Ga naar de inhoud

Washington voedt de nieuwe Koude Oorlog

Het is verbijsterend om te zien hoe slecht wij, burgers in het Westen, door onze media worden geïnformeerd over ‘ons conflict’ met Rusland over Oekraïne. Er is opvallend veel ruimte voor oorlogszuchtige retoriek vanuit de Verenigde Staten en de Europese Unie, zoals van NAVO-aanvoerder Jens Stoltenberg. Af en toe afgewisseld met volstrekt ridicule aanvallen op de persoon Vladimir Poetin. Niets mis met satire, maar niet bij de brengers van het dagelijks nieuws. Koude Oorlogstaal beheerst het politieke debat over Rusland. In die zin begint de EU steeds meer te lijken op de VS van Barak Obama. Het klinkt hol en het is inhoudsloos. Over de zaken waar het werkelijk zou moeten gaan, om te beginnen het standpunt van Rusland over Oekraïne – niet onbelangrijk voor onze meningsvorming – vernemen we helemaal niets.

5 min leestijd

(Door Henk van der Keur, oorspronkelijk verschenen op konfrontatie.nl, illustratie van zerohedge)

Ondertussen neemt Obama de roekeloze beslissing om de begroting voor de VS/NAVO-troepen op of in de buurt van Rusland’s grenzen te verviervoudigen. Alles wijst erop dat Moskou al is begonnen met de opbouw van hun strijdkrachten in hun westelijke gebieden, waardoor de nieuwe Koude Oorlog verder wordt gemilitariseerd. Obama heeft officieel verklaard dat Rusland de nummer één dreiging is van de VS. Op onverklaarbare wijze meer dan China, Noord-Korea, en het internationale terrorisme. En dan de abrupte aankondiging van de door de VS gesteunde regering van Oekraïne om de Minsk Akkoorden niet te tekenen. Zo lijkt een beëindiging van de Oekraïense burgeroorlog (en proxy-oorlog) steeds verder uit het zicht te raken. Rusland heeft geen enkel belang om het conflict in het oosten van Oekraïne te laten escaleren.

Amerikaanse belangen versus eigen nationale belangen

Op 26 januari waren vele – waaronder bekende – Westerse journalisten aanwezig op de jaarlijkse persconferentie van de Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov. Daarbij blikt hij terug op kwesties waar zijn ministerie het afgelopen jaar mee te maken had en geeft hij zijn taxatie van de resultaten die zijn bereikt. Zijn inleidende opmerkingen zijn beknopt, hooguit een kwartier. Uit zijn belangrijkste punten blijkt dat de Russische visie op internationale zaken vooral wordt gekarakteriseerd door Realpolitik en nationale belangen. Vanuit het perspectief van Sergej Lavrov is het voornaamste probleem hoe we in de wereld met de teloorgang van de VS als supermacht tot een nieuw systeem kunnen komen voor het beheer van internationale zaken. De betrekkingen met het Westen beschouwt hij als een essentieel onderdeel van deze bredere uitdaging.

Het gewenste nieuwe systeem van ‘global governance’ moet volgens Rusland worden gebouwd op volledige gelijkheid van betrekkingen tussen staten, respect voor hun belangen en niet-inmenging in binnenlandse aangelegenheden. Hervormingen bij de internationale financiële instellingen betekent ook dat de politieke en economische macht moet worden herverdeeld op basis van de huidige economische en militaire verhoudingen in de wereld. Volgens Lavrov frustreert de Amerikaanse regering deze vernieuwing door vast te houden aan haar hegemonistische controle over de financiële instellingen en haar bondgenoten in Europa en Azië. Dat druist, volgens hem, in tegen de eigen nationale belangen van de Amerikaanse bondgenoten.

Sancties snijden in eigen vlees

Sergej Lavrov maakt duidelijk dat Rusland niet wenst te buigen voor de eisen van de VS. Ook niet bij wijze van compromis. Nu er in de VS en Europa steeds meer stemmen op gaan om de economische sancties tegen Rusland op te heffen, hoopt het Westen Rusland ertoe te bewegen om in ruil voor een overeenkomst over Oekraïne zijn steun voor Bashar al-Assad in Syrië in te trekken. Dat kan dan aan de wereld worden uitgelegd als een compromis. In werkelijkheid zoekt het Westen een uitvlucht, omdat de Westerse belangen door de sancties tegen Rusland en de tegensancties van Rusland veel meer worden geschaad dan de Russische belangen.

Dat is het gevoel dat Lavrov probeert over te brengen: dat het Westen Rusland meer nodig heeft dan Rusland het Westen nodig heeft. De aanhoudende schade voor Europese boeren en andere sectoren van de economie door de Russische tegenboycot is duidelijk. En in Washington lijkt eindelijk het besef door te dringen dat de alternatieve wereldwijde financiële instellingen, anders dan die gevestigd in Washington, voor eens en voor altijd een einde gaan maken aan de mogelijkheden van de VS om een allesverlammende economische pijn toe te brengen aan landen die de VS als vijand beschouwt.

Voor zover mij bekend heeft geen enkele aanwezige westerse journalist over de persconferentie van Sergej Lavrov geschreven. De hele persconferentie is terug te vinden op youtube. Een Engelstalige transcriptie ervan staat op de website van het Russische ministerie van buitenlandse zaken.

Referendum over associatieverdrag

Ofschoon de Tweede Kamerverkiezingen pas in maart 2017 aan de orde zijn, wordt 6 april a.s. een referendum gehouden over de ratificatie van het Associatieverdrag van Oekraïne met de EU. Dit referendum werd afgedwongen na een petitie van GeenPeil. Deze rechtse organisatie is tegen het associatieverdrag omdat anders de visumplicht voor arbeidsmigranten uit Oekraïne wordt opgeheven. Een belachelijke reden om nee te stemmen. En in die zin is dat referendum natuurlijk flauwekul.

Maar nu dat referendum er eenmaal is zijn er gegronde redenen om een duidelijke ‘NEE’-stem te laten horen vanuit een andere motivatie. Het is een sterk neoliberaal verdrag waar alleen grote Westerse bedrijven en Oekraïense oligarchen belang bij hebben. Bovendien zet het de verhoudingen met Rusland verder op scherp en jaagt het de wapenwedloop nog meer aan. De Europese landen moeten nu juist al hun invloed aanwenden om ervoor te zorgen dat het Oekraïense parlement het Minsk Akkoord 2 goed gaat keuren zodat er uitzicht is op vrede in het door burgeroorlog geteisterde grensland van de EU.