Nijmegen 1 juni 1984: voordeurdelersopstand

Om een of andere vreemde reden zijn de acht jaargangen van weekblad Bluf! nooit gedigitaliseerd. Daarom maar in het eigen archief gezocht en ja hoor, raak. In de uitgave van begin juni 1984 staat een pagina met een gloedvol relaas. En tevens is daar te vinden waarom de gebeurtenissen in Nijmegen naar de achtergrond waren geraakt. Het was precies de week dat het land op zijn kop stond omdat de regering (Lubbers) het kruisrakettenbesluit had bekend gemaakt. Ze hadden besloten dat de Amerikaanse kernwapens in Woensdrecht geplaatst zouden mogen worden.

Daar was de immense beweging tegen ontstaan die ook aan onze serie podcasts zijn naam had gegeven. Er werd onmiddellijk woedend op gereageerd, maar niet zozeer door de grote ‘vredesbewegingen’(Pax Christi en het IKV). Die hadden kennelijk al besloten dat ze het besluit over zich heen zouden laten komen. Radicalere activisten hadden daar lak aan. In Woensdrecht waren vredesaktiekampen waar vandaan pogingen werden gedaan om de legerbasis te bestormen. En in Amsterdam werd het kantoor van de VVD bezet en gebarrikadeerd en na een paar uur hardhandig ontruimd. De veertig arrestanten weigerden collectief om hun naam te geven of anderszins met justitie mee te werken. Ze werden afgevoerd naar Nieuwersluis en daar een paar dagen lang flink mishandeld. Uw nijvere typist was daarbij en mocht beleven hoe dat in Democratisch Neeederland afgehandeld werd: een stuk of acht GeWa’s (van Gestichtswachten, ME-ers die opstanden in gevangenissen neer mogen slaan) kwamen mijn cel binnen, dwongen mij om me uit te kleden en sloegen toen met mijn eigen schoenen op mijn hoofd in. Nog jarenlang last gehad van een beurse plek op mijn schedel. Toen we voorgevoerd werden aan de officier van justitie en onze verhalen vertelden, in bijzijn van onze advocaten die ook naar de pers waren gestapt om te vertellen wat er gebeurde in Nieuwersluis, werden we weer vrijgelaten… De acties in Woensdrecht gingen ondertussen door en ook daar waren felle gevechten.

Precies in die dagen dus, was het voordeurdelersoproer in Nijmegen, waar het CDA een partijcongres had gepland. Ze waren bezig met kortingen op de bijstand. Als je met meerdere mensen op een adres woonde en een uitkering had, werd die met 15% gekort omdat je minder woonlasten zou hebben. Een soort strafkorting op woongroepen. Uitkeringsgerechtigden verzetten zich tegen het beleid en hadden het CDA-congres in een kerk in Nijmegen tot doelwit gekozen. In de Bluf! Van die week stond dit relaas: (we tiepen letterlijk over). Aan de macht was toen Lubbers 1, CDA samen met de VVD. Het kabinet presenteerde zich als een ‘no nonsense-kabinet’. Het richtte zich op herstel van werkgelegenheid en sanering van de overheidsfinanciën door bezuinigingen en afstoting van overheidstaken. Er werd onder meer gekort op uitkeringen en onderwijs- en ambtenarensalarissen. Ook sectoren als volksgezondheid en welzijn moesten inleveren. De werkloosheid, die tot recordhoogte was opgelopen, nam geleidelijk af. (bron: parlement.com)

Shockterapie Nijmegen Suksesvol

De eerste juni moest ‘n grote klapper worden, waarbij we Lubbers eens flink “voor het oog van de natie”op zijn bek wilden laten vallen (zie standbeeldaffiesje). Van tevoren was op 2 manieren verbreding gezocht vanuit de voordeurdelers, die het initiatief namen (wij dus): ‘n koalitie van alle groepen die de klos zijn door het beleid van de Lubbers-regering; konkreet betekende dat vooral de vredesgroepen erbij.

Verder werd er verleden maandag met een karavaan door buurten (met goede stencils, muziek, praatjes van aktieve mensen uit de buurten zelf) geprobeerd meer bekendheid te geven aan de voordeurdelerskortingen (nog ontzettend veel mensen weten niet wat hun boven het hoofd hangt) en verder mensen op te roepen naar de omsingeling van Lubbers te komen. Dinsdag maakte Lubbers bekend dat ie niet durfde te komen. Jammer, jammer. We buitten deze laffe zet onmiddellijk uit door een nieuw affiesje te maken met “Lubbers durft niet, de aksie gaat door”. Immers pro kruisraketten De jong (een ouwe ex-premier, tiepert) zou in plaats van Lubbers komen en bovendien was het CDA zo vriendelijk geweest een grote verkiezingsbijeenkomst te organiseren (europese verkiezingen) op 1 juli.

Er kwamen dan ook ondanks Lubbers afwezigheid zo’n 1.000 mensen op de aktie af die de hele dag aktief bleven. Om half tien werd op 3 punten verzameld. Van daaruit werd werden uit een paar kraak- en slooppanden zo’n 80 deuren opgehaald. Een vreemde stoet met mensen die allemaal deuren sjouwden trok door de winkelstraten naar hartje stad, de Stevenskerk. Daar was de Jong vervroegd al binnengeloodst. Op de Waag, bij de Stevenskerk, bij de belangrijkste toegang tot de kerk, werden de deuren – een verwijzing naar de voordeurkortingen volgens een prima en effektief systeem binnen een uurtje omgetimmerd tot een schutting. Tot veel hilariteit van de toeschouwers was het even later aapjes kijken naar de beteuterde agenten, die ook nog regelmatig verfzakjes, eieren en tomaten over zich heen kregen.

De schutting was ven later nog een effektief blokkademiddel en een uitval met honden door de politie lukte niet. Een deel van de schutting sneuvelde wel, maar de hele schutting werd door zo’n 80 mensen opgetild en weer netjes afsluitend neergezet. Zeer komies voor de rest werd er op olietrommels, muziekinstrumenten en ijzeren platen een geweldige herrie gemaakt. Tussen de praatjes die vanaf het balkon van de Waag gehouden werden, werd over de geluidsinstallatie oorlogsgeluiden gespeeld . De uitval om de doorgang voor de Jong vrij te maken mislukte dus en hij moest met een gevaarlijke vlucht met de helikopter worden weggebracht. Er werden trouwens stenen naar de helikopter gegooid wat de politie ertoe bracht met het pistool op mensen te richten om zo verdere stenen te stoppen. Er zijn toen waarschijnlijk ook waarschuwingsschoten gelost. Nadat de Jong de lucht in was gevlogen hebben we met zijn allen de schutting weer gesloopt en zijn naar de CDA-verkiezingsbijeenkomst gegaan. Daar werden een hele rits CDA vlaggen buitgemaakt. Nadat er flink wat verfzakjes vogelstruis e.d op de agenten waren terechtgekomen, raakten ze steeds opgefokter. Hoewel de strategie van de politie was de zaak niet te laten escaleren en rustig te houden (de aksies van de politie werden medegeleid door het hoofd van de GBO (terreurbestrijding uit Arnhem), die trouwens aangewezen werd en flink onder de verf kwam). Aan de achterkant van het Kolpinghuis zagen agenten hun kans schoon om er flink op los te meppen. Toen eskaleerde de zaak helemaal. Rond twee uur, toen de belangrijke CDA-ers moesten komen was de hele omgeving van de Kolping met zo’n 100 ME’ers in gevechtsuitrusting afgezet. Ondanks de relsfeer bleef via leuzen e.d duidelijk waar het om ging. “Stop de kortingen” en de kruisraketten. Wat ook prima was: net toen de de politie de straat schoon had om via charges de menigte (nog steeds rond de 1000 mensen) te verspreiden, kregen we het voor elkaar om met zijn allen de ME de rug toe te draaien en we gingen leuzen roepend weer het centrum in. (Het Kolpinghuis waar de verkiezingsbijeenkomst was. Ligt aan de rand van het centrum). De ME zat vast bij de CDA-bijeenkomst en wij grepen onze kans om massaal richting V&D en gemeentehuis te gaan. Een groep van een paar honderd mensen trok de V&D door (nadat een spreker een uur gratis winkelen had aangekondigd) zover ik gezien heb werd er niet zoveel meegenomen, vooral kleding en dergelijke in de lucht gegooid. Intussen was de ME weer gearriveerd.

En na een leuke gevechtspauze buiten V&D, bij de Waag (waar veel terrasjes en winkelend publiek is, zodat de ME niets kon doen) ging het weer richting Kolping. Intussen begonnen de arrestatieteams hun werk te doen, 8 mensen werden opgepakt. ‘s Avonds werd de aktie bij het Kolpinghuis voortgezet. Het CDA kon geen verkiezingsbijeenkomst houden. Het was dus een zeer geslaagde dag. De kracht van de Piersonakties herleefde, maar nu voor een strijd met hopelijk een langere adem. We gaven alvast een voorproefje van de onrust die er komt als de kortingen door gaan; dan “Burning and Lootin Tonight”. Naast de toestanden met de politie was er veel gelegenheid met het publiek te pratenover de 1 juli kortingen en nou ja iedereen is een begin, op een enkele rijkeluis na. Alleen dat rotte defaitisme (= geen vertrouwen hebben dat je kunt winnen) he, dat legt iedereen, vooral ouderen altijd lam; hoewel het natuurlijk ook vaak de smoes is om je net niet uit te steken.

Nou tot zover uit roerig Nijmegen, waar we nog een flinke aktiemaand tot 1 juli voor de boeg hebben (Grrrrr, wij zijn zeer kwaad over deze aanval op ons leven).

–————

Tot zover een letterlijke overname uit weekblad Bluf! Van 1 juni 1984.

Overigens heet de voordeurdelerskorting tegenwoordig ‘kostendelersnorm’ en wordt nog steeds benut om mensen met een uitkering te korten, bijvoorbeeld als je meerderjarig inwonende kinderen hebt…