Piratenstaat Liechtenstein

(Dit artikel verscheen oorspronkelijk op de website van Attac-Vlaanderen)

Duitsland
kampt met zijn grootste belastingschandaal ooit. Omdat de eerste minister van
Liechtenstein, Otmar Hasler, momenteel een bezoek brengt aan Berlijn, vraagt
TJN dat Duitsland en Europa nu krachtig zouden optreden tegen Liechtenstein en
dit land als belastingparadijs uit te schakelen.

Als een
eerste stap zou Duitsland er zich toe moeten verbinden om de nuttige verkregen
informatie door te spelen aan de overheden van alle andere jurisdicties die het
slachtoffer zijn geweest van de activiteiten van Liechtenstein. Dit schandaal
moet voor Duitsland en Europa ook het startschot zijn om beslissende
inspanningen te leveren, zodat een krachtige duw wordt gegeven aan de tot nu
toe zwakke internationale pogingen van de OESO en anderen tegen de
belastingparadijzen.

Het
ziet er echter naar uit dat het antwoord van Duitsland even zwak dreigt te
worden als de andere internationale bestrijdingsprogramma’s. Torsten Albig, een
woordvoerder van de Duitse minister van financiën Peer Steinbrück, verklaarde
onlangs dat het probleem niet ligt bij de mogelijkheden die Liechtenstein
biedt, maar wel bij de misdadige energie van de Duitse belastingontduikers.

Belastingontduiking
en andere vormen van financiële misdaad hebben een vraagzijde, in dit geval de
Duitse belastingontduikers, maar ze hebben ook een aanbodzijde, namelijk de
internationale infrastructuur die een stimulerend onthaal biedt aan ontdoken
belastingkapitalen en ander misdaadgeld, met een bankgeheim dat door advocaten,
bankiers, boekhouders en anderen ten volle wordt benut. Hoewel het vervolg van
de verklaring van Albig wel meer genuanceerd klinkt, moet het Duitse ministerie
van Financiën zijn commentaar hoe dan ook rechtzetten en duidelijk verklaren
dat het hoofdprobleem ligt bij de "mogelijkheden in Liechtenstein" en
niet bij de misdadige vitaliteit van de Duitse belastingbetalers.

Het
belastingstelsel van Liechtenstein brengt niet alleen aan Duitsland, maar aan
de hele wereld schade toe. Vele miljarden vuil geld zijn uit Afrika of elders
naar Liechtenstein versluist, om er te genieten van de geheimhouding in het
ministaatje, met als resultaat dat arme regeringen broodnodige belastinginkomsten
moeten ontberen en dat de plaatselijke economieën verstoken blijven van
essentiële investeringskapitalen.

Liechtenstein
speelde bijvoorbeeld een centrale rol in de "Elf Affaire" toen Franse
onderzoeksmagistraten ontdekten dat geld uit hun vroegere Afrikaanse kolonies
wereldwijd gebruikt werd voor illegale en corrupte doeleinden. Alle Amerikaanse
oliebedrijven zouden via stichtingen in Liechtenstein smeergelden betaald
hebben om winstgevende petroleumlicenties in Kazachstan te kunnen verkrijgen.
Maar deze en andere gevallen zijn slechts de top van de ijsberg. Indien
Duitsland al zijn geheime dienst moet inzetten om met veel geld een insider om
te kopen, en dit enkel om primaire belastinginformatie te kunnen verkrijgen,
wat moet het dan niet zijn voor de zwakkere naties in Afrika en elders? Die
zijn bijzonder kwetsbaar, want ze hebben helemaal geen kans om de informatie te
verzamelen die ze nodig hebben om corrupte politici of zakenmensen te
verhinderen hun staatsinkomsten te ondermijnen.

We hebben
nu het juiste politieke klimaat voor een ernstige wereldwijde politionele actie
tegen de belastingparadijzen. De publieke walging die dit schandaal in
Duitsland veroorzaakt, zal de actie in Europa stimuleren. Ook de het feit dat
de Amerikaanse senator Barack Obama de "Stop Tax Haven Abuse Act"
mede ondersteunt, wijst op een snelle verandering van het politieke klimaat in
de Verenigde Staten. In Groot-Britannië, dat momenteel het belangrijkste
belastingparadijs van Europa is, is er een dramatisch openbaar protest gerezen
tegen de wetgeving die aan welvarende "niet-gedomicilieerde" burgers
de mogelijkheid biedt om te ontsnappen aan ernstige belastingheffing.
Duitsland, Europa, de OESO en anderen moeten van deze gelegenheid gebruik maken
om eindelijk komaf te maken met de belastingparadijzen.

John
Christensen, de directeur van Tax Justice Network, verklaarde onlangs:

"Het
is een internationale schande dat die lilliputterjurisdicties nog steeds
misbruik maken van hun bevoorrechte status. Liechtenstein is een duidelijk
voorbeeld van een piratenstaat. Daar hebben we een prins die zijn eigen bank
runt, en het staatje Liechtenstein, waar hij zijn macht uitoefent, maakt
duidelijk en systematisch misbruik van zijn offshore geheimhoudingsprivilege om
andere natiestaten te ondermijnen en hun burgers te misbruiken. Als de
plaatselijke elites zich onttrekken aan het belastingstelsel van een land, dan
ondermijnen zij de democratische processen en het respect voor de integriteit
van wetten en instellingen."

Ontdoken
belastingen zijn gestolen openbare goederen, en belastingontduiking is een van
de ergste vormen van corruptie.

Richard
Murphy, hoofdconsultant van het Tax Justice Network verklaarde:

"Deze
affaire toont aan dat belastingparadijzen structuren opzetten met de
uitsluitende bedoeling om de belastingstelsels en regelgevingen van andere
landen te ondermijnen. Dit is een vorm van internationale agressie waartegen de
getroffen landen een antwoord moeten bieden. Maar ze moeten verder gaan dan
dat. Ze moeten ook de advocaten, boekhouders, banken en
beleggingsmaatschappijen aanpakken die dergelijke diensten leveren. Vele van
hen zijn bekende namen, die de corruptie vergemakkelijken en tegelijk nog
verwachten dat ze hoog aanzien genieten in de staten die het meest te lijden
hebben van hun transacties."

——————————– 

Tax
Justice Network (TJN) wordt geleid door belastingdeskundigen en economisten.
Het netwerk ijvert voor een grotere doorzichtigheid van de internationale
financiële wereld en voert strijd tegen corrupte belastingpraktijken. TJN
adviseert en werkt samen met regeringen, internationale instellingen en NGO’s
in aangelegenheden van internationale fiscaliteit en corruptie. Sinds enkele
maanden is Attac Vlaanderen officiëel lid van TJN.