Ga naar de inhoud

Onrust onder ambtenaren over Israëlbeleid regering

Met een petitie manen Rijksambtenaren het kabinet om het Israëlische geweld een halt toe te roepen en onschuldige Palestijnse burgers te beschermen: ‘Laten we niet toekijken hoe een humanitaire catastrofe zich ontvouwt.’ En: ‘We hebben geen seconde te verliezen.’

4 min leestijd

Met een opmerkelijke interventie roept een groep Rijksambtenaren van uiteenlopende ministeries het kabinet op zijn onvoorwaardelijke steun aan Israël te herzien. Die ondermijnt de internationale rechtsorde en faciliteert disproportioneel geweld, schrijven zij in een petitie die onder ambtenaren rondgaat en deze middag al door 334 van hen was ondertekend.

Internationaal recht

In een genuanceerd betoog benadrukken de ambtenaren dat Israël als bezettende macht onder internationaal recht gehouden is de Palestijnse bevolking te beschermen tegen ongebreideld geweld en collectieve bestraffing. De praktijk wijst echter uit dat Israël zich ‘op geen enkele wijze geremd voelt’, schrijven zij.

De ambtenaren wijzen erop dat Israël met zijn inzet van excessief geweld, gebruik van witte fosfor, blokkade van civiele basisbehoeften en bevel tot verplaatsing van een miljoen burgers het internationaal recht schendt. Het argument van ‘zelfverdediging’ biedt daarvoor geen legitimatie, schrijven zij. Eerder deze week wees hoogleraar André Nollkaemper, lid van de Raad van Advies van The Rights Forum, al op die ondeugdelijke legitimering.

Oproep tot ingrijpen

Met zijn onvoorwaardelijke steun voor Israël biedt Nederland ruimte aan die ontsporing. De ambtenaren kunnen zich daarin niet langer vinden:

Als ambtenaren voelen wij ons geroepen om te staan voor het internationaal recht. Wij hebben de eed of belofte afgelegd op basis van de Grondwet en worden geacht, als integer ambtenaar, om rechtvaardig te handelen. De onvoorwaardelijke steun van ons kabinet aan Israël maakt ons medeplichtig aan de humanitaire catastrofe in Gaza. Dit kunnen en willen wij niet op ons geweten hebben.

De ambtenaren roepen op tot urgent ingrijpen om een humanitaire ramp te voorkomen. Het kabinet dient het buitensporige Israëlische geweld ‘in de meest krachtige termen’ te veroordelen en van Israël te eisen de blokkade van de Gazastrook op te heffen en noodhulp toe te staan.

Ook dient het kabinet volgens de initiatiefnemers met één maat te meten. Daarbij wijzen zij op het verschil met de Nederlandse reactie op het Russische geweld tegen de burgerbevolking van Oekraïne. Zij besluiten hun oproep als volgt:

Laat het recht en uw menselijkheid spreken, in alle gelijkheid en eerlijkheid, en laat politieke macht en de kleur of de religie van slachtoffers niet bepalend zijn voor uw handelen.

Tweede brief

De noodkreet van de ambtenaren komt bovenop een brief van 350 ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken waarover NRC bericht. In de deze vrijdag aan de ministers Bruins Slot (CDA) en Schreinemacher (VVD) verstuurde brief wordt kritiek geuit op het standpunt van de regering als ‘selectief’ en ‘inconsistent’. Het niet veroordelen van Israëls disproportionele reactie strookt niet ‘met de missie van ons ministerie, de waarden van Nederland en ons bredere buitenlandbeleid’, schrijven de ambtenaren volgens NRC.

Ook ‘het uitblijven van medeleven met en sympathie voor Palestijnse burgerslachtoffers’ wordt door de briefschrijvers aangekaart. Dat zou te wijten zijn aan het ‘institutioneel racisme’ binnen het ministerie. Palestijnse levens worden daarom ‘als minder waard beschouwd’. ‘Het ene slachtoffer lijkt het andere niet te zijn’, citeert NRC uit de brief. De 350 ondertekenaars verlangen dat de regering ‘met klem inzet op een staakt-het-vuren en deëscalatie’.

Den Haag, werk nú aan vrede

Beide brieven sluiten aan bij de eerdere oproep van The Rights Forum voor een weloverwogen reactie van de regering op de slachting die Hamas op 7 oktober aanrichtte. Met zijn reactie zet het kabinet de poort open voor Israëlische oorlogsmisdaden, schreven wij.

In een nieuwe video stellen we de onverantwoorde handelwijze van het kabinet aan de kaak. Net als de ambtenaren roepen wij de politiek in een petitie op tot onmiddellijke koerswijziging waarbij concrete actie voor een politieke oplossing van de kwestie-Palestina voorop staat. Daarbij dienen het wegnemen van de oorzaken van het conflict en naleving van de internationale rechtsorde als leidraad. Onze petitie werd in enkele dagen al ruim 15 duizend maal getekend.