geradicaliseerde strijdprocessen elkaar – zoals die plaatsvonden in Seattle en Genua samen met, bijvoorbeeld, Latijns-Amerikaanse ervaringen, zoals de manifestatie georganiseerd tijdens het mandaat van PSOL-leider Luciana Genro met de Venezolaanse president Hugo Chávez of de demonstratie ter herdenking van de Argentinazo, die werd afgesloten met de installatie van een gedenkplaat ter nagedachtenis aan de doden van de volksopstand van december 2001.
Strategische beperkingen en regeringscoöptatie verhinderden dat de forums hetzelfde karakter konden behouden. Tegenwoordig zijn er regionale organisaties en fora, maar zonder de kracht van wat aan het begin van de eenentwintigste eeuw tot uiting kwam. Onze uitdaging is nu om de ‘geest van Porto Alegre’ te redden om het opkomende fascisme te bestrijden.
De confrontatie met extreemrechts
Ons beleid is om extreemrechts te bestrijden, vooral op straat. Om dat te doen moeten we concrete thema’s met elkaar verbinden, zoals de strijd tegen de milities, die een sprong voorwaarts zou kunnen maken na de arrestatie van de verantwoordelijken voor de moord op Marielle, en de strijd tegen amnestie voor coupplegers uit heden en verleden.
In termen van agitatie betekent dit het garanderen en uitbreiden van de oproep van de PT, PSOL en nu de MST in Porto Alegre, om de 1e Antifascistische Conferentie te organiseren als een ruimte voor gezamenlijke strijd.
Op het gebied van propaganda is het de moeite waard om de nieuwe editie van Movimento Revista te noemen, een speciale editie gewijd aan de 60ste verjaardag van de militaire coup, die een reeks interviews en artikelen bevat die de noodzaak weerspiegelen om te blijven vechten voor gerechtigheid en genoegdoening tegen de misdadigers van het regime van 1964.
Onze belangrijkste taak is om de krachten in deze strijd te verenigen rond de conferentie – die zo breed mogelijk moet zijn – als een stap voorwaarts in de antifascistische strijd, de belangrijkste van onze generatie.
Internationale antifascistische conferentie: 17-19 mei, Porto Alegre, Brazilië
Partij voor Socialisme en Vrijheid, Arbeiderspartij
Er is een intens geschil over het maatschappelijke project dat momenteel gaande is. Het Braziliaanse volk heeft de tragedie van de regering Bolsonaro meegemaakt en zijn conclusies getrokken over dat genocidale en autoritaire project. Door veel sociale en politieke strijd hebben we hem bij de verkiezingen kunnen verslaan, maar het ‘bolsonarisme’, zoals wij het noemen, is nog steeds dagelijks aanwezig in de samenleving, zowel institutioneel als regionaal.
Door die traumatische maar onthullende ervaring hebben we geleerd over de veerkracht en coördinatie van extreemrechtse bewegingen in hun pogingen om het kapitalisme in stand te houden. Die dimensie resoneert met internationale neofascisten en extreemrechtse bewegingen die zich organiseren om op wereldschaal te concurreren. Trump stelt zich verkiesbaar voor het presidentschap van de VS en heeft een reële kans om te winnen; Netanyahu bevordert een door de internationale gemeenschap erkende genocide tegen de Palestijnen; en in ons buurland Argentinië creëert Milei een waar ‘laboratorium’ om een oorlogsplan te ontwikkelen tegen de arbeidersklasse, de volkssectoren en de jongeren, waarbij wordt gewerkt aan de ontmanteling van historische verworvenheden en rechten, zowel sociale als democratische.
In Porto Alegre, de hoofdstad van belangrijke tradities en democratische aspiraties, proberen we een ervaring van eenheid te creëren tussen sociale en politieke bewegingen die een strijdvaardige aanwezigheid en relevantie hebben in de samenleving, in het electorale segment en in het bredere ideologische en politieke landschap. We geven de strijd tegen extreemrechts op meerdere fronten als prioriteit aan, gebaseerd op belangrijke overeenkomsten, met uiteraard respect voor onze verschillen.
Vanuit het initiatief van PSOL en PT uit Rio Grande do Sul roepen we internationale antifascistische bewegingen op om een dialoog te openen die de vernietiging die wordt uitgevoerd door de herauten van conservatief ultraliberalisme kan confronteren, waarbij eenheid op straat tegen extreemrechts prioriteit heeft. Porto Alegre was het centrum van volksverzet dat in 1961 een staatsgreep versloeg, en het was de thuisbasis van het Wereld Sociaal Forum in het begin van deze eeuw, dat duizenden mensen bijeenbracht die deelnamen aan de opbouw van een ander mondiaal project.
Afgezien van de verschillende meningen over die ervaring, willen we nu een stap vooruit zetten, een noodzakelijke stap. De mobilisaties en belangrijke sociale strijd tegen extreem rechts en hun plannen zijn de andere kant van de medaille op internationale schaal. Honderdduizenden mensen gingen de straat op tegen de neonazipartij in Duitsland, en deden hetzelfde ter verdediging van het Palestijnse volk op vijf continenten, evenals in Argentinië met massaal verzet van de arbeidersklasse en volkssegmenten tegen Milei.
De eerste algemene staking van het jaar, in januari, leidde tot een massale nationale mobilisatie die verder ging dan de vakbonden en die een grote verscheidenheid aan arbeiderssectoren, buurten, groepen van volksverenigingen, culturele entiteiten, media, jongeren en arbeiders in het algemeen samenbracht, die allemaal, meer naar links geradicaliseerd, zich verenigden in de mobilisatie en een echt verenigd front vormden om Milei te verslaan. Die mobilisatie veranderde het scenario en uiteindelijk werden de reactionaire wetsvoorstellen die Milei wilde opleggen in het Congres verworpen.
Het is vanuit die strijd dat we willen coördineren en samenkomen in mei in Porto Alegre, om te organiseren en te bespreken hoe we, op straat en in verschillende ruimtes, een strijd kunnen voeren die in staat is om uitingen van extreemrechts en fascisme te verslaan, om de weg vrij te maken voor solidariteit tussen mensen in de strijd, om sociale en economische rechten en vrijheden, het milieu, wetenschap en kunst te verdedigen, en tegen alle vormen van uitbuiting, xenofobie, of enige andere vorm van onderdrukking.
We doen een beroep op alle organisaties, persoonlijkheden, bewegingen en politieke actoren die mee willen doen, om deel uit te maken van deze ruimte en dit initiatief!
Laura Sito – Voorzitter van PT (Arbeiderspartij) van Porto Alegre.
Roberto Robaina – Voorzitter van PSOL (Partij voor Socialisme en Vrijheid) van Porto Alegre.
Dit artikel stond op Revista Movimento. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.