Occupy is dood, de ontevreden Amerikaan springlevend
“De Occupy-beweging is dood. Maar alle problemen zijn er vandaag nog steeds”, zegt Amerikaans filmmaker David Martinez die zijn documentaire ‘Autumn Sun’ lanceert voor “iedereen die er toen niet bij was”. Martinez is een anarchist zonder tatoeages, een wereldverbeteraar uit Texas die opgegroeide in een Mexicaans-Amerikaans gezin, met andere woorden: ‘een doorsnee Amerikaan’.
(Oorspronkelijk verschenen bij UnOtroMundo.news)
Na zijn documentaires over de bezetting van Irak en de rebellen in Darfoer, lanceert filmmaker David Martinez ‘Autumn Sun’: het verhaal van Occupy Oakland, een drukke havenstad met een sterke progressieve achterban, gelegen in de Baai van San Francisco in Californië. “Al in 2009 scandeerden wij tijdens de bezetting van één van de gebouwen van de Berkeley-universiteit de slogan ‘Occupy Everything’, lang voor Occupy Wall Street de wereldpers haalde. Het gerucht gaat dat de activisten in New York hun kameraden in Oakland opbelden met de vraag welke naam de beweging zou moeten krijgen…”, aldus Martinez die de stad op zijn duimpje kent.
Het is in ditzelfde Oakland dat de Black Panthers, tal van sociale bewegingen en vele studentenprotesten hun thuishaven hebben. “Het is ook hier dat in 2009 de 22-jarige Oscar Grant werd vermoord. De schokkende videobeelden gingen de wereld rond”, vervolgt Martirez. “Deze jonge Afro-Amerikaanse man, ongewapend, werd op Nieuwjaarsdag, in het metrostation Fruitvale, door twee agenten op de grond gedrukt, waarna één van hen de jongen in de rug schoot. De protesten die volgden, waren enorm.” En hoewel deze zaak niet een eerste in zijn soort is, “was het wel de eerste keer dat in Californië een politieman werd beschuldigd voor moord tijdens de diensturen (nvdr. de uiteindelijke veroordeling was slechts twee jaar effectieve gevangenisstraf voor onvrijwillige doodslag).”
Geen politie!
Niemand was dan ook verbaasd dat het park dat Occupy Oakland op 10 oktober 2011 bezette, de naam ‘Oscar Grant Park’ meekreeg. “Als er een agent kwam, riepen we massaal ‘Geen politie! Geen politie!’ totdat de man of vrouw vertrok. Net omdat in Oakland de politie zeer machtig is, was dit een krachtig symbool”, herinnert Martinez zich nog goed. “Weet je, het gaat er hier heel anders aan toe dan in Europa. Politierepressie is een groot probleem. In Texas bijvoorbeeld, waar ik ben opgegroeid, gaan mensen zonder reden naar de gevangenis en als er wordt geprotesteerd tegen onrecht, gooit de politie boetes in het rond. Dat schrikt de mensen af.”
Arabische Lente, Indignados, Alcatraz
Martinez zelf is niet vies van enig kritisch weerwerk. Hij maakte eerder al de documentaires ‘500 Miles To Babylon’ over de beginperiode van de Amerikaanse bezetting in Irak en ‘Songs To Enemies And Deserts’ over de interactie in Darfoer tussen de boeren en de rebellen die strijdden tegen de Janjaweed en het Soedanese leger.
Waarom een documentaire over Occupy Oakland? “Dit project heeft mij gekozen”, vertelt Martinez. “Ik had net het startschot van het nabijgelegen Occupy San Francisco meegemaakt, toen vrienden mij opbelden over de oprichting van Occupy Oakland. Ondanks dat zij heel vertrouwd zijn met activisten kenden ze bijna niemand op die eerste meeting, dat duidde op een grote nieuwe groep van geëngageerde mensen. Ik was onmiddellijk verkocht.”
Toch is ‘Autumn Sun’ niet bedoeld voor de Oaklanders zelf. “Ik heb deze film gemaakt voor iedereen die er toen niet bij was.” Martinez plaats hierbij de beweging in een ruimer kader en legt linken met de Arabische Lente en de Indignados in Madrid, maar hij werkt ook met flashbacks naar bijvoorbeeld de bezetting van Alcatraz in 1969 door inheemsen en de studentenopstanden in Californië in de jaren ‘60.
Wie is de doorsnee Amerikaan?
Wat was het moeilijkste aan deze documentaire? “Naast het traangas, was dat ongetwijfeld de regie: wat ga ik vertellen, wat niet? Zo was de rechterzijde, voor de Occupy-periode, ervan overtuigd dat zij de ‘normale Amerikanen’ zijn. Demonstranten werden door politici en de media als freaks bestempeld. ‘Niet moeilijk dat ze schulden hebben’, klonk het dan.
Met de deelname van veteranen aan Occupy kreeg dat typebeeld een eerste deuk. Amerikaanse veteranen kijgen enorm veel respect, van alle lagen van de bevolking en dus ging er een belletje rinkelen: ‘Je kan best kwaad zijn, schulden hebben, protesteren en toch een normale Amerikaan zijn’. Dat was heel wat.” Dit verhaal heeft Martinez echter – niet – opgenomen in de documentaire. “Dat zou al een film op zich zijn”, lacht hij.
De sequel van Occupy
Als we aan Martinez vragen wat Occupy heeft veranderd in zijn land, wordt hij zeer ernstig: “Ondanks dat Occupy zeer inspirerend werkte, heeft het aan de grondslag niets veranderd. De beweging is dood. Maar alle problemen die toen werden aangekaart, zijn er vandaag nog steeds. Steeds meer mensen zijn dakloos, hebben schulden en de inkomensongelijkheid blijft groeien. Bovendien is de VS momenteel een politiek onstabiel land, waar zowel rechts als links ontevreden is.” Volgens Martinez moet dit vroeg of laat uit zijn voegen barsten. “Er kan op elke moment een nieuwe beweging onstaan. Wellicht met een andere naam, maar die zonder twijfel diezelfde problemen zal aankaarten…”
De documentaire ‘Autumn Sun’ kan u hieronder gratis bekijken: {vimeo}