Ga naar de inhoud

Open brief van Boliviaanse president Evo Morales over de nieuwe Europese terugkeerrichtlijn

Op 10
juni zond president Evo Morales van Bolivia de volgende open brief aan de
Europese regeringsleiders naar aanleiding van de nieuwe Europese
terugkeerrichtlijn voor illegale immigranten. Evo Morales werd einde 2006
verkozen als eerste president van inheemse origine van een land met een
tragische kolonisatiegeschiedenis en met een huidige niet aflatende emigratie
naar Europa.

7 min leestijd
Placeholder image

Vertaling van Maarten Lambrechts, origineel verschenen op Mo*.be

Tot aan
het einde van de Tweede Wereldoorlog is Europa steeds een emigratiecontinent
geweest. Tientallen miljoenen Europeanen trokken naar Amerika om te ontsnappen
aan hongersnoden, financiële crisissen, oorlogen, totalitaire regimes en de
vervolging van etnische minderheden.

Vandaag
de dag volg ik met bezorgdheid het goedkeuringsproces van de zogenoemde
terugkeerrichtlijn. De tekst, die op 5 juni door de ministers van binnenlandse
zaken van de 27 EU-lidstaten bekrachtigd werd, dient op 18 juni ter stemming
voorgelegd te worden aan het Europese Parlement. Ik betreur dat de aanhoudings-
en uitwijzingsvoorwaarden voor migranten zonder papieren op drastische wijze
verhard worden, zonder ook maar in het minst rekening te houden met de verblijfsduur
in de EU, de arbeidssituatie, de familiebanden of de bereidheid en inspanning
tot integratie.

 De
Europeanen arriveerden destijds in grote getale in de landen van Latijns- en
Noord Amerika, zonder visum of restricties opgelegd door de lokale
autoriteiten. Ze waren altijd welkom, en zijn dit nog altijd, in onze landen
van het Amerikaanse continent dat hierdoor de Europese economische miserie en
politieke crisissen opving. Men kwam naar ons continent om haar rijkdommen te
exploiteren en deze door te sluizen naar Europa, met een hoge kost voor de
inheemse bevolking van Amerika als gevolg. Neem het voorbeeld van onze Cerro
Rico (Rijke Berg) te Potosi met zijn fabuleuse zilvermijnen waarvan de rijkdom
de geldvoorraad op het Europese continent omvang gaf van de 16de tot 19de eeuw.
De immigrant als individu met zijn bezittingen en rechten werd steeds
gerespecteerd.

De
Europese Unie is vandaag de belangrijkste bestemming voor immigranten van de
hele wereld omwille van haar positief imago als oord van voorspoed en openbare
vrijheid. De grote meerderheid van de immigranten komen naar de EU om bij te
dragen tot die voorspoed en niet om ervan te profiteren. Ze nemen
arbeidsplaatsen in bij openbare werken, in de bouw en in de dienstverlening aan
personen en hospitalen, jobs die de Europeanen niet kunnen of willen uitvoeren.
Ze dragen bij tot de demografische dynamiek op het Europese continent, tot het
instand houden van de verhouding tussen actieven en niet actieven waardoor de
genereuze sociale zekerheidssystemen mogelijk blijven, en vitalizeren de
interne markt en de sociale cohesie. De immigranten bieden een oplossing voor
de demografische en financiële problemen binnen de EU.

 Voor
ons vertegenwoordigen onze migranten de ontwikkelingshulp die de Europeanen ons
niet geven, aangezien maar weinig landen voldoen aan de minimum doelstelling
voor ontwikkelingshulp van 0,7% van hun BBP. Latijns-Amerika ontving in 2006
68.000 miljoen dollar via overschrijvingen van migranten, wat meer is dan het
totaal aan buitenlandse investeringen in onze landen. Op wereldschaal bereiken
de transfers van migranten 300.000 miljoen dollar, een bedrag dat de 104.000
miljoen dollar aan ontwikkelingshulp overtreft. Mijn land, Bolivia, ontvangt
meer dan 10% van zijn BBP in de vorm van deze transfers (1.100 miljoen dollar),
qua omvang equivalent aan een derde van onze jaarlijkse aardgasexport.

De
migratiestromen zijn voordelig voor de Europeanen en slechts in mindere mate
voor ons uit de Derde Wereld gezien wij miljoenen van onze gekwalificeerde
arbeidskrachten verliezen; personen waarin onze overheden, ondanks hun armoede,
op één of andere manier menselijk en financieel kapitaal geïnvesteerd hebben.

 Spijtig
genoeg, wordt deze realiteit in zeer hoge mate bemoeilijkt door het project van
de "terugkeerrichtlijn". Indien we onderkennen dat elke Staat of
groep van Staten zijn migratiebeleid in alle souvereniteit kan bepalen, kunnen
we niet aanvaarden dat fundamentele rechten van personen zouden geweigerd
worden aan onze landgenoten en broeders uit Latijns-Amerika. De
"terugkeerrichtlijn" voorziet in de mogelijkheid om migranten zonder
papieren op te sluiten gedurende 18 maanden vóór hun uitwijzing, of
"verwijdering" zoals het door de richtlijn genoemd wordt. 18 maanden!
Zonder proces of rechtspraak! Het huidige tekstvoorstel van de richtlijn
schendt duidelijk artikels 2, 3, 5, 6, 7, 8 en 9 van de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens uit 1948. In bijzonder het artikel 13 schrijft voor

"1.
Een ieder heeft het recht zich vrijelijk te verplaatsen en te vertoeven binnen
de grenzen van elke Staat.

 2. Een
ieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het zijne, te verlaten en
naar zijn land terug te keren".

 En
erger nog, de richtlijn opent de deur voor het opsluiten van moeders met
kinderen en minderjarigen, zonder rekening te houden met hun familie- en
schoolsituatie, in gesloten centra waar depressie’s, hongerstakingen en
zelfmoorden voorkomen. Hoe kunnen we zonder de minste reactie accepteren dat landgenoten
en Latijns-Amerikaanse broeders zonder documenten zouden worden samengepakt in
deze centra, terwijl de overgrote meerderheid van hen al jarenlang aan het werk
is en zich heeft geïntegreerd? Aan welke kant staat vandaag de plicht tot
humanitair interventie? Waar is de vrijheid van beweging, de bescherming tegen
willekeurige opsluiting?

 Tegelijk
probeert de Europese Unie de Gemeenschap van Andesnaties (bestaande uit
Bolivia, Colombia, Ecuador en Peru) te overtuigen een Associatie-akkoord te ondertekenen
dat in zijn derde pijler een Vrijhandelsakkoord bevat van dezelfde aard en
inhoud als diegene die de Verenigde Staten opleggen. We staan onder immense
druk van de Europese Commissie om uiterst liberalizerende voorwaarden voor
handel, financiële diensten, intelectuele eigendom en onze openbare diensten te
aanvaarden. Bovendien worden we uit naam van de juridische bescherming onder
druk gezet vanwege de nationalisatie van de water-, gas- en
telecommunicatiesector, gerealizeerd op de Dag van de Arbeid. Ik stel bij deze
de vraag ‘Waar is de juridische zekerheid voor onze vrouwen, adolescenten,
kinderen en arbeiders die betere oorden opzochten in Europa?’

 Het
promoten van vrije circulatie van goederen en kapitaal terwijl aan de andere
kant onze broeders, die enkel probeerden zich vrij te verplaatsen, zonder
proces worden opgesloten: dat is het ontkennen van de fundamenten van vrijheid
en van de democratische rechten.

 Onder
deze voorwaarden, wanneer de ’terugkeerrichtlijn’ wordt goedgekeurd, zouden we
omwille van ethische redenen onmogelijk de onderhandelingen met de Europese
Unie kunnen voortzetten en kennen we ons het recht toe om Europese
staatsburgers dezelfde visumverplichtingen op te leggen als de EU sinds april
2007 oplegt aan Boliviaanse burgers, volgens het principe van de diplomatische
wederkerigheid. We hebben dit recht tot op heden niet uitgeoefend, omdat we
rekenen op gunstige signalen vanuit de EU.

De
wereld, haar continenten, haar oceanen en haar polen kennen belangrijke globale
moeilijkheden: de opwarming van de aarde, de vervuiling, de trage maar zekere
uitputting van energetische rijkdommen en biodiversiteit. Tegelijk nemen honger
en armoede toe in alle landen en verzwakken zo onze samenlevingen. Om de
migranten, zij het met of zonder papieren, hiervan tot zondebok te maken biedt
geen enkele oplossing en weerspiegelt geen enkele realiteit. De problematiek
van sociale cohesie waar Europa mee te kampen heeft is niet de schuld van de
migranten maar is wel het resultaat van een ontwikkelingsmodel, opgelegd door
het Noorden, dat de planeet verwoest en de samenleving ontwricht.

 Uit
naam van het Boliviaanse volk en van al mijn broeders van het continent en uit
andere regio’s van de wereld zoals de Maghreb, Azië en de Afrikaanse landen,
doe ik een oproep aan het geweten van de Europese leiders en afgevaardigden,
van de volkeren, burgers en activisten van Europa om de tekst van de
terugkeerrichtlijn niet goed te keuren. Zoals de tekst nu voorligt, is het een
tekst van de schaamte.

 Ik roep
de Europese Unie ook op om in de komende maanden een migratiepolitiek uit te
stippelen die de mensenrechten respecteert, die het voor beide continenten
voordelige dynamisme in stand houdt, die voor eens en voor altijd de grote
historische, economische en ecologische schuld die de Europese landen hebben
ten opzichte van de Derde Wereld herstelt en die eindelijk de nog steeds
doorgaande aderlating van Latijns Amerika stopt. U kan met Uw
‘integratiepolitiek’ niet dezelfde fouten begaan als met Uw zogenaamde
‘civilisatiemissie’ uit de tijd van de kolonies.

Ik wens
U allen, overheden, europarlementsleden en kameraden, broederlijke groeten uit
Bolivia. En vooral ook onze solidariteit aan alle ‘illegalen’.

Evo
Morales Ayma

President
van Bolivia

—————- 

Vertaald
door Tom Pellens en Maarten Lambrechts, coöperanten in Bolivia van Volens

Vertaald
op basis van de tekst gepubliceerd in Bolpress, 12/06/08