Ga naar de inhoud

Union busting bij Amazon

Arbeiders Amazon strijden tegen uitbuiting en voor erkenning vakbondsrechten

7 min leestijd

(Door Ab de Wildt *) oorspronkelijk verschenen bij Solidariteit foto actie in 2019 door War on Want (CC2.0/Flickr))

Amazon staat bekend als ’s werelds grootste pakjesbezorger, met als baas één van de rijkste mensen ter wereld. Maar ook door vakbondsvijandigheid en de hoge graad van uitbuiting van producenten als supergrote afnemers en van arbeiders met moderne hightech middelen. Verdeel en heers is de leidende filosofie.

Poolse arbeiders bij Amazon eisen hun bonus: voor iedereen 2.000 zloty. In Alabama, Verenigde Staten, vechten hun collega’s voor het recht zich bij een vakbond te organiseren of deze op te richten. In Italië, staken ze landelijk tegen de hoge werkdruk en voor vaste banen.

Op 5 november 2020 eisten Amazon werknemers in een magazijn in Wroclaw, Polen (Amazon WRO1) dezelfde bonus van 2.000 zloty – 500 euro – die wervingsbureaus aan nieuwe werknemers betalen. Om hun eisen kracht bij te zetten, staakten ze hun werk. In de daaropvolgende dagen sloten arbeiders van andere Poolse vestigingen zich aan bij het protest achter de slogan ”2.000 zloty voor iedereen” die velen op de achterkant van hun oranje gezondheids- en veiligheidsvesten hadden geschreven.

Wroclaw

Het Amazon WRO1-magazijn is het enige distributiecentrum van het bedrijf in Polen dat omvangrijke, grote en zware artikelen verwerkt. Er werken meer dan duizend heftruckchauffeurs die de goederen uit hoge rekken halen of erin plaatsen. De overgrote meerderheid van de chauffeurs in de dagploeg van de laad- en losafdelingen nam deel aan het protest. Nachtploegarbeiders stopten ook een uur met werken, terwijl 180 werknemers op de afdeling klantretouren gedurende enkele minuten het rode licht aanzetten – lichtsignalen die aangeven dat er niet verder gewerkt kan worden.

Amazon heeft 18.000 vaste medewerkers in dienst plus nog eens 10.000 uitzendkrachten in de acht Poolse distributiecentra die actief zijn voor het Duitse platform van de e-commerce gigant, Amazon Duitsland die overigens geen goederen verkoopt in Polen.

De aanwervingsbonus veroorzaakte grote opschudding onder vaste arbeiders en uitzendkrachten die al enkele maanden bij het bedrijf werken, omdat zij er geen recht op hadden. De onvrede is ook toegenomen, omdat de meerderheid van de Poolse magazijnmedewerkers van Amazon dit jaar geen loonsverhoging incasseerde. En dat, terwijl de eigenaar Jef Bezos zijn rijkdom enorm zag toenemen. Bezos bezit nu bijna 200 miljard dollar, een stijging van 74 miljard in vergelijking met het begin van het jaar.

Geen loonsverhoging

Sinds 2015 voert Amazon distributiecentrum Polen in het derde kwartaal van elk jaar een zogenoemde salarisbeoordeling uit, waarbij de inkomsten in de regio van magazijnen in overeenkomstige industrieën worden vergeleken. Voor het eerst in vijf jaar heeft het bedrijf het basissalaris van 20 zloty per uur (4,40 euro) niet verhoogd, omdat het nog steeds volgens Amazon competitief is.

Na protesten van Amazon-arbeiders in verschillende landen eerder dit jaar, bood Amazon in Polen van half maart tot half mei een Covid bonus aan. In tegenstelling tot de meeste Europese en Amerikaanse magazijnen, waar arbeiders een bonus van 2 dollar of 2 euro per uur ontvingen, bleef het in Polen beperkt tot 1 euro (4 zloty), hoewel ze net zo hard werken. Amazon bood ook een vergelijkbaar bedrag als kerstbonus in november en december.

De tweede golf van de pandemie heeft Polen hard getroffen. Amazon arbeiders worden, samen met andere logistieke en magazijncollega’s, ”helden” genoemd wier arbeid het mogelijk maakt om bestellingen uit te voeren tijdens de lockdown. Maar de voortdurende, massale rekrutering door Amazon betekent dat nog meer mensen elke dag met elkaar in contact komen in bedrijfsbussen, controlekamers, kantines en gangen en dat brengt hun gezondheid in gevaar.

Veel arbeiders vinden dat ze zowel de Covid bonus moeten ontvangen als de kerstbonus waarop vaak wordt gerekend om het huishoudboekje aan het einde van elk jaar bij te spijkeren, veel hoger zou moeten zijn.

Op 15 december 2020 sloegen de protesten tegen de bonus van 2.000 zloty en de ongelijksoortige behandeling van Poolse arbeiders, over naar het WRO2-magazijn van Amazon, ook in Wroclaw. Terwijl arbeiders bij de ingang demonstreerden, blokkeerden solidariteitsgroepen twee toegangspoorten voor vrachtwagens die pakketten afleveren en ophalen, waardoor tachtig vrachtwagens enkele uren lang niet konden laden of lossen.

Alabama

Ook in de Verenigde Staten staat union busting hoog in het vaandel van Amazon. In Alabama probeert Bezos met alle middelen – van snijden in de lonen en verdeel en heers tot lobby en intimidatie – de strijd van de arbeiders te breken om lid te worden van een vakbond. Deze pogingen van Amazon zijn zo fel geworden dat zelfs president Joe Biden tussenbeide is gekomen. Hij sprak in een videoboodschap zijn steun uit voor het recht op organisatie en drong daarbij aan om geen intimidatie, geen dwang, geen bedreigingen, geen anti-vakbondspropaganda door Amazon toe te staan. Maar daar heeft Amazon lak aan.

Jeff Bezos en zijn bedrijf geven veel geld uit om de vakbondsinspanningen in Alabama en daarbuiten te bestrijden. De actiegroep courage campaign.werkt eraan om de erbarmelijke arbeidsomstandigheden en anti-vakbondstactieken van Amazon een halt toe te roepen. Hoe meer bekend is over het personeelsbeleid en werkomstandigheden bij Amazon, hoe erger het wordt. Bijvoorbeeld, deze superinternational stelde ‘megacycle’ in: verlengde diensten van 10,5 uur, de zogenaamde kerkhof diensten, waardoor arbeiders moeten kiezen tussen een slopende arbeidstijd midden in de nacht of hun baan verliezen.

Anti-vakbondstactiek

Vice, een onafhankelijke, progressieve mediagroep in de Verenigde Staten, heeft in een recente publicatie onthuld dat het standaard minimumloon van 15 dollar de lonen naar beneden haalt in de omliggende gebieden, waar de vakbond werknemers met vergelijkbare banen heeft georganiseerd en meer verdienen. Blijkbaar was dat onderdeel van het plan van Amazon, zodat zij spullen snel en goedkoop kunnen blijven leveren.

Amazon deed kort geleden zijn jaarlijkse ‘loonaanbod’ met een minimumloon en minstens 1.000 dollar om het bedrijf te verlaten. Dankzij dit bod kan het bedrijf de omzet laten stijgen, terwijl de arbeiders zich nauwelijks kunnen organiseren. Met andere woorden, de wortel die Amazon voor de neuzen van de arbeiders houdt, is een half maandsalaris groot. Een enorm bedrag voor mensen die dagelijks strijden om te overleven. Dit ‘gebaar’ kwam uitgerekend op het moment dat de arbeiders in Alabama die vóór een vakbond zouden stemmen ervan te overtuigen dat ze beter hun baan konden opzeggen.

Piacenza, Italië

In Italiaanse distributiecentra, en vooral in Piacenza, wordt al jaren hardnekkig gestreden tegen een verregaande controle. Door gebruik te maken van moderne observatietechnieken en multimedia en algoritmes ligt precies vast wat een arbeider kan produceren.

Bij de opening van een distributiecentrum biedt Amazon meer geld dan de norm in omringende bedrijven. Daarmee kaapt deze multinationale gigant in eerste instantie de beste werknemers bij de concurrenten vandaan. Zij werken extra hard om in aanmerking te komen voor een vaste baan, met een hoger dan doorsnee salaris. Dit in de hoop om van uitzendkracht door te groeien naar vaste werknemer. Helaas werkt dit systeem tegen hen. Nieuwe losse werknemers willen dit ook graag en overbieden de oude rotten door nog harder te werken. Dit proces wordt nauwkeurig vastgelegd door de algoritmes van Amazon. Een ratrace naar boven. En uiteraard krijgt bijna niemand een vaste aanstelling. De nieuwen werken altijd harder. In Italië is de maat vol. Er wordt in deze maand maart 2021 tegen deze tactiek van ‘je dood werken’ gestaakt. Hierbij is Piacenza de koploper.

Steun en informatie

De hier besproken voorbeelden in Polen, Verenigde Staten en Italië zijn kenmerkend voor Amazon. Het concern presenteert bij vakbondsstemmingen op Twitch, waarvan het de eigenaar is, advertenties die tegen arbeidersorganisatie zijn, verspreidt negatieve propaganda op de werkvloer en zet zelfs de ‘stembussen’ in een beperkt aantal neer op moeilijk te bereiken plaatsen.

Dat gebeurt allemaal niet sinds een paar jaar, maar in dit beleid van union busting heeft Amazon inmiddels een traditie van 25 jaar opgebouwd.

Steun aan de strijd om een einde te maken aan het machtsmisbruik van Amazon begint met bekend te maken hoe het bedrijf geld van klanten gebruikt om vakbonden te stoppen. Door wetgevers te dwingen om Amazon verantwoordelijk te houden voor de behandeling van werknemers en door de rechten van hun organisaties te steunen.

En als dat ’te ver weg’ is, Amazon is inmiddels In Nederland. Lang bezat het concern geen eigen distributiecentrum in Nederland en werden bestellingen bevoorraad vanuit België en Duitsland. Daarin is verandering gekomen, daarover zal binnenkort meer bekend worden.

Bronnen en meer informatie

* https://www.geekwire.com/2020/amazon-avoided-unions-25-years-heres-labor-leaders-think-soon-change/
* https://www.globalinfo.nl/Nieuws/de-landelijke-staking-tegen-amazon-en-zijn-uitbuitende-algoritme-in-italie
* https://jacobinmag.com/2021/03/italy-nationwide-amazon-strike-march-22