Ga naar de inhoud

Steun het Oekraïense verzet en breek de macht van het fossiele kapitaal

Een nieuwe antimilitaristische beweging moet solidair zijn met zowel het burgerlijke als het gewapende verzet van de Oekraïense bevolking.

26 min leestijd

(Het volgende artikel verscheen 27 september, 2022 op The ‘Commons’ journal, vertaling Forum voor Anarchisme)

*Door Ilya Budraitskis, Oksana Dutchak, Harald Etzbach, Bernd Gehrke, Eva Gelinsky, Renate Hürtgen, Zbigniew Marcin Kowalewski, Natalia Lomonosova, Hanna Perekhoda, Denys Pilash, Zakhar Popovych, Philipp Schmid, Christoph Wälz, Przemyslaw Wielgosz en Christian Zeller* Foto Manhhai, CC2.0/Flickr

Op 9 juni publiceerden Heino Berg, Thies Gleiss, Jakob Schäfer, Matthias Schindler, Winfried Wolf een gedetailleerde verklaring in Junge Welt waarin zij pleiten voor een “antimilitaristisch defaitisme” en het opgeven van het militaire verzet van Oekraïne tegen de Russische invasieoorlog (*1). Wij zien hun artikel als een gelegenheid voor een fundamentele reactie over een noodzakelijk anti-imperialistisch ecosocialistisch perspectief dat zich inzet voor wereldwijde solidariteit.

Wij zijn ontsteld over de manier waarop zij in dit artikel de oorlogsrealiteit ombuigen en uiteindelijk pleiten voor het oligarchenregime van Poetin. Bekrompen bevelen zij de Oekraïense bevolking aan om zich te onderwerpen aan de Russische bezetting om zo de oorlog te beëindigen. De auteurs hebben het niet over socialistische, feministische en anarchistische krachten in Oekraïne en Rusland. Zij redeneren vanuit een uitgesproken Duits perspectief en daarin staan ze niet alleen.

Veel verklaringen van de oude vredesbeweging keren zich tegen de “escalatie van het Westen” en “vergeten” dat Rusland allang is geëscaleerd en de Oekraïense samenleving systematisch wil vernietigen. De verklaring van de vijf auteurs gaat zozeer voorbij aan de anti-imperialistische solidariteit dat wij het gepast achten er onze argumenten tegenover te stellen.

Omkering van verantwoordelijkheid

De verklaring van de auteurs leest als veel bijdragen van de oude linkse vredesbeweging, met als kenmerk een eenzijdig schijn-anti-imperialisme. Natuurlijk, aan het begin van de tekst veroordelen ze de invasie van Oekraïne “zonder enig voorbehoud of relativering.” Maar daarna doen ze precies dat: ze relativeren de agressie van de oligarchie van Poetin. Onder de titel “No Interest in Ceasefire” (vert. “geen interesse in staakt-het-vuren”) leggen zij in detail uit waarom de NAVO veel erger is dan Rusland en dat het Westen, in de eerste plaats de VS, geen spoedige wapenstilstand wil, maar het Oekraïense slagveld vooral gebruikt om Rusland te verzwakken.

De vijf auteurs draaien de verantwoordelijkheid voor de oorlog om. Zij zeggen dat niet Poetin, die openlijk en herhaaldelijk elk staakt-het-vuren naast een Oekraïense overgave heeft afgewezen, verantwoordelijk is voor de voortdurende oorlog, maar het “regime” in Kiev, dat slechts een week voordat de Russische aanval begon onderhandelingen over neutraliteit had aangeboden.

Zij schrijven dat het “regime in Kiev vanaf het begin heeft gekozen voor de militaire reactie op de invasie, en dat het zelfs begin juni geen enkele poging heeft gedaan om tot een staakt-het-vuren te komen.” Het is niet het Poetin-regime, dat herhaaldelijk heeft verklaard dat het de vernietigings- en uitputtingsoorlog zal voortzetten totdat Oekraïne zich overgeeft, maar Oekraïne, dat wanhopig om wapens vraagt uit zelfverdediging, dat verantwoordelijk is voor het voortzetten van de vernietiging van zijn eigen land, zeggen zij.

De auteurs hekelen de vermeende bewapening van Oekraïne door het Westen, maar vermelden met geen woord dat Rusland zijn veroveringscampagne pas begon na een lange periode van politieke, economische, logistieke en militaire voorbereiding.

Achter deze omkering van verantwoordelijkheid gaat een fundamentele miskenning van het Poetin-regime schuil, waarvan de vijf auteurs niet eens een rudimentaire poging doen om het karakter te definiëren. Integendeel, zij stellen de proto-fascistische Poetin-dictatuur gelijk aan de corrupte bourgeois parlementaire democratie in Oekraïne. Voor de auteurs zijn het simpelweg “twee bourgeois staten, beide bepaald door een oligarchisch systeem.”

Bizar genoeg beroepen de auteurs zich op de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger als kroongetuige. Omdat Kissinger expliciet concessies eiste van Oekraïne en het afstaan van delen van het land aan Rusland, schrijven ze hem een verantwoordelijker positie toe dan het huidige Amerikaanse leiderschap.

Toch is Kissinger zeker in continuïteit met zijn eigen standpunten. Vanaf 1969 liet hij als veiligheidsadviseur van de president het verzet van de Vietnamese bevolking begraven onder tapijtbombardementen, terwijl hij in 1973 de staatsgreep tegen president Allende in Chili orkestreerde die leidde tot de vestiging van de dictatuur van Pinochet.

Evenzo legt hij, nu op zijn oude dag, de soevereiniteit van het Oekraïense volk terzijde en beveelt hij aan dat het “realistisch gezien” opgeeft. In dit verband is het bepaald geen toeval dat uitgerekend Vladimir Poetin, toen hij in 1993 nog lokaal politicus was in Sint-Petersburg, de dictatuur van Pinochet als model koos en daarmee net als Kissinger onthulde wat hij vindt van democratische verworvenheden (*2). Kissinger en Poetin zijn geestverwanten. Als socialisten uitgerekend Kissinger aanroepen als vertegenwoordiger van een redelijk standpunt, wijst dat op een behoorlijke verschuiving in het politieke afstemmingssysteem en een twijfelachtig niveau van argumentatie.

## Het Poetin-regime ontkent het bestaan van een Oekraïense natie

Het Kremlin wil elke onafhankelijke ontwikkeling van Oekraïne verhinderen. De leiding van Poetin beschouwt Oekraïne, samen met Wit-Rusland, als deel van Rusland (*3). De onafhankelijkheid van Oekraïne is in tegenspraak met de vermeende historische aanspraken van Rusland.

Het Russische leiderschap heeft niet gereageerd op deze of gene stap van de NAVO, maar streeft fundamentele doelen na met zijn oorlog, die het rechtvaardigt met zijn Groot-Russische ideologie. Poetin en exponenten van zijn regime hebben zich herhaaldelijk geplaatst in de historische continuïteit van het tsarenrijk, en daarmee het bestaan van een onafhankelijke Oekraïense nationale cultuur en identiteit uitgesloten. In juni plaatste Poetin de veroveringsoorlog tegen Oekraïne op één lijn met de Grote Noordse Oorlog onder de Russische tsaar Peter de Eerste, door eenvoudigweg te spreken van een herovering van Russische bodem (*4).

De doelen van de Russische leiding zijn dus fundamenteel, verstrekkend en gaan veel verder dan het afweren van de NAVO: Oekraïne als onafhankelijk land vernietigen en inlijven als “Klein Rusland”. De oorlogspraktijk valt samen met het oorlogsdoel. Steden en dorpen worden systematisch vernietigd, de bevolking geterroriseerd en verdreven. In de bezette gebieden voert de Russische staat een regime van terreur in, neemt de scholen op in het Russische schoolsysteem, laat alleen Russische media toe en legt de roebel op als betaalmiddel. Op 20 juni had Rusland meer dan 1,9 miljoen Oekraïners naar Rusland gebracht, waaronder 300.000 kinderen. Duizenden Oekraïners houden stand in kampen in Oost-Siberië, ver van Oekraïne.

Het verzet van Oekraïne tegen de binnenvallende Russische troepen, dat zowel de Amerikaanse en Europese regeringen als het Poetin-regime verbaasde, voorkwam een snelle bezetting van het land en de installatie van een pro-Russische marionettenregering. Dit volksverzet in Oekraïne stelde alle actoren voor een nieuwe situatie. 

De Oekraïense oligarchen moesten zich achter het verzet en tegen Rusland verzetten. De regeringen van Europa en de Verenigde Staten moesten hun inschatting dat Oekraïne snel zou instorten, bijstellen. Poetin werd gedwongen zijn oorlogsstrategie aan te passen aan de nieuwe situatie.

Tegelijkertijd koppelt het Poetin-regime de oorlog aan een “strijd om waarden” tegen het decadente Westen. Het wil democratische rechten en verworvenheden van de arbeiders-, vrouwen- en LGBTIQ-bewegingen terugdringen, niet alleen in Rusland maar ook in de gebieden die onder zijn invloed staan. Rusland financiert en bevordert extreem-rechtse partijen in heel Europa en de wereld. Met Jair Bolsonaro in Brazilië, Marine Le Pen in Frankrijk en de AfD in Duitsland is het Poetin-regime het bewonderde speerpunt van een reactionaire en zelfs fascistische beweging.

Oekraïens verzet zet wapenleveringen op de agenda

Het was het vastberaden en zelfopofferende verzet van het Oekraïense volk tegen de bezetter dat de NAVO-landen confronteerde met de kwestie van uitgebreide wapenleveranties. Onmiddellijk na het begin van de oorlog adviseerden de regeringen van de VS en het VK de Oekraïense president Zelensky het land te verlaten en boden hem bescherming aan. Net als de leiders in het Kremlin verwachtten zij dat Oekraïne snel verslagen zou worden. Ze vergisten zich allemaal in de wil van het Oekraïense volk om zich te verzetten. Zij gingen ervan uit dat Europese en Amerikaanse bedrijven na een golf van verontwaardiging en economische sancties weer normaal zaken zouden doen met Rusland.

Het hardnekkige verzet van Oekraïne en de militaire moeilijkheden van de Russische bezettingstroepen openden de gelegenheid voor de regeringen van de NAVO-landen om de militaire en geopolitieke positie van Rusland te verzwakken door massale wapenleveranties aan Oekraïne. De strijdende mensen in Oekraïne zijn dus niet de uitvoerders van een imperialistisch plan, maar vechten voor hun legitieme doelen en rechten in de Oekraïense samenleving; vechten voor hun bestaan als Oekraïners.

Tot het uitbreken van de oorlog kon er geen sprake zijn van bewapening van Oekraïne door de NAVO. Oekraïne ontving van 2014 tot 2022 4 miljard dollar aan militaire hulp van de Verenigde Staten. Sinds ten minste 2015 heeft het Amerikaanse leger ook Oekraïense troepen getraind, weliswaar op relatief kleine schaal(*5). 

Maar veel van de militaire bijstand stroomde nadat de oorlog begon (*6). Van 2014 tot 2021 bedroeg de directe militaire bijstand 2,4 miljard dollar. De Duitse wapenexport naar Oekraïne is tot nu toe relatief klein; de Duitse wapenexport naar Rusland is sinds 2014 – ondanks het embargo – en zelfs in de periode vlak voor het begin van de oorlog onevenredig groter geweest (*7).

Zonder de leveringen van militair bruikbare onderdelen door de Duitse (en ook Zwitserse, Italiaanse Japanse en Amerikaanse) werktuigindustrie zou de Russische defensie-industrie niet in staat zijn geweest om complexe besturingssystemen in haar wapens op te nemen. De technologische weg van de Sovjet-Unie was uitgeput en Rusland moest sindsdien belangrijke werktuigmachines invoeren. De bloei van de olie in de jaren 2000 [leverde het geld. Zonder deze geïmporteerde werktuigmachines, kon Rusland geen defensie-industrie runnen.

Half april kondigde president Biden nog een militair hulpprogramma van 750 miljoen dollar aan voor Oekraïne. (*8) Op 19 mei tenslotte keurde de Senaat een programma van 40 miljard dollar goed voor militaire en humanitaire hulp aan Oekraïne, waardoor dit het grootste buitenlandse hulppakket in minstens twee decennia is. Een groot deel van dit bedrag zal echter worden besteed aan infrastructuur en vernieuwende investeringen in de VS zelf (*9). De betrokkenheid van de VS en de NAVO heeft dus een veelomvattende dimensie gekregen. De Amerikaanse regering verklaart openlijk dat zij de Russische militaire capaciteiten aanzienlijk wil verzwakken. De Oekraïense regering streeft uiteraard hetzelfde doel na.

De belangen van de VS en West-Europa

De regeringen van Europa en de Verenigde Staten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de escalatie van de geopolitieke spanningen, maar niet vanwege de vermeende NAVO-omsingeling van Rusland die de Russische propaganda op de muur schilderde en die velen ter linkerzijde in Europa vrij goedkoop hebben overgenomen. Men vergeet dat de uitbreiding van de NAVO met de toetreding van de buurlanden van Rusland in 2004 grotendeels was voltooid, en vooral dat veel landen in Oost-Europa het lidmaatschap van de NAVO nastreefden, niet uit een verlangen naar militaire herbewapening, maar uit angst voor een versterking van het Russische revanchisme.

De werkelijke medeverantwoordelijkheid van de NAVO-landen voor de verscherping van de tegenstellingen ligt in hun economisch belang in de voormalige Sovjet-republieken. Het kapitaal in de imperialistische landen van Europa en Noord-Amerika was niet alleen op zoek naar nieuwe NAVO-leden, maar wilde vooral verdere markten openen en goedkope grondstoffen verkrijgen. Daarvoor had het regeringen nodig die het proces van sociale transformatie ordelijk en desnoods met geweld konden organiseren.

De westerse imperialistische machten, in de eerste plaats de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, zagen in het aanvankelijk succesvolle verzet van Oekraïne tegen de Russische bezettingstroepen de mogelijkheid om de geopolitieke positie van Rusland aanzienlijk te verzwakken door de militaire capaciteiten van Oekraïne te versterken. De NAVO-leiders lijken echter niet geïnteresseerd in een langdurige oorlog of de escalatie daarvan. NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg legde het evenwichtsproces uit tijdens een bijeenkomst in Finland op 12 juni: Op een gegeven moment, zei hij, zal Oekraïne bekend moeten maken welke territoriale verliezen het bereid is te accepteren en welke democratische rechten de bevolking bereid is op te geven (*10).

Tegelijkertijd is het duidelijk dat belangrijke landen in Europa, waaronder Duitsland en Frankrijk, maar ook Oostenrijk en Zwitserland, Oekraïne slechts beperkt steunen. Zij streven naar een verstandhouding met de Russische oligarchie. Ze leveren niet echt de nodige wapens, noch verlichten ze de leeggebloede Oekraïense samenleving door hun schuld kwijt te schelden. 

Grote kapitaalgroepen in Europa, vooral die welke verbonden zijn met de fossiele industrieën (Duitsland, Oostenrijk) en met de internationale grondstoffenhandel (Zwitserland), doen al jaren zeer winstgevende zaken met de oligarchen van Poetin. Zij willen graag snel terugkeren naar de normale situatie en deze zaken hervatten. Rusland is een veel belangrijkere markt voor West-Europees kapitaal dan Oekraïne.

De publieke verklaringen van belangrijke vertegenwoordigers van het kapitaal ten gunste van de beëindiging van de oorlog worden steeds frequenter. Westerse regeringen moeten de regering-Zelenski duidelijk maken dat solidariteit en geduld beperkt zijn. Zij zijn immers afhankelijk van Russisch gas. Een nog grotere vermindering of zelfs stopzetting van de leveringen zou onvermijdelijk leiden tot een economische catastrofe.

VW CEO Herbert Diess eiste dat de EU onderhandelt over een regeling van de oorlog. Het uiterste moet worden gedaan “om de wereld weer open te krijgen (*11). De directie van BASF heeft herhaaldelijk gewaarschuwd tegen een embargo op Russische olie en gas en ziet de geopolitieke blokvorming als een grote bedreiging voor het bedrijfsleven (*12). Magdalena Martullo-Blocher, het hoofd van EMS-Chemie in Zwitserland, roept op tot een snelle onderhandelingsregeling met Poetin. 

De soevereiniteit van Oekraïne en de sociale zorgen van de mensen in Oekraïne zijn natuurlijk onverschillig voor deze vertegenwoordigers van het kapitaal (*13). In een onderzoek van KPMG onder 280 bedrijven zei slechts 10 procent de Russische markt volledig te hebben verlaten. 37 procent zette hun activiteiten op “stand by om later hun activiteiten te hervatten (*14). Uit deze verklaringen blijkt: grote delen van het kapitaal hebben geen belang bij een lange oorlog. Vroeg of laat zullen de regeringen proberen met Poetin tot een akkoord te komen over de heropening van de wereld van de markten.

Het karakter van de oorlog

De vijf auteurs van het artikel in Junge Welt willen het defaitistische standpunt van Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht en Vladimir Lenin in de Eerste Wereldoorlog toepassen op de huidige Russische bezettingsoorlog tegen de Oekraïense bevolking. Deze analogie met de debatten in de arbeidersbeweging tijdens de Eerste Wereldoorlog verdraait de geschiedenis. 

Meer op zijn plaats zou zijn een kritische reflectie op de rechtvaardiging van antikoloniale strijd. Oekraïne is immers geen imperialistisch land en heeft ook niet gedreigd andere landen aan te vallen. Oekraïne is eerder een jong land wiens onafhankelijkheid en eigen natievorming Rusland niet accepteert en daarom sinds 2014 militair aanvalt. Het Poetin-regime wil Oekraïne echter opnieuw als interne kolonie opnemen in een Groot-Russisch Rijk, zoals onder de tsaren het geval was.

De Oekraïense bevolking voert dus geen “proxy-oorlog” van de NAVO tegen Rusland, maar vecht voor haar eigen onafhankelijkheid en voor democratische en sociale rechten, die zij allemaal zou verliezen onder de Russische bezetting. De situatie in de zogenaamde Volksrepublieken in de Donbas is dreigend genoeg als een waarschijnlijk vooruitzicht onder een bezettingsregime.

Natuurlijk kan de oorlog alleen worden begrepen in de context van de internationale rivaliteit tussen de grote imperialistische machten. De VS en de NAVO-landen bereiden zich met hun herbewapeningsoffensief, dat nog voor de Russische aanval op Oekraïne van start ging, voor op mogelijke militaire conflicten met China en de verhevigde strijd om grondstoffen en natuurlijke bronnen. 

Daarom is het duidelijk dat de VS en de Europese mogendheden de oorlog in Oekraïne strategisch willen gebruiken voor hun doelen. Zolang het verzet van Oekraïne aan hun doelen beantwoordt, zullen zij zich inzetten, maar uiteraard niet onvoorwaardelijk. Verschillende kapitalistische facties van de westerse imperialisten zien zichzelf door de oorlog zelfs belemmerd in het bedienen van markten in Rusland. Bovendien zijn noch de VS noch de Europese landen oorlogvoerders. Waren ze dat wel, dan zouden we inderdaad een wereldoorlog hebben.

Etienne Balibar analyseerde onlangs de oorlog in een inspirerende bijdrage aan de discussie (*15). Hij betoogt overtuigend dat deze oorlog vier verweven dimensies heeft: *eerst*, een nationale onafhankelijkheidsoorlog, vergelijkbaar met Algerije of Vietnam; *tweede*, een andere oorlog als gevolg van de ineenstorting van de Sovjet-Unie en de staatsbureaucratische landen; *derde*, een geglobaliseerde oorlog, aangezien de strijdende landen betrokken zijn bij wereldwijde allianties en netwerken en de oorlog catastrofale gevolgen heeft voor de voedselvoorziening in veel arme landen; en *vierde*, tenslotte, de dreiging van een nucleaire oorlog, aangezien Poetin dit chantagepotentieel bewust gebruikt. Bepalend voor de dynamiek van de oorlog is echter de maatschappelijk breed gedragen onafhankelijkheidsoorlog tegen de Russische bezetting. Balibar concludeert dat de nederlaag van Oekraïne een volstrekt onaanvaardbaar vooruitzicht is.

Kenmerkend voor de huidige fase van de oorlog is dat er een tijdelijke en gedeeltelijke afstemming van belangen is tussen Oekraïne en de imperialistische machten. In een vergelijkbare situatie van tijdelijke afstemming van belangen hebben de People’s Defense Forces en de Syrian Democratic Forces in Noord-Syrië in hun strijd tegen de Islamitische Staat massale steun gehad van Amerikaanse luchtmacht, zonder welke zij de strijd zouden hebben verloren. 

We zien nu, in het licht van de toegenomen Turkse aanvallen, dat deze bescherming niet blijvend is. Deze dagen eist de leiding van de PYD, de sterkste partij in het noordoosten van Syrië, een vliegverbod van de NAVO, paradoxaal genoeg tegen het NAVO-land Turkije. Dit is natuurlijk geen reden om afstand te nemen van het verzet in Rojava, maar juist een reden om de solidariteit te versterken.

Uit onze analyse concluderen wij dat Oekraïne het recht heeft om wapens te verkrijgen, waar het die ook krijgt. De Amerikaanse en Europese regeringen leveren wapens in beperkte hoeveelheden en uit eigen motieven. Het is mogelijk dat de regeringen van de westerse imperialisten Oekraïne vroeg of laat zullen dwingen om in het kader van een “onderhandelde regeling” afstand te doen van de soevereiniteit over grote delen van het land in het oosten en het zuiden en zo een gedeeltelijke nederlaag te aanvaarden. In dit opzicht zijn degenen die nu oproepen tot onmiddellijke onderhandelingen niet zo ver verwijderd van “hun” imperialistische regeringen.

Arrogante aanbeveling voor capitulatie en “sociaal verzet”

In hun artikel in Junge Welt verhullen de auteurs nauwelijks hun aanbeveling aan Oekraïne en dus ook aan Oekraïense linksmensen, vakbonden en andere emancipatoire bewegingen om te capituleren. Geloven zij serieus dat onder de omstandigheden van een militaire bezettingsdictatuur en massale deportatie van potentiële oppositieleden een levendig maatschappelijk middenveld of zelfs militante vakbonden kunnen ontstaan? Moeten de Russische troepen op deze manier vreedzaam worden overgehaald om te vertrekken? Dit idee is grotesk en absurd, en de aanbevelingen aan het volk van Oekraïne die eruit voortvloeien zijn paternalistisch en neokoloniaal. 

Op 28 juni verklaarde de woordvoerder van het Kremlin Dmitry Peskov nogmaals in niet mis te verstane bewoordingen wat de voorwaarden voor een staakt-het-vuren zijn: “De Oekraïense kant kan alles stoppen voor het einde van vandaag.” Daarvoor is volgens hem “een bevel aan de nationalistische eenheden” nodig, aan de “Oekraïense soldaten om de wapens neer te leggen”. Kiev zou ook aan alle Russische voorwaarden moeten voldoen, zei hij. “Dan zou alles binnen een dag voorbij zijn.(*16) Zolang de Oekraïense bevolking niet gebombardeerd, uitgeput, getraumatiseerd en gedemoraliseerd capituleert, zal de dictatuur van Poetin haar bommenterreur voortzetten.

De auteurs nemen de door het Poetin-regime zelf openlijk geformuleerde oorlogsdoelen om de Oekraïense samenleving te vernietigen niet serieus. Daarom maken zij misplaatste historische analogieën. Hun vergelijkingen met ervaringen van “vreedzaam” verzet tegen de Kapp Putsch in 1920, de bezetting van het Ruhrgebied door Franse en Belgische troepen in 1923, en het vreedzame verzet van Tsjechoslowaakse democratiebewegingen tegen Sovjettroepen in 1968 zijn absurd. 

Zij negeren het feit dat het Poetin-regime het bestaan van een onafhankelijk Oekraïne en de opbouw van de Oekraïense natie in twijfel trekt. Zij miskennen de systematische oorlogsvoering van het Russische imperialisme gericht op etnische zuivering. De vijf auteurs tonen met deze onwetende arrogantie aan dat zij niet eens willen discussiëren met de socialistische, anarchistische en feministische krachten in Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland. Ze nemen hen duidelijk niet serieus.

Laten we terugdenken aan het begin van de Syrische revolutie. In april 2011, toen het Syrische volk uiterst gedisciplineerd en vreedzaam de straat op ging, gaf dictator Assad herhaaldelijk het bevel aan zijn troepen om op de menigte te schieten. Uiteindelijk bombardeerde zijn leger hele steden. Maar dat was niet genoeg om de wil tot verzet van het volk te breken. Poetin en zijn generaals hebben vanaf 2015 Aleppo en andere steden met de grond gelijk gemaakt. Hetzelfde personeel doet nu zijn vernietigingswerk in Oekraïne. Zoals bekend zweeg ook toen een groot deel van het zogenaamd anti-imperialistische links in Europa over deze misdaden.

Intellectuelen, beroemdheden en linkse groeperingen in Duitsland roepen herhaaldelijk op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren. Maar zolang de voorwaarden van zo’n staakt-het-vuren niet worden gespecificeerd, komt dit perspectief neer op annexatie en kolonisatie van grote delen van Oekraïne door Rusland.

Degenen die dergelijke eisen stellen, gaan eraan voorbij dat het extreem-rechts is – zowel in Rusland als in Oekraïne – dat zou profiteren als Rusland wint. Extreem-rechts beheerd al de Russische staat en zouden de overwinning op Oekraïne vieren en verdere agressie voorbereiden. Extreem rechts in Oekraïne zou zijn organisatorische en militaire netwerken kunnen uitbreiden in gewapend verzet tegen de bezetter. Dit scenario zou, veel meer dan de huidige oorlog, leiden tot een lange oorlog met vele duizenden doden, gevangenen, gedeporteerden en gemartelden.

Samen een globaal perspectief van solidariteit en ecologie ontwikkelen

Wij zijn solidair met het gewapende en ongewapende verzet van het Oekraïense volk tegen de Russische bezettingstroepen, en wij steunen in het bijzonder de feministen, socialisten en anarchisten die politiek en onafhankelijk deelnemen aan dit verzet met zowel civiele als militaire middelen. Wij zijn solidair met de vakbonden en sociale bewegingen in Oekraïne die zich verzetten tegen het neoliberale economische beleid en in plaats daarvan opkomen voor sociaal-ecologische wederopbouw. Wij staan natuurlijk ook achter de socialistische, feministische en anarchistische krachten in Rusland en Wit-Rusland die zich moedig verzetten tegen hun machthebbers, ondanks grote gevaren en risico’s.

De terugtrekking van alle Russische troepen van het grondgebied van Oekraïne is de voorwaarde voor een vreedzame regeling van het conflict. Alleen op deze basis kan een proces van verstandhouding op gang worden gebracht tussen democratisch gekozen vertegenwoordigers van de regio’s in Oost-Oekraïne en de regering in Kiev, onder internationaal toezicht. Wij steunen de eisen van emancipatorische links in Oekraïne en zullen ons inzetten voor de identificatie van de in Europese landen verborgen en geïnvesteerde tegoeden van Russische en Oekraïense oligarchen en het gebruik daarvan voor humanitaire hulp en de wederopbouw van Oekraïne. Oekraïne zit zwaar in de schulden. De oorlog maakt een onafhankelijke economische ontwikkeling onmogelijk. Daarom moeten de schulden van Oekraïne worden kwijtgescholden.

Tegelijkertijd verzetten wij ons tegen het kapitaal in onze landen dat zaken blijft doen met de oligarchen van Poetin en snel tot een vergelijk wil komen met het Poetin-regime ten koste van Oekraïne. Wij verwerpen de onlangs besloten en voorbereide herbewapeningsprogramma’s in West-Europa en de NAVO. Deze dienen niet de overwinning van het Oekraïense volk in zijn strijd voor bestaansrecht tegen Rusland, maar de eigen imperialistische doelen op langere termijn in de rivaliteit om hulpbronnen. 

Wij pleiten voor de ontbinding van de NAVO en de door Rusland gedomineerde militaire alliantie CSTO. In plaats daarvan zijn wij voor de opbouw van een democratisch en collectief veiligheidssysteem. De wapenindustrie in het Westen en het Oosten moet voortdurend worden ontmanteld en omgezet in sociaal nuttige en ecologisch duurzame industrieën.

Wij steunen de oproep van de klimaatbeweging om uit de Russische olie- en gasindustrie te stappen als stap naar een volledige uitfasering van fossiele brandstoffen. Het regime-Poetin mag niet langer worden toegestaan zijn oorlogs- en vernietigingsmachines te financieren met behulp van de inkomsten uit de plundering en export van olie, gas en bodemschatten. De prijsstijgingen van energie moeten worden tegengegaan met een goedkope sociale basisvoorziening van energie voor werknemers, progressieve prijzen voor hoog energieverbruik en uitgebreide energiebesparende maatregelen.

Om dit perspectief af te dwingen, willen wij samen met de klimaatbeweging en vakbondsinitiatieven aan de basis een beweging opbouwen voor sociale toe-eigening en voor ecologische omschakeling en ontmanteling van de grote fossiele bedrijven. Dit is de voorwaarde om uit de fossiele brandstoffen te stappen.

Wie nu een Russische overwinning tolereert, tolereert ook een overwinning van zowel het mondiale als het “binnenlandse” fossiele en op grondstoffen gebaseerde kapitaal, dat nauw verweven is met de Russische fossiele en winningssectoren. Daarom moet een nieuwe antimilitaristische beweging solidair zijn met het burgerlijke en gewapende verzet van het Oekraïense volk, en met de Oekraïense, Wit-Russische en Russische linkse-mensen die zich verzetten tegen de oorlog van het Poetin-regime.

***De auteurs zijn een collectief van socialistische activisten uit Oekraïne, Rusland, Polen, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.***

_Ilja Budraitskis is historicus en auteur uit Moskou. In januari verscheen zijn boek ”Dissidents among Dissidents bij Verso Books. Samen met anderen richtte hij in ballingschap het linkse Russische mediaproject Posle op._

_Oksana Dutchak is socioloog, gespecialiseerd in arbeids- en genderverhoudingen, en redacteur van het linkse Oekraïense tijdschrift Commons._

_Harald Etzbach is historicus en politicoloog, redacteur bij het Dossier West-Azië van de Rosa Luxemburg Stichting en redactielid van emanzipation – Zeitschrift für ökosozialistische Strategie._

_Bernd Gehrke is hedendaags historicus en betrokken bij de AK Geschichte sozialer Bewegungen Ost-West (Werkgroep Geschiedenis van Sociale Bewegingen Oost-West). Hij was actief in de linkse oppositie tegen het SED-regime in de DDR._

_Eva Gelinsky is geografe, landbouwactiviste en redactielid van emanzipation – Zeitschrift für ökosozialistische Strategie._

_Renate Hürtgen is historicus en onderzoekt onder meer het werk van de “Staatssicherheit” in het dagelijks leven, met name in de ondernemingen van de DDR. Zij was actief in de linkse oppositie tegen het SED-regime in de DDR._

_Zbigniew Marcin Kowalewski is adjunct-hoofdredacteur van de Poolse editie van Le monde diplomatique. Hij was in 1980-81 lid van de regionale leiding van de vakbond Solidarnosç in Lodz._

_Natalia Lomonosova is sociologe en doet onderzoek naar sociaal beleid, werkgelegenheid en migratie. Zij is mederedacteur van Politieke Kritiek Oekraïne en lid van de democratisch-socialistische organisatie Sotsialnyi Rukh (Sociale Beweging) in Oekraïne._

_Hanna Perekhoda is onderzoeker aan de Faculteit Politieke Wetenschappen van de Universiteit van Lausanne en actief in het Europees netwerk voor solidariteit met Oekraïne. Zij komt uit Donetsk._

_Denys Pilash is politicoloog, redacteur van het linkse Oekraïense tijdschrift Commons en lid van de democratische socialistische organisatie Sotsialnyi Rukh (Sociale Beweging) in Oekraïne._

*Zakhar Popovych is datawetenschapper en lid van de democratisch-socialistische organisatie Sotsialnyi Rukh (Sociale Beweging) in Oekraïne.*

_Philipp Schmid is leraar en actief in de Bewegung für den Sozialismus (Beweging voor het socialisme) in Zwitserland._

_Christoph Wälz is leraar en actief in de Gewerkschaft Erziehung und Wissenschaft. Hij vertaalde talrijke teksten van Russisch links tijdens de eerste weken van de oorlog en deed verslag van de Russische anti-oorlogsbeweging. Gedocumenteerd op linktr.ee/christophwaelz._

_Przemyslaw Wielgosz is auteur en journalist. Hij is momenteel hoofdredacteur van de Poolse editie van Le Monde diplomatique._

_Christian Zeller is hoogleraar economische geografie. In 2020 publiceerde hij het boek “Revolution für das Klima. Warum wir eine ökosozialistische Alternative brauchen” (“Revolutie voor het klimaat. Waarom we een eco-socialistisch alternatief nodig hebben”). Hij is lid van de redactie van emanzipation – Zeitschrift für ökosozialistische Strategie._

## Voetnoten

[1]: Heino Berg, Thies Gleiss, Jakob Schäfer, Matthias Schindler, Winfried Wolf: Antimilitaristischer Defätismus. _Junge Welt_, 9. Juni 2022, S. 12.

[2]: Neues Deutschland 1993: St. Petersburger Politiker \[Wladimir Putin\] will Diktatur – Pinochet als Vorbild. _Neues Deutschland_ 31.12.1993.

[3]: Address by the President of the Russian Federation. The Kremlin, Moscow, February 21, 2022.

[4]: Putin vergleicht sich mit Peter dem Großen. _Die Zeit_, 10. Juni 2022.

[5]: _Deutsche Welle_: USA weiten Ausbildung des ukrainischen Militärs aus. 25.07.2015.

[6]: Denys Shmyhal: Ukrainian PM: We need heavy weapons and budget support from the west. _Financial Times_, April 21, 2022.

[7]: EU-Mitgliedsstaaten haben auch nach dem Embargo von 2014 Waffen nach Russland exportiert. _Investigate Europe_, 17. März 2022.

[8]: Anthony Capaccio and Jordan Fabian: U.S: Prepares Massive New Surge of Military Aid to Ukraine. _Bloomberg News_ April 13, 2022.

[9]: Catie Edmondson and Emily Cochrane: The Senate overwhelmingly approves $40 billion in aid to Ukraine, sending it to Biden. _The New York Times_, May 19, 2022.

[10]: Speech by NATO Secretary General Jens Stoltenberg at the Kultaranta talks in Finland, 12 Jun. 2022. “We know that there is a very close link between what you can achieve at the negotiating table and your position at the battlefield. So our military support to them is a way to strengthen their hand at the negotiating table when they, hopefully soon, will sit there and negotiate the peace agreement. So that was ‘peace is possible’ – that’s not the question anyway, the question is: what price are you willing to pay for peace? How much territory? How much independence? How much sovereignty? How much freedom? How much democracy are you willing to sacrifice for peace?”.

[11]: Hans-Jürgen Jacobs: VW-Chef als Kundschafter des Friedens. _Handelsblatt_, 10. Mai 2022.

[12]: Ein Interview von Simon Hage und Martin Hesse: „Das Letzte, was wir brauchen, ist eine Lagerbildung in der Welt“ _Der Spiegel_, 2. Juni 2022.

[13]: Christina Neuhaus: Ein Deal mit Putin? Magdalena Martullo und der Elefant im Raum. _Neue Zürcher Zeitung_, 27. Juni 2022.

[14]: Arno Schütze, Catiana Krapp, Bert Fröndhoff, Anja Müller, Florian Kolf, Maike Telgheder, Stefan Menzel: Warum sich deutsche Firmen nicht mal eben aus Russland zurückziehen können. _Handelsblatt_, 9. Juni 2022.

[15]: Etienne Balibar: In the War: Nationalism, Imperialism, Cosmopolitics. _Commons Journal,_ 29.06.2022.

[16]: _ORF_, 28. Juni 2022: Kreml: Russland würde bei Kapitulation Offensive stoppen.